CRI Монгол радио
Америк өөрийн “Хар толбо”-о арилгаж чадахгүй байж дэлхийд зааварлах уу?
Орон нутгийн цагаар 5-р сарын 25-нд Америкийн олон газарт жилийн өмнө цагаан арьстан цагдаагийн гарт амь үрэгдсэн Африк удамтай Фрейдийг дурсах арга хэмжээ зохиогджээ. Хэрэгт холбогдсон цагдаа шүүхээс ял авсан ч гэлээ системийн чанартай арьс өнгөөр ялгаварлах үзэл гэх Америкийн “Толбо” улам томорсоор л байна.
“Time” сэтгүүл мэдээлэхдээ: Олон янзын судалгаанаас үзэхэд 2020 оны 6-р сараас хойш Америкийн цагдаа нарын хүнийн аминд хүрсэн тоо өнгөрсөн 5 жилийнхтэй харьцуулахад бараг ялгаагүй хэвээр байна. 2021 он гарснаас хойш 4-р сарын 30 хүртэлх хугацаанд Америкийн цагдаа ердөө 6 өдөр л хүний аминд хүрээгүй юм байна.
Хамгийн аймшигтай нь хууль сахиулах явц дахь арьс өнгөөр ялгаварлах үзлээс болсон хүчирхийлэл юм. АНУ-ын бие даасан мөрдөн байцаалтын төсөл болох “Цагдаагийн хүчирхийллийн зураглал” -ын статистик мэдээллээс харахад 2020 онд Америкийн цагдаагийн гарт амь үрэгдсэн 1126 хүнээс 28 хувь нь Африк удамтай хүн байж таарав. Гэтэл Африк удамтай хүн Америкийн нийт хүн амын ердөө 13 хувийг л эзэлдэг. Өнөөг болтол “Фрейд”-ийн хэрэг давтагдсаар л байна.
Үүний зэрэгцээ Америкийн олон салбараас уриалж буй цагдаагийн байгууллагын шинэчлэл хойшлогдсоор л байна. Фрейдийн нэрээр нэрлэсэн цагдаагийн байгууллагын өөрчлөлтийн төсөл бүтэн жилийн хугацаанд батлагдаж чадаагүй бөгөөд Сенатад хэлэлцүүлсээр байж дуусгавар болж магадгүй байна. Харин эсрэгээрээ олон муж Цагдаагийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн төслийг баталж, үймээн жагсаалыг зогсоох, цагдааг хамгаалах талд анхаарал хандуулж байна.
Бие даасан мөрдөн байцаалтын төсөл болох “Цагдаагийн хүчирхийллийн зураглал” -ын статистик мэдээллээс харахад 2013-2020 оны хооронд хууль сахиулах явцад хүний аминд хүрсэн цагдаагийн 98.3 хувь нь ямар ч эрүүгийн хариуцлага хүлээгээгүй болно.
Цагаан арьстан бүхнээс дээгүүр гэх үзэл, Америкийн шүүхийн тогтолцооны хайхрамжгүй байдал, улс төрчдийн хоосон жүжиглэл зэргээс болж арьс өнгөний тэгш байдлыг бий болгох гэсэн Америкийн ард иргэдийн хүсэл улам л боломжгүй болж байна.