Г.Отгонтамир: Оройн цагаар зам гарахдаа гар утасныхаа гэрлийг асаахыг уриалж байна

Цагдаагийн байгууллагаас “Зөвийг хэвшүүлье” уриалгын хүрээнд явган зорчигчийг зам тээврийн осолд өртөхөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор Монголын оюутны холбоотой хамтран “Гэрлээр анхааруулъя” арга хэмжээг нэгдүгээр сарын 19-өөс эхлэн нэг сарын хугацаанд зохион байгуулах юм. Тус аяны зорилго болон сүүлийн үед гарсан зам тээврийн ослын талаар Тээврийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн цагдаагийн ахмад Г.Отгонтамираас тодрууллаа.

-Өнгөрсөн хугацаанд “Яараад яахав дээ”, “Уусан бол бүү жолоод” зэрэг аянуудыг Тээврийн цагдаагийн алба зохион явуулж байсан. Эдгээр аянууд үр дүнд хүрсэн үү?

-Цагдаагийн байгууллагаас иргэдийнхээ аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор нэгдсэн болон хэсэгчилсэн арга хэмжээг цаг үетэйгээ уялдуулан зохион байгуулдаг. Эдгээр аянууд үр дүнд хүрсэн. 2021 онд зам тээврийн улмаас хүний амь нас хохирсон тохиолдол 32.4 хувь, хүнд гэмтсэн тохиолдол 20.3 хувиар буурсан байна.

-“Гэрлээр анхааруулъя” арга хэмжээг эхлүүлэх болсон хүчин зүйл юу вэ?

-Өнөөдрөөс “Гэрлээр анхааруулъя” гэсэн нөлөөллийн арга хэмжээг эхлүүллээ. Энэхүү арга хэмжээг эхлүүлэх болсон шалтгаан нь 2021 онд улсын хэмжээнд зам тээврийн ослын улмаас 2495 хүн хөнгөн болон хүнд хэлбэрээр бэртэж гэмтсэн. Үүнээс 1095 хүн нь явган зорчигч байна. Энэ 1095 хүний 80 хувь нь нийслэлийн хөдөлгөөнд оролцож яваад гэмтэж мөн амь насаа алдсан байдаг. Иймд явган зорчигчийг зам тээврийн осолд өртөх, зам тээврийн гэмт хэргийг бууруулахын тулд тус арга хэмжээг зохион байгуулж байна.

-Явганаар зорчигч зам тээврийн осолд өртсөн судалгаа, тоо баримтаасаа танилцуулна уу?

-Сүүлийн таван жилийн хугацаанд явган зорчигч автомашинд мөргүүлэх хэлбэрээр үйлдэгдсэн зам тээврийн ослын улмаас 709 хүн нас барж, 9134 хүн гэмтсэн байдаг. Нас барсан хүний 55.8 хувь нь нийслэлд, 44.2 хувь нь орон нутагт, гэмтсэн хүний 86.9 хувь нь нийслэлд, 13.1 хувь нь орон нутагт бүртгэгдсэн байна.

-Эдгээр бэртэж гэмтсэн, амь үрэгдсэн иргэдийг насны ангиллаар нь авч үзвэл?

-Зам тээврийн осолд өртөж буй иргэдийг насны ангиллаар нь авч үзвэл залуужих хандлагатай байна. Тиймээс уг арга хэмжээгээ Монголын оюутны холбоотой хамтран зохион байгуулж байна. Монголын ирээдүй болсон залуучууд зам тээврийн ослын улмаас цаг бусаар амь насаа алдаж байгаа нь харамсмаар үзэгдэл. Авто осолд өртөж буй иргэдийг цагаар нь авч үзэх юм бол нийт ослын дийлэнх нь шөнө, оройн цагаар үзэгдэх орчин хязгаарлагдсан үед гардаг.

Хөдөлгөөнд оролцож буй иргэдийн 80-90 хувь нь хар бараан өнгийн хувцастай явдаг. Ингээд иргэд гарцаар гарахдаа өөрийгөө жолоочид харагдаж байна гэж боддог. Гэтэл  тээврийн хэрэгсэл гэрлийн гялбаанд ороод, хар бараан өнгийн хувцастай хүн жолоочид 17 метрийн зайд харагддаг. Улаан өнгийн хувцас 24 метр, шар өнгийн хувцас 37 метр, цагаан өнгийн хувцас 55 метрийн зайнаас харагддаг бол гэрэл ойлгогч хантааз нь 130-150 метрийн зайд харагдах боломжтой. Энэ төрлийн ослыг таслан сэргийлэхийн тулд “Гэрлээр анхааруулъя” гэдэг хэсэгчилсэн арга хэмжээг зохион байгуулж байна.

-Тус арга хэмжээгээр нөлөөллийн ямар үйл ажиллагааг зохион явуулах вэ?

-Тэгэхээр иргэд маань шөнө, оройн цагаар зам хөндлөн гарахдаа гар утасныхаа гэрлээ асаагаад гарцтай хэсэгт зогсоход л болно. Ингэснээр тухайн замын хөдөлгөөнд оролцож буй жолоочид 150-200 метрийн зайд харагдах юм. Жолооч гэрлийг хараад хурдаа сааруулж, явган зорчигчдод зам тавьж өгнө. Хэдийгээр замын хөдөлгөөний дүрэмд заасны дагуу зорчигч явган хүний гарцтай хэсгээр давуу эрх эдлэн гардаг ч өөрийн аюулгүй байдлаа хамгаалж, сонор сэрэмжтэй байх хэрэгтэй.

-Нийслэлд өдөрт хичнээн тээврийн хэрэгсэл тогтмол хөдөлгөөнд оролцдог вэ?

-Нийслэлийн хэмжээнд өдөрт 600-700 мянган тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөнд тогтмол оролцдог. Өнөөдрийн байдлаар нийслэл хотод хөдөлгөөнд оролцож буй 300-400 мянган тээврийн хэрэгсэл байна. Учир нь ЕБС, их дээд сургуулиуд амарсан мөн төрийн албан хаагчид 50 хувийн дүүргэлттэй ажиллаж буйтай холбоотой. Иймээс замын хөдөлгөөний ачаалал 30 орчим хувиар буурсан үзүүлэлттэй байгаа. Гэхдээ томоохон зах, худалдааны төвүүдийн орчимд зам тээврийн ачаалал үүсч байна. Халтиргаа гулгаатай энэ үед өдөрт 300 гаруй зам тээврийн ослын талаар дуудлага мэдээлэл ирдэг.

-Цагаан сарын баяр дөхсөн тул хөдөө орон нутгаас нийслэлийг чиглэж байгаа тээврийн хэрэгсэл нэмэгдсэн үү?

-Хөдөө орон нутгаас нийслэлийг зорьж байгаа хөл хөдөлгөөн нэмэгдэж байна. Энэ нь сар шинийн баярын бэлтгэлээ бэлдэх гэсэнтэй холбоотой. Орон нутгийн замд ноцтой осол их гардаг. Ямар хүчин зүйлүүдээс болдог вэ гэхээр нэгдүгээрт, иргэд хол замд гарахдаа тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг хангахгүй, хүн тээврийн нормыг хэтрүүлж байна. Хоёрдугаарт, хориглосон нөхцөл байдалд гүйцэд түрүүлэх үйлдэл хийдэг. Мөн хөдөө орон нутгийн замд цагдаагийн хяналт, шалгалт байхгүй гэсэн өрөөсгөл ойлголтоор найз, нөхдөөрөө архи согтууруулах ундаа хэрэглэн жолоо барьж яваад гаргасан осол их бүртгэгдэж байна. Нийслэлээс гарах хөдөлгөөн бас нэмэгдсэн. Учир нь сурагчид амарч байгаа тул эцэг, эхчүүд хүүхдүүдээ хөдөө айлд агаарт байлгах үүднээс хүргэж өгөөд буцах гэж яаруу сандруу хөдөлгөөнд их оролцож байна.

-Өнөөдөр Хүнсний-4 дүгээр дэлгүүрийн орчимд гарсан ослын талаар мэдээлэл өгөөч?

-Өнөөдөр Тээврийн цагдаагийн албаны Жижүүрийн шуурхай удирдлагын хэлтэс дээр 09.50 цагт “Сүхбаатар дүүргийн VI хорооны Хүнсний-4 дүгээр дэлгүүр орчимд зам тээврийн осол гарлаа” гэсэн дуудлага мэдээлэл ирсэн. Дуудлагын дагуу осол болсон газарт очиход нийт зургаан тээврийн хэрэгсэл осолд холбогдсон. Гурав нь чиглэлийн тээврийн хэрэгсэл, гурав нь суудлын автомашин байсан юм. Урьдчилсан мэдээллээр Яаралтай түргэн тусламжийн түргэний машинаар зургаан иргэн ГССҮТ-д хүргэгдсэн гэсэн мэдээлэл өгсөн.

Тухайн гурван чиглэлийн тээврийн хэрэгсэл зорчигчтой явж байсан. Одоогоор осол юунаас болж гарсан талаар мэдээлэл өгөх боломжгүй, хэрэг мөрдөн байцаах шатандаа шалгагдаад явж байна.

-Хэрвээ чиглэлийн тээврийн хэрэгслийн жолоочийн хөдөлмөр горимын аюулгүй байдал алдагдсанаас болж тус осол гарсан тохиолдолд тухайн байгууллагад ямар арга хэмжээ авах вэ?

-Зөрчлийн тухай хуулиар тухайн байгууллагад хамгийн багадаа 1000 нэгжээр торгох торгуулийн арга хэмжээ авна. Үнэхээр тухайн байгууллага техникийн бүрэн бүтэн байдлыг шалгаагүй, жолоочийн хөдөлмөрийн горимын амралтыг мөрдөөгүй  хариуцлага алдсан тохиолдолд арга хэмжээ тооцогдоно. Зөрчлийн тухай хуулиар торгохоос гадна Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас шалгалт явуулж тухайн байгууллагын үйл ажиллагааг зогсоох хүртэл арга хэмжээ авна. Тэгэхээр бид шалгалтын ажиллагааг бүрэн тогтоох хэрэгтэй.