А.Энхжин: Тэтгэврийн зээл тэглэхэд Монголбанк шууд мөнгө гаргахгүй

• Гэхдээ одоо тэтгэврийн зээлийн жигнэсэн дундаж хүү жилийн 16.9 хувь байгаа
• “Эрдэнэс Монгол” ХХК Хөгжлийн банкны баталгаатай таван жилийн хугацаатай бонд гаргана. Тус бондыг банкуудад шилжүүлж өгөх замаар иргэдийн тэтгэврийг тэглэнэ

​Тэтгэврийн зээлийн өрийн үлдэгдлийг өнгөрсөн оны 12 дугаар сарын 31-нд тэглэх тухай ҮАБЗ- ийн зөвлөмж гарсан. Үүнээс улбаалан УИХ-д хуулийн төсөл санаачилж, 2020 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс зургаа хүртэлх сая төгрөгийн тэтгэврийн зээлийг тэглэхээр шийдвэрлэсэн юм. Тэгвэл өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд нэгдүгээр сарын тэтгэврийн зээлийн хүү хасагдсан мөнгө ахмадуудын дансанд ороод эхэлжээ.

Харин Иргэний тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн 1-д “Иргэний тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай хууль батлагдсантай холбогдуулан тэтгэвэр баьцаалсан зээл аваагүй тэтгэвэр авагчид Салхитын мөнгө, алтны ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулсан орлогыг барьцаалан гаргах үнэт цааснаас нэг сая төгрөгтэй тэнцэх дүнтэй үнэт цаасыг эзэмшүүлнэ.

Үнэт цаасыг 2021 оны тавдугаар сарын 21-ний өдрөөс эхлэн мөнгөжүүлнэ” гэж заасан. Нийгмийн даатгалын сангаас 2019 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар 422.9 мянган иргэн тэтгэвэр авч буй. Үүний 54.5 хувь буюу 228.6 мянга нь 757.6 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй. Үүнийг ямар зохицуулалтаар төлөх талаар Монголбанкнаас хийсэн мэдээллийн үеэр төв банкны Нөөцийн удирдлага, Санхүүгийн зах зээлийн газрын захирал А.Энхжингээс тодруулсан юм.

ЗУРГААН ХУВИЙН ХҮҮГ БАНКНЫ СИСТЕМД СӨРӨГ НӨЛӨӨГҮЙГЭЭР ШИЛЖҮҮЛЭХЭД АНХААРНА

­Монгол банк дотоодын зах зээлээс үнэт металл худалдаж авдаг. Тиймээс “Эрдэнэс Монгол” ХХК­-ийн Салхитын мөнгөний ордоос олборлосон мөнгийг Монголбанк худалдаж авч цэвэршүүлнэ.

Ингээд Монголбанкинд худалдсан эх үүсвэрээс Салхитын мөнгөний ордын “Эрдэнэс Монгол” ХХК­-ийн гаргасан бондын эргэн төлөлтийг хийх юм. УИХ­-аас баталсан хуулийн дагуу Нийгмийн даатгалын ерөнхий газраас гаргасан тоон мэдээгээр “Эрдэнэс Монгол” ХХК Хөгжлийн банкны баталгаатай таван жилийн хугацаатай бонд гаргана. Тус бондыг банкуудад шилжүүлж өгөх замаар иргэдийн тэтгэврийг тэглэнэ.

Салхитын мөнгөний орд нь 808.3 тонн мөнгө 1.1 тонн алтны нөөцтэй бөгөөд урьдчилсан тойм тооцооллоор тус ордын цэвэр ашиг нэг их наяд гаруй төгрөг. Тиймээс энэ тооцоогоор нийт нэг тэрбум ам.долларын борлуулалтыг хийж, Монголбанкны валютын нөөцийг нэмэгдүүлнэ.

Монголбанк шууд мөнгөжүүлэхгүй, хуульд заасан чиг үүргийнхээ дагуу оролцоно. Дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд, “Эрдэнэс Монгол ХХК таван жилийн хугацаатай 900 тэрбум төгрөгийн дүнтэй бондыг зургаан хувийн хүүтэйгээр гаргана” гэж заасан. Зургаан хувийн хүү нь зах зээлийн хүүнээс доогуур үзүүлэлт юм. Үүнийг яаж банкны системд сөрөг нөлөөгүйгээр банкуудад шилжүүлэх вэ гэдэг дээр ажиллана.

Шийдвэрлэх хэд хэдэн хувилбарыг ярилцаж байна. Төв банк үүнийг хуульд зааснаас өөр хэлбэрээр шилжүүлж авахгүй. Төв банкны тухай хуулиа батлагдсан хоёр хуультайгаа нийцүүлээд явна. Салхитын мөнгөний орд нь 808.3 тонн мөнгө 1.1 тонн алтны нөөцтэй бөгөөд урьдчилсан тойм тооцооллоор тус ордын цэвэр ашиг нэг их наяд гаруй төгрөг. Тиймээс энэ тооцоогоор нийт нэг тэрбум ам.долларын борлуулалтыг хийж, Монголбанкны валютын нөөцийг нэмэгдүүлнэ.

Татварын өмнөх ашиг нь 1.1 их наяд орчим төгрөг байх тооцоо гарч байгаа. Энэ ашгаар бонд гаргах бөгөөд Хөгжлийн банк баталгаа гаргана. Ингээд арилжааны банкуудад байгаа тэтгэврийн зээлийн үлдэгдэл болох, өнгөрсөн оны 11 дүгээр сарын байдлаарх 743 тэрбум төгрөгийг хаана. Зургаан хувийн хүүтэй, хямдруулсан үнийн бонд гаргаж, банкууд бонд эзэмшигч болж, тэтгэврийн зээл тэглэх юм. Гэхдээ банкуудын тэтгэврийн зээлийн жигнэсэн дундаж хүү жилийн 16.9 хувь байгаа. Энэ активаа зургаан хувийн хүүтэй бондоор солих нь банкны хувьд алдагдалтай.

Эх сурвалж: Засгийн газрын мэдээ