Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

“Петрочайна дачин тамсаг” Монголын хуулийг уландаа гишгэсээр байна

Нийтэлсэн

Хятадын төрийн өмчит “Петрочайна дачин тамсаг” компани Монголын хамгийн том газрын тосны ордод эзэн суугаад 20 гаруй жил болж байна.

Тус компани Хятадын коммунист намын шууд удирдлага дор ажилладаг. Энэ утгаараа Цагаан хэрэмний цаанаас үзүүлж буй нөмөр нөөлөг их гэдгийг Монголын үе үеийн удирдагчид ойлгодог болохоор өнөөг хүртэл битүүхэн өмгөөлж хамгаалсаар ирсэн. Улмаар хэдэн зуугаар тоологдох хятад ажилчин Монгол Улс дотор тусгай зөвшөөрөлтэй улс, Дорнод аймаг дотор лицензтэй аймаг байгуулан аж төрж байна.

Мэдээж, олон улсын гэрээ буюу газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг учраас Монгол Улсын хууль үйлчилдэггүй. Харин Дорнод аймгийн иргэдэд бол хууль дүрэм хатуу чанд үйлчилнэ. Үүнийг Дорнод аймгийн Засаг дарга М.Бадамсүрэнгийн үйлдэл гэрчилнэ.

“ПЕТРОЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ” БА БАЙГАЛЬ ОРЧИН

Засаг дарга М.Бадамсүрэн “Петрочайна дачин тамсаг” компанийг эсэргүүцээгүй бөгөөд гагцхүү Монгол Улсын газар нутаг дээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа хэн ч байсан Монголын хуулийг дагах ёстой гэдгийг сануулжээ. Ингэхдээ “Петрочайна дачин тамсаг” компанийн ерөнхийлөгч Жан Хун Фуг байгаль орчны эсрэг гэмт хэрэг үйлдэж, холбогдох хууль тогтоомжуудыг зөрчсөн гэдэг үндэслэлээр Экологийн цагдаагийн алба, аймгийн прокурорт хандаад байгаа. Учир нь төрийн байгууллагуудын шалгалтаар Дорнод аймгийн Матад, Халхгол сумдад газрын тосны олборлолтын үйл ажиллагаа явуулдаг “Петрочайна дачин тамсаг” компани удаа дараа Монгол Улсын хуулийг зөрчсөн гэдгийг тогтоосон юм.

Тухайлбал, газрын тосны олборлолтын үйл ажиллагааг эрхлэх, үргэлжлүүлэх үндсэн баримт бичиг болох байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө, ус ашиглуулах гэрээ болон эрх бүхий байгууллага албан тушаалтны зөвшөөрөлгүйгээр Усны тухай хуулийг зөрчиж, Тосон Уул-XIX талбайд 1.3 сая шоо.метр, Тамсаг-XXI талбайд 797 мянган шоо.метр усыг зөвшөөрөлгүй ашигласан байна. Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан байгаль орчинд үзүүлж буй сөрөг нөлөөллийг бууруулах нөхөн сэргээлтийн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэлгүй газрын тосны тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг ердийн хөрсөн замаар хийж, Монгол Улсын MNS 6278:2011 стандарт бусад хууль тогтоомжийг зөрчин, тус бүс нутагт 8-20 салаа бүхий 80 гаруй метр өргөнтэй 58.5 км урттай өргөн зам үүсгэжээ.

Улмаар 4.7 сая га талбайд хөрсний доройтол, эвдрэлийг үүсгэн ан амьтан, ургамлын төрөл зүйлийг санаатайгаар гэмтээж устгасан, газар, газрын хэвлий, агаар мандал, усны нөөцийг хордуулах хэлбэрээр экологийн тогтолцоог алдагдуулсан зэрэг зөрчлүүд үүсгэсэн гэдгийг Засаг дарга М.Бадамсүрэнгийн мэдээллээс харж болно. Дорнод аймгийн удирдлагын зүгээс үүнээс өмнө нь буюу 2017 онд газрын тосны тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг зогсоож байсан удаатай. Мөн Засаг дарга, Ашигт малтмал газрын тосны газар, “Петрочайна дачин тамсаг” гурван талт хэлэлцээрийн ширээний ард суусан байдаг аж. Гэвч хэлэлцээр байгуулаад гурван жил өнгөрсөн ч нөхцөл байдал сайжраагүй.

Өнгөрсөн хугацаанд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хятадуудын Монголд хандах хандлага өөрчлөгдөөгүй. Харин ч дордсон бөгөөд төрийн байгууллагууд шаардлага тавихад, хэлсэн ярьсан зүйлээсээ мэлзэж, хэлсэн ярьсан зүйлсээ үгүйсгэсээр байгаа гэнэ. Энэ нь “Петрочайна дачин тамсаг”  компани нэг литр газрын тос олборлохын тулд нэг литр ус зарцуулдаг байсан бол өнгөрсөн жилээс гурван литр газрын гүний усаар нэг литр тос олборлодог болсноос харагдана.

Гэтэл Мэнэнгийн талд ус гэдэг зүйл алтнаас үнэтэй эрдэнэ байдаг. Үүний нөлөөгөөр орон нутгийн иргэд 60-70 метрийн гүнээс гаргаж авдаг байсан ундны усаа 100 орчим метрээс ухаж хэрэглэдэг болсон байна. Энэ хэрээрээ гүний усны түвшин доошилжээ. Орон нутгийн зүгээс “Петрочайна дачин тамсаг” компани газрын гүний усыг хэтрүүлэн ашигласнаас болж ийм байдалд хүрсэн гэж үзжээ.

Энэ жил л гэхэд тус компани  хоёр сая литр ус ашиглаж, 600 мянган тонн газрын тос олборлосон байна. Ийнхүү Дорнодын тал дахь газрын гүний усны нөөцийг зүй бусаар ашиглах замаар байгалийн эко системийг алдагдуулж байгаа. Дээр нь олборлолтын талбайгаас хилийн боомт хүртэлх хатуу хучилттай авто замын ажлаа удаан хугацаанд дуусгалгүй, сул хөрстэй Мэнэнгийн талыг нөхөн сэргээгдэхгүй сүйтгэсээр байна. Тиймээс Засаг дарга М.Бадамсүрэн Байгаль орчны яам, Уул уурхайн яам, Ашигт малтмал, газрын тосны газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газарт хандаад байгаа юм байна.

Магадгүй, Монгол Улс хятадуудад газрын тосны нөөцөө эзэмшүүлснээс хойш хууль дүрэм мөрдүүлэхээр оролдсон бараг анхны тохиолдол энэ байх. Гэвч төрийн яамд болон Засгийн газрын харьяа агентлагуудын зүгээс орон нутгийн иргэдийн гомдолд хариу өгөлгүй өнөөдрийг хүрчээ.

“ПЕТРОЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ” БА БҮТЭЭГДЭХҮҮН ХУВААХ ГЭРЭЭ

Дорнод нутгийн экологийн систем үлэмж дордож, Монголын газрын тосны нөөцийг Хятадын төрийн мэдэлд орсныг бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ хуваах гэрээтэй шууд холбодог. Тус Газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээг анх Монголын төрийн өмчит  “Монгол газрын тос”, Канадын “Соко” компаниудын хооронд 1993 онд байгуулжээ. Улмаар “Соко” компани Хятадын төрийн өмчит  “Петрочайна дачин тамсаг” компани бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний эрхээ шилжүүлснээр хятадууд орж ирсэн байдаг.

Гэрээний дагуу Тамсагийн орд дахь өдрийн дундаж  олборлолт 50 мянган баррелиас бага бол Монгол Улсын Засгийн газар 35 хувь, “Петрочайна дачин тамсаг” компанид үлдэж хувь нь ногдоно. Мөн 50-100 мянган баррелиас бол Монгол Улсын Засгийн газар 50 хувь, харин 100 мянгаас их бол Монгол Улсын Засгийн газар 55, үлдсэн 45 хувийг гэрээлэгч эзэмшинэ хэмээн зааж байсан аж.

Гэвч олборлолт ихэнхдээ 50 мянган баррелиас их гардаггүй. Энэ нь Тамсагийн ордын бүтэцтэй холбоотой гэдгийг салбарын эрдэмтэд хэлдэг. Хэрэв хэт ихээр олборлох гэж хүчилсэн тохиолдолд олборлолт бүр зогсох аюултай аж. “Петрочайна дачин тамсаг” компани бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулснаас хойш ойролцоогоор есөн сая тонн газрын тос олборложээ. Тэд XIX талбайгаас олборлосон тосоо Сүхбаатар аймгийн Бичигтийн боомт, XXI талбайн тосыг Дорнодын Баянхошуу боомтоор экспортолж байгаа. Оргил үедээ жилд нэг сая тонн газрын тос олборлож байсан түүх бий. Гэтэл  Монгол Улс нэг жилд нэг сая тонн газрын тосны бүтээгдэхүүн импортоор авч хэрэглэдэг билээ.

С.СҮЛДЭЭ

Эх сурвалж: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент3 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр3 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр3 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм3 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм3 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм3 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент3 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент3 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр3 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч3 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио3 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм3 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч3 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий6 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа