Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Гунигт шаргал ордон, “НҮГЭЛТ” ганган түшээд

Нийтэлсэн

Шаргал ордонд Хууль тогтоох дээд байгууллага ноёлж, Засгийн газар парламентын шийдвэрийг гүйцэтгэх зарчмаар оршдог. Тогтолцоо ийм. Төрийн эрх барих хамгийн дээд байгууллага шүү дээ.

Одоо бол УИХ-ын гишүүд маань хаана, ямар байгууллагад ажиллаж байгаагаа ч мэдэхээ больж, зүг чиггүй гуниг гансралд дарагдсан байгааг ордны босгоор алхсан хэн ч мэдэрнэ. УИХ-ын гишүүд маань Засгийн газраас оруулж ирсэн ямар ч саналыг хоёр гараа өргөн дэмжих болов. Байр суурь нь солигдсон гэмээр энэ цаг үед ард түмэн маань хэтэрхий их “нүгэл” үйлдсэн түшээд сонгож дээ гэхээс өөр хэлэх үг алга. Засгийн газрын зарим гишүүд ч дав дув гэсэн цочоотой өдөр хоног өнгөрөөж байна. Т.Аюурсайханаар жишихэд л дав дув гэхээс яахав. Инээд хөөр эзгүйрч, гуниг шаналан ноёлох энэ ордонд хэтдээ хөл тавих хүн олдох уу, үгүй юу гэх адын бодол ч төрнө.

Одоогийн байдлаар гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж, олон тооны гишүүдийг шалгаж байна. Товчхондоо, Төрийн эрх барих дээд байгууллагын гишүүд маань АТГ-ын комиссарын ширээн дээрээс Мөрдөн байцаах газрын Ахлах мөрдөнгийн өрөөнд, Прокурорын газрын бүртгэл дээрээс Шүүхийн индэр хүртэл ил далд асуудлаа шийдүүлж байна. Мөн олон тооны өндөр дээд алба хаагчид гэрээсээ болон ажлынхаа талбар дээрээс Цагдан хорих 461 дүгээр ангийн наар хүртэл хөглөрч байхад Шаргал ордон яаж баяр хөөртэй байх вэ. Үүнээс гадна шинэ тутам улс төрд горилогч хурган улстөрчид, төлгөн бизнесмэнүүдийг хүртэл хоморголж байгаа гэхээр нийгмийг хамарсан асуудал болж байна.

Сэтгүүлч миний бие соёл, урлагийн албаны сэтгүүлчээс 2007 онд улс төрийн талбарт шилжиж Төрийн ордноор эргэлдэх болсон. Бидний ажил хойно эргэлдэхээс ч яахав. Энэ цагаас хойш  өнөөдрийнх шиг гунигт автсан байхыг үзээгүй. Тэр ч бүү хэл нэгэн үе парламент маань хошин драм байж инээд хөөр цалгиаж байсан даа. Уг нь парламент нь хошин драм тоглох газар биш ч уруу дорой царайлсан эрх баригчидтай, эмгэнэлт жүжгийн тайз байхаас дээр ч юм шиг. Тэр л үед “Буян” Б.Жаргалсайхан тэнд солиорч, Л.Гүндалай энд элийрч, “Фортуна” Н.Батбаяр хоймор бөөлж гээд инээд хөөртэй асуудлаа шийдэж ирсэн ордон юм шүү дээ. Одоо ийм дүр ч алга. Нэгнээ тагнасан, амьсгалаа хүртэл хянасан, дуу шуугүй 73 гишүүн хууль хэлэлцэн баталж байна. Гурав нь хөөгдсөн шүү дээ. Сонгууль хүртэл хэдийг хөөх юм, бүү мэд.

Шаргал ордны үүдээр ороход гутлынхаа хоншоорыг ширтэх шахаж, толгой ганзагласан гишүүд хялалзан зөрнө. Мэдсээр байж гуниг гансралынх нь шархыг хөндөж “тамлах” сэтгүүлчид тэднийг нэхэн хөөнө. Ердөө ордны дүр зураг энэ. Эрх биш нэр зүс мэдэх гишүүдийн өрөөний босго давахаар шивнэж ярьсан нөхөд илүү дутуу ч хөдөлгөөн хийхгүй, хяламхийж харна. Мэнд мэдсэн болно. Алив нэг зүйл лавлаж асуухаар “Өө тийм үү” гэхээс өөр хариу үл хэлнэ. Уг нь хэдэн жилийн өмнө бол бараг нэмээд шахуу цуурчихдаг гишүүн маань хүртэл үгийн сандаа “Сайн сайн уу, өө тийм үү, мэдээгүй” гэх хэдхэн үгтэй дуугаа хураажээ. Энэ үүднээс харахад сэтгүүлч бид ардчилсан нийгмийн 33 жилийн урсгалд нэгэн шинэ түүхийн амьд гэрч болж байгаа юм. Чухам Ю.Цэдэнбал, Л.Брежневийн үед ордон ямар байсныг мэдэхгүй юм. Өнөөх их хэлмэгдүүлэлтийн үед бол өнөөдрийн уур амьсгал байсан байж болох юм. Үүнээс товчхон дүгнэж хэлэхэд манай УИХ-ын гишүүд ихээхэн “нүгэл” хийсэн, ихээхэн ганган түшээд юм даа гэж өөрийн эрхгүй бодогдоно.

Өнгөрөгч 2019 оноос шударга ёс тогтооно хэмээн нэр бүхий таван гишүүн иргэдийн индэр дээр гарч ирэв. Энэ цагаас олон талын ажиллагаа өрнөлөө. Юуны өмнө газрын наймааны сүлжээ бий болгож, төрийн албыг мөнгөний схемд оруулсан хэргээр УИХ-ын дарга М.Энхболд болон түүний багийг татан унагаахаас эхлэн ажиллагаа өрнөсөн. Өнөөдөр нүүрсний хулгайчаар олон эрх мэдэлтнийг зарлан шалгахаас эхлээд Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлдэгчид, түүнд нөлөөлсөн эрх мэдэлтнүүд, авлига албан тушаалын гэмт хэрэг гээд урт дараалал үүсэхээр сүүлийн хэдэн жилд төрийн өндөр дээд алба хашсан нөхөд хуйгаараа шалгагдах бололтой. Саяхан гэхэд сангуудын ил тод байдлын хүрээнд эрх мэдэлтнүүдийн мэдээллийг ил болгож байна. Засгийн газраас “Таван Ш” ажиллагаа өрнүүлж, үүний дагуу олон үйл явц байгаагийн нэг нь авлигын загалмайлсан эцэг гэгдэх Т.Бадамжунайг хилийн чанадаас баривчилж авчраад хорьчихлоо.

Мөн гэмт хэрэг өдүүлээд гадаадад оргон зайлсан олон тооны нөхдийг “Шувуу” ажиллагааны хүрээнд авчрахаар зэхэж байгаа зэрэг нь Шаргал ордны баяр хөөрийг нэгэнт арчсан бололтой. Гэмт хэрэг өдүүлсэн бол шалгаж таарна, зохих шийтгэлийг нь өгч таарна. Хууль цаазтай бүрэн улс шүү дээ. Гэмт хэрэг өдүүлээгүй байсан ч уг асуудлыг тодруулахын тулд УИХ-ын гишүүний “бүрэн эрх”-ийг үл тоон шалгах ёстой. Хамгийн гол нь УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэн шалгаж байна, заримыг нь бүрэн эрхтэйгээр нь шалгаж байгаа. Гэтэл аль ч талаараа шалгаж байгаа бол шалгаж байгаа. Айсуй 2024 оны сонгууль болоход нэг жил гаруйхан хугацаа байна. Наашлуулж харахаар ямар нэгэн хэргийн холбогдогч байж болзошгүй асуудлаар шалгагдаж байгаа бол ирэх оны нэгдүгээр сарын наана асуудлаа цэгцлэхгүй бол УИХ-д нэр дэвшихгүй. Ийм хууль эрх зүйн орчинтой. Өөрөөр хэлбэл, найман сарын дотор хэрэгтэн мөн биш эсэхээ нотолсон байх учиртай. Тодотговол, УИХ-ын гишүүн Дондог ямар нэгэн асуудлаар шалгагдаж байгаа бол яллагдагч мөн. Түүнийг эхлээд Цагдаагийн газраас мөрдөн шалгаж, прокурорын газарт хэргийг шилжүүлнэ. Прокурорын газар хэргийн хянан шийдвэрлэхэд чамгүй хугацааг зарж, эцэст нь хэрэгт холбогдолгүй бол хэрэгсэхгүй болгоно. Хэрвээ ямар нэгэн байдлаар холбоотой бол яллах дүгнэлт үйлдэн, шүүхэд шилжүүлж, Монгол Улсын шүүх эцэслэн шийдвэрээ гаргаж байж нөхөр Дондогийг гэмт хэрэгтэн мөн эсэхийг тогтооно. Үүнд асар урт хугацаа орно.

Тэр тусмаа албан тушаалын болон авлигын гэмт хэрэг бүгд бүлэглэлийн шинжтэй учраас мөрдөх шалгах явц нь асар удаан байдаг. Одоо тэдэнд үлдээд, байгаа найман сар ч багадна. Жишээлэхэд өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сард Нүүрсний гэх хэрэгт 17 хүний нэрийг зарласан. Өнөөдөр ч энэ хэрэг АТГ-аас гараагүй байна гэхээр дараа дараагийн процесс мөн хэрээр удна. Яахав, гэмт хэрэг өдүүлсэн нь тохирох ял авч таарна. Харин урт хугацаанд шалгагдсаны эцэст гэм буруугүй нь тогтоогдох юм бол яах вэ. Тэр хүн улс төрийн карьераа нэг мөр алдаж байна. Үүний цаана хувь хүний нэр хүнд, аж амьдрал, шууд болон шууд бус хамаарал бүхий нөхөд, ахан дүүсийн аж амьдралд ч нөлөөлнө. Энэ тал дээр ямар нэгэн байдлаар нийтэд зарлахгүйгээр шүүн тунгаах нь ч зөв байж болох юм. Үнэхээр буруутай бол зарласан зарлаагүй илж болж, гэмтнээр цоллуулна.

Би дээр бүлэглэлийн шинжтэй хэмээн дурдсан нь учиртай. Зөвхөн нүүрсний хэрэг дээр аваад үзэхээр өнгөрөгч зургаан сарын хугацаанд “Нүүрсний” гэх тодотголтой хэрэгт 75 холбогдогчтой найман хэргийг шүүхэд шилжүүлснээс 18 холбогдогчтой хоёрхон хэргийг анхан шатны шүүх шийдвэрлээд байна гэхээр асар урт хугацаа орж байгааг илтгэнэ. Яг одоогийн байдлаар 24 яллагдагчид холбогдох нэг хэргийг шүүх хянаж байгаа бол 33 хүнтэй холбоотой таван хэргийг прокурор хянаж байгаа юм. “Нүүрсний” хэргийг мөрдөн шалгах ажиллагааны хүрээнд 124 иргэн, албан тушаалтанд хэрэг үүсгэн яллагдагчаар татсаны 81 нь нийтийн албан тушаалтан аж. Үүнд УИХ-ын гишүүн долоо, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга, Зам тээврийн хөгжлийн сайд, Төрийн нарийн бичгийн дарга, аймгийн ИТХ-ын дарга тус бүр нэг, аймаг сумын Засаг дарга гурав, УИХ-ын гишүүний зөвлөх, Төрийн өмчит компаийн захирал, алба хаагчид гэх мэтээр цааш хөвөрч байгаа учраас хэргийг шалгах процесс маш удаан байхаас аргагүй. Тэгэхээр “Нүүрсний” болон бусад хэрэгт татагдан шалгагдаж байгаа УИХ-ын гишүүд болон горилогчид ирэх сонгуульд нэр дэвших тухай саналтгүй.

Эх сурвалж: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН

CRI Монгол радио1 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио1 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио1 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио1 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент2 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр2 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр2 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм2 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм2 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм2 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент2 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент2 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр2 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч2 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм2 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч2 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий6 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа