КОВИД-19 тахлын голомтоос сурвалжилсан Хятадын сэтгүүлчид “Эр зориг”-ийн шагнал олгов

“Хил хязгааргүй сэтгүүлчид (RSF)” олон улсын байгууллагаас 2021 оны Хэвлэлийн эрх чөлөөний шагналын эздийг зарлалаа.

29 дэх жилдээ тодруулж буй шагналыг хэвлэлийн эрх чөлөөг хамгаалах, дэмжих үйлсэд онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн байгууллагад олгодог уламжлалтай.

2021 оны шагналыг

• Зориг/Courage
• Нөлөөлөл/Impact
• Хараат бус/Independent гэсэн гурван төрлөөр олгосон ба нийт 11 орны 6 сэтгүүлч, 6 хэвлэл мэдээллийн байгууллага нэр дэвшжээ.

Хэвлэлийн эрх чөлөөг хамгаалах, сурвалжлах явцад эр зориг гаргасан сэтгүүлч хэвлэл мэдээллийн байгууллагад олгодог “The 2021 Prize for Courage” шагналыг Хятадын сэтгүүлч Жан Жанд олгожээ.

Жан Жан Хятадын Ухань хотод гарсан КОВИД-19 халдварын талаарх мэдээллийг 2020 оны хоёрдугаар сараас эхлэн хүргэж эхэлжээ. Ингэхдээ тэрээр хотын гудамж, эмнэлгүүдээр явж өвчтэй хүмүүсийн ар гэртэй уулзаж бодит байдлыг үзүүлсэн видео сурвалжилгуудыг хийсэн байна.

Түүний тахлын голомтоос бэлтгэсэн сурвалжилга нь тухайн үеийнхээ хамгийн хараат бус, бие даасан эх сурвалж болж байв.

Улмаар Жан Жаныг 2020 оны тавдугаар сард шалтгаангүйгээр баривчилж хэдэн сарын турш нууцаар хорьсон. Түүнд 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 28-нд “үймээн дэгдээсэн” гэх хэргээр дөрвөн жилийн хорих ял оноосон байна.

Тэрээр өөрт тохиолдсон шударга бус байдлыг эсэргүүцэн өлсгөлөн зарласан ч түүнийг хүчээр хооллосон бөгөөд одоогоор түүний эрүүл мэндийн байдал тун муу байгааг гэр бүл нь хэлжээ.

Харин олон ургалч үзлийг дэмжих, хэвлэлийн эрх чөлөө, хараат бус байдалд тулгамдсан асуудлыг ил болгоход хувь нэмрээ оруулсан сэтгүүлч, байгууллагад олгодог “The 2021 Prize for Impact” шагналыг “Pegasus Project”-д өгчээ.

11 улсын 18 хэвлэл мэдээллийн байгууллагын 80 гаруй сэтгүүлчдийн оролцоо, “Amnesty International” байгууллагын дэмжлэгтэйгээр бүтсэн Pegasus Project нь Израилын “NSO Group”-ийн тагнуулын программ болох Pegasus-ыг ашиглаж 50 мянган гаруй хүний утасны дуудлагыг шалгажээ.

Улмаар 11 орны 200 гаруй сэтгүүлчийн Засгийн газраас нь тагнасан болохыг илрүүлсэн. Уг төсөл нь сэтгүүлчдэд ямар дарамт байгааг илчилсэн ба дэлхийн томоохон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд энэ төрлийн тагнуулын ажиллагааг зогсоохыг уриалсан.

Мөн улс төр, шашин шүтлэг, эдийн засгийн дарамтыг эсэргүүцсэн сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн байгууллагад олгодог “The 2021 Prize for Independence” шагналыг Палестины сэтгүүлч Маждолин Хассонад олгожээ.

Туркийн телевизэд ажилд орохоор Истанбул хот руу нүүхээс нь өмнө түүнийг Израил, Палестины эрх баригчид байнга дарамтлан, мөрддөг байв.

Хоёр улсын эрх баригчдыг шүүмжилсэн мэдээллийнх нь төлөө түүнийг ийнхүү дарамталсаар байгаа бөгөөд 2019 оны наймдугаар сараас хойш Израилаас гаргахгүй байгаа аж.

Гэвч Хассона энэ дарамтыг үл хайхран ажилласаар байгаа ба одоогоор Палестины нийгмийн зүтгэлтэн Низар Банатын аллагатай холбоотой Палестины Засгийн газрын эсрэг жагсаалыг сурвалжилж байна.