Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Тариаланчид улсынхаа хэрэгцээг тарьдаг болсон ч хурааж чадахгүй юм

Нийтэлсэн

-Монгол Улс энэ онд ургацынхаа 40 хувийг алдах нөхцөл бүрджээ-

Гурил үйлдвэрлэгчид Засгийн газрын дэмжлэгтэй улаанбуудай импортлох бүртээ нөгөө чанарын асуудлыг хөнддөг. Монголын улаанбуудай гурил үйлдвэрлэхэд чийглэг, цавуулаг талаасаа чанарын шаардлага хангахгүй гэдэг. Харин тариаланчид хөдөлмөрөө хамгаалахаар эсэргүүцдэг зүй тогтол нэгэнт бий болсон. Өнөө жилийн хувьд энэ байдал бүр хурцдах нөхдөл байдал нэгэнт бүрдсэн. Монголын газар тариалангийн гол бүс нутгууд болох Сэлэнгэд тэдэн га, Төв аймагт эдэн га, цаашлаад Дорнод, Увс, Хөвсгөл аймгуудад улаанбуудайн тариалан нилэнхүйдээ цасанд дарууллаа гэдэг мэдээ энэ сарын эхнээс тасарсангүй. Ирж газар дээрээс нь сурвалжилга хийгээч гэсэн санал хүсэлт ч тасрахаа байлаа. Нэг талаас тариаланчид өөрсдийн өмчөө хамгаалж чадсангүй. Хаврын тариалалтын дүн мэдээнээс харахад, тэд үр суулгаж сурсан ч хурааж дадаагүй байна. Салбарын яамнаас Монгол Улс өнгөрсөн хавар 364 мянган га-д үр тариа тариалж, нийт 487.6 мянган тонн улаанбуудай хурааж авах тооцоо танилцуулсан. Үүнээс үр, нөөцөө авч үлдээд, дээр нь цаг агаарын нөхцөл байдлыг харгалзан гурил үйлдвэрлэлд 318.4 мянган тонн буудай нийлүүлэх төлөвлөгөө цаасан дээр бий. Гэвч есдүгээр сарын бороо, аравдугаар сарын цаснаас шалтгаалан цаасан дээрх энэ төлөвлөгөө үндсэндээ цаснаас болж баларч буйг албаныхан хэлж байгаа. Одоогоор хураах ёстой нийт тариалангийн 60 хувийг аваад буй гэх. Арай гэж авсан 270 орчим мянган тонн улаанбуудайн багагүй хэсэг нь цасанд дарагдаж, болц дутуу болж, ногоон тэжээлд шилжсэн гэдэг муу мэдээ ч байна. Салбарын яамнаас нэгэнт авах найдваргүй болсон будаагаа тэжээл хэлбэрээр хураан, малаа тэжээх чиглэл өгч байгаа юм уу даа. Ер нь үлдсэн 40 хувийн улаанбуудайн ургацаа энэ долоо хоногийг амжиж хурааж чадахгүй бол Монгол Улс үлдсэн хэрэгцээгээ Оросоос худалдан авч хангахаас өөр гарцгүй. КОВИД-19-ийн улмаас улс орнууд хил гаалиа хаан, дотооддоо хүнс, эмнийхээ хэрэгцээг нөөцөлж буй энэ үед өлсөж үхэлтэй биш оросуудаас гуйхаас өөр ч гарцгүй.

Нөгөө талаас улсынхаа хэрэгцээг 100 хувь дотоодын улаанбуудайгаар хангах бодлого, хөтөлбөр, уриатай төр, засгийн зохицуулалтгүй асуудал энэ хөндөгдөнө. Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс өнгөрсөн хавар 60 мянган тонн, Засгийн газраас 100 мянган тонн улаанбуудайг ОХУ-аас импортлох квот олгосныг санаж байгаа байх. Үүнээс 80 мянган тонныг нь оруулж ирсэн. Шалтгаан нь юу гэвэл, хөдөө аж ахуйн салбарыг толгойлсон болгоны ярьдгаар Монгол Улс дотоодынхоо хэрэгцээг 100 хувь хангасан-“гүй ээ” гэсэн үг. Монгол Улс өнгөрсөн оны өдийд дотоодынхоо хэрэгцээг бүрэн хангах хэмжээний ургац авлаа хэмээн тунхаглаж байсан ч хаврын тарчиг цагт дээрх үр дүнд хүрсэн хэрэг. Ингэхдээ КОВИД-19 цар тахалтай холбон тайлбарласан. Манай гурилын хэрэгцээнд улаанбуудай нийлүүлэх сонирхолтой ОХУ-ын зүгээс ч онцгой дэглэмийн үед хүнсний бүтээгдэхүүний экспортоо зогсоохоор айлгаж байсан үе. Монгол Улс онц чухал стратегийн бүтээгдэхүүний хэрэгцээ талдаа муу дүнг тэр үед авсан. Далимд нь цар тахалд буруугаа тохоод өнгөрсөн. Өнгөрсөн онд Хөдөө аж ахуйн яам Монгол Улсын нийт хүн амын хэрэгцээнд 227 мянган тонн гурил буюу 302 мянган тонн цэвэр хүнсний улаанбуудай шаардлагатай хэмээн тооцож байжээ. Улсын хэмжээнд 433 мянган тонн улаанбуудай хураасан гэдэг тоо мэдээлэл нийтлүүлсэн. Мөн тариаланчдын холбооныхон улсын есөн сарын хэрэгцээг хангах 247 мянган тонн улаанбуудайг гурилын үйлдвэрүүдэд нийтлүүлсэн гэдгээ мэдэгдсэн. Салбарын яамны дүн мэдээ болон тариаланчдын ажлын тайлан ингэж зөрдөг л дөө. Гэвч зөрүү нь иргэдэд халаасанд үнийн өсөлтөөр дарамт болон ирдэг, цаашлаад улсын хүнсний аюулгүй байдал алдагдах хэмжээгээр хэмжигддэг. Эндээс эрх баригчдын зарладаг тоо худлаа байна уу, эсвэл гурил үйлдвэрлэгчдийн түүхий эдээ гаднаас хямдхан импортлох сонирхол дийлдэг үү гэх мэт асуулт ургадаг. Бүр тариаланчид сайн чанарын буудайгаа харьцангуй худалдан чадвар өндөртэй спиртийн үйлдвэрүүдэд далд нийлүүлээд байна уу ч гэх хардлага явдаг. Ургацын балансаас харахад, Монгол Улс сүүлийн таван жилийн лав л хоёрт нь цаг уурын нөхцөл байдлаас шалтгаалан ургац алджээ. Үлдсэн гуравт нь хур бороо дажгүй, сайхан цаг агаартай байсан. Харамсалтай нь тухайн жилүүдэд мөн л тодорхой хэмжээний улаанбуудайн импорт хийсэн юм. Тухайлбал, 2015 онд 21.1 мянган тонн, 2016 онд 158.2 мянган тонн, 2017 онд 13.6 мянган тонн, 2018 онд 232 мянган тонн, 2019 онд 14.4 мянган тонн, 2020 онд 80 мянган тонныг импортолсон. Тэгэхээр Монгол Улс стратегийн хүнс улаанбуудайн хувьд 100 хувьд бие даагаагүй байгаа биз. Тариаланчид ашгаа бодон 100 хувь тариалж сурсан ч 100 хувь чанартай хураах чадвар суугаагүй байна. Дээр дурдсан импортын квотуудыг дагаад төрөөс аль нэг замаар хэт хөнгөлөлттэй зээл гарган гурил үйлдвэрлэгчдэд олгодог. Үүний эсэргүүцсэн тариаланчдыг татвар төлөгчдийн мөнгөөр урамшуулах замаар зохицуулдаг. Энэ мэт дэмжлэгээр амьдардаг салбар хэзээ дотоодынхоо хэрэгцээг 100 хувь хангана даа.

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр6 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр6 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм6 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм6 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм6 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр6 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч6 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм6 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч6 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий7 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий7 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа