Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Х.Мөнхзул: Хөл хорионы үеэр эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах төрийн тусгай бодлого хэрэгтэй

Нийтэлсэн

Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан эмэгтэйчүүдийн эрхийн зөрчлийн талаар Хүний эрхийн үндэсний комиссын гишүүн Х.Мөнхзултай ярилцлаа.

-Манай улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийн нөхцөл байдал ямар байна?

-Үндсэн хуулиар эрэгтэй, эмэгтэй тэгш эрхтэй гэж тунхагласан ч бодит байдалд эмэгтэйчүүдийн хүний эрхийн нөхцөл байдал төдийлөн сайжрахгүй бүхий л салбарт эмэгтэйчүүдийн эрх зөрчигдөж байна.  Хамгийн их анхаарал татсан асуудал бол  жендерт суурилсан хүчирхийлэл. Тэр дундаа охид, эмэгтэйчүүд гэр бүлийн хүчирхийлэл, бэлгийн хүчирхийлэл, дарамтад өртөх явдал буурахгүй хэвээр байна. Тухайлбал, Монгол Улсад 2020 оны арваннэгдүгээр сарын байдлаар гэр бүлийн хүчирхийллийн 144 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн нь өмнөх оноос 7.6 дахин өссөн, зөрчлийн тоо 18.9 хувиар өссөн дүн гарсан байна. 2020 оны наймдугаар сард хүн худалдаалах гэмт хэрэг 17, бэлгийн мөлжлөгийн гэмт хэрэг 10 хэрэг бүртгэгдэж, 94 хүн хохирогч тогтоогдсон. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад бэлгийн мөлжлөгийн хохирогчийн тоо тав дахин нэмэгдсэн байх жишээтэй.

Мөн хөгжлийн бэрхшээлтэй эмэгтэйчүүд, малчин, эмэгтэйчүүд, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүд гэсэн зорилтод бүлгийн эмэгтэйчүүдийн хүний эрхийн асуудал анхаарал татсан хэвээр байна.

Хүний эрхийн үндэсний комисст эмэгтэйчүүдийн эрхийн асуудлаар ирж буй өргөдөл гомдлыг харахад ихэнх хөдөлмөрлөх эрхийн асуудал буюу ажлын байрны дарамтад өртөх, ажлын байрны бэлгийн хүчирхийлэлд өртөж байгаа асуудал маш их байна.

-Малчин эмэгтэйчүүдийн эрх зөрчигдөхөд нөлөөлж байгаа гол хүчин зүйл нь юу вэ?

-Комиссын судалгаагаар малчин эмэгтэйчүүд бэлгийн болон гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөх явдал их мөн тэдний эрүүл мэндийн асуудал ялангуяа, нөхөн үржихүйн тусламж үйлчилгээ авах эрхийн асуудал анхаарал татсан.  Энэ нь хөдөө, алслагдмал байдал,  мэдээлэл, сурталчилгаа, соён гэгээрүүлэх үйл ажиллагаа хийдэггүй телевиз, радиогоос л мэдээлэл авах төдийгөөр хязгаарлагдаж байна. Ялангуяа, алслагдмал газарт амьдардаг, мэдээлэл авах боломжгүй, бичиг үсэг үл мэддэг, хөгжлийн бэрхшээлтэй малчид эрхээ ч мэдэхгүй байна.  Түүнчлэн малчин эмэгтэйчүүд эмнэлгийн анхан шатны тусламж үйлчилгээг цаг тухайд авч чадахгүй байгаа нь бартаат зам ихтэй, орон нутагт нарийн мэргэжлийн эмч цөөн, эм, эмнэлгийн хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж хангалтгүйтай холбоотой байна. Мөн хүчирхийлэл гэдэг байх ёстой асуудал гэж үздэг уламжлалт хандлага орон нутагт их байна.

-Хөл хорионы үеэр гэр бүлийн хүчирхийлэл буурахгүй байгааг Цагдаагийн байгууллагаас мэдээлж байна. Үүнийг дагаад эмэгтэйчүүдийн эрх зөрчигдөх нь нэмэгдсэн үү?

-COVID-19 хэмээх цар тахал гарч, хөл хорио тогтоосон явдал нь хүн бүрийн амьдралд тэр дундаа эмэгтэйчүүдэд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөл их байна. Тухайлбал, эмэгтэйчүүд ихэвчлэн худалдаа, үйлчилгээний салбарт ажилдаг учраас хөл хриотой холбоотойгоор цалин хөлс орлого тасалдаж, ялангуяа өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдэд хүндээр тусч байгаа.  Мөн 2020 оны нэгдүгээр сараас сургууль, цэцэрлэгийн үйл ажиллагааг зогсоосонтой холбоотой эмэгтэйчүүд гэр орны ажил, хоол ундаа хийх,гэр бүлийн гишүүдийнхээ эрүүл мэндэд анхаарахаас гадна “гэрийн багш” хийх үүрэг давхар нэмэгдсэн. Мөн 0-12 насны хүүхэдтэй эцэг эхийг гэрээр ажиллах Засгийн газрын шийдвэр гарсантай холбоотойгоор дээрх үүргийн хажуугаар, албан ажлаа хийх зэргээр эмэгтэйчүүдийн гэртээ гүйцэтгэх үүрэг 1-2 дахин нэмэгдсэн байна.

Эмэгтэйчүүд хүчирхийлэл үйлдэгчтэйгээ нэг гэрт хоригдсон тул асуудал үүсэхэд цагдаад дуудлага өгөх боломжгүй байна. Тиймээс Франц, Аргентин улсуудад  “улаан маск хүсч байвал” тэр эмэгтэйн хүчирхийллийн тусламж гуйсан дохио байна гэж үздэг кодчилсон мессежүүдийг боловсруулж далд буй хүчирхийллийг ил гаргах арга хэрэглэсэн байна. Мөн хөл хорионы үеэр хүчирхийллийн улмаас гэрээсээ цугтаж, хамгаалалтад орох гээд явж байгаа эмэгтэйчүүдийг хөл хорио зөрчсөн гэдэг хариуцлагаас чөлөөлсөн байна. Харин манай улсын хувьд энэ талаар ямар нэгэн арга хэмжээ аваагүй.

-Хөл хорионы үеэр тусгай албанд ажиллаж байгаа эмэгтэйчүүдийн эрх хэрхэн зөрчигдөж байгаа вэ?

-Эрүүл мэндийн салбарын 81.9 хувь нь эмэгтэйчүүд байдаг. Тэд халдварт өртөж, ажлын ачаалал их, сэтгэл зүйн дарамтад орж байна.  Мөн Засгийн газраас хоёрдугаар сарын 11-нээс 23-ныг хүртэл хатуу хөл хорио тогтоож, төрийн албан хаагчдыг хамгаалалтад гаргасан. Ингэхдээ бага насны хүүхэдтэй, жирэмсэн, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийг дайчилсан асуудал гармагч газар дээр нь очиж мониторинг хийж, Шадар сайдад зөвлөмж хүргүүлсэн.  Хатуу хөл хорионы үеэр хамгаалалтад гарч байгаа хүмүүсийн хоол унд болон  бие засах газрыг хүртэл зохицуулаагүй байсан. Энэ нь төрийн гаргаж байгаа бодлого шийдвэр хүний эрхийн мэдрэмжгүй харуулж байна. Хөл хориотой холбоотойгоор эцэг эх нь албан үүргээ гүйцэтгэхээс аргагүй байдалд алба хашиж буйгаас харгалзах хүнгүйгээр гэртээ үлдсэн хүүхэд түлэгдэх зэргээр амь насаа алдах, осол гэмтэлд өртөх эрсдэл өндөр байна. Иймд хөл хорионы үед тусгай чиг үүрэг гүйцэтгэж буй албан хаагчдын хүүхдүүдийг  асран хамгаалах тусгай арга хэмжээг төлөвлөж, хэрэгжүүлэх талаар холбогдох яаманд зөвлөмж хүргүүлсэн. Ер нь улс орноороо хүнд хэцүү байгаа үед  комисс Засгийн газар, Онцгой комиссын ажлыг шүүмжлэхээсээ илүү хүний эрхийн зөрчил гарахаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор зөвлөх чиг үүргийг баримтлан ажиллаж байна.

-Хүчирхийллийн хохирогчдыг хамгаалдаг түр хамгаалах байрны нөхцөл байдал ямар байгаа вэ?

-Түр хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдэд байрлан үйлчилгээ авах шаардлагатай хохирогчийг шинжилгээ өгөх,  шинжилгээний хариутай ирэхийг шаардаж буй нь зүйн хэрэг. Гэвч шинжилгээний хариу гарах хугацаа удаан  мөн гэр бүлийн хүчирхийлэл ихэнх нь шөнө оройн цагаар үйлдэгддэгээс хохирогч  тухайн цагуудаар шинжилгээ өгөх  боломжгүй  байгаагаас хүчирхийллийн өндөр эрсдэлтэй хохирогч яаралтай хамгаалалт авч чадахгүй амь нас, эрүүл мэндээ алдах эрсдэлтэй байдал үүссэн байсан.   Иймд  Комисс ХНХЯ-нд эмнэлэгт түшиглэсэн нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдийг хүчирхийллийн хохирогчдоос түргэн оношлуураар шинжилгээ авдаг болгох зохицуулалтыг ЭМЯ-тай хамтран шийдвэрлүүлэх талаар зөвлөж ажилласан.  Мөн хамгаалах байрны үйл ажиллагаа тасралтгүй үргэлжлэх ёстой. Гэтэл  хатуу хөл хорионы үеэр гэр бүлийн хүчирхийлэл болон хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн хохирогчдод үйлчилгээ үзүүлдэг хамгаалах байрны ажилтан, албан хаагчдад ажиллах зөвшөөрөл олгоогүйгээс үйл ажиллагаа нь тасалдах асуудал гарсан. Үүнийг  комисс  газар дээр нь зохицуулж ажилласан.  Хөл хорины үед охид, эмэгтэйчүүдээс гадна хөгжлийн бэрхшээлтэй, ахмад настнууд,  бэлгийн цөөнх зэрэг хүчирхийлэл дарамтад өртөх эрсдэл өндөртэй хүмүүсийг хамгаалах тусгай арга хэмжээг төлөвлөн хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.3.4 ПҮРЭВ № 43 (6520)

CRI Монгол радио4 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио4 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио4 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио4 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент5 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр5 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр5 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм5 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм5 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм5 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент5 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент5 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр5 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч5 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм5 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч5 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий7 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа