Их Британи Мальвины арлуудын тухай ярихгүй, дүлий дүмбий суусаар байна

“Олон жилийн дараа ЕХ анх удаа Мальвины арлуудын талаар ярьж байна” хэмээн саяхан Брюссельд болсон CELAC-ЕХ-ны гурав дахь дээд хэмжээний уулзалтад оролцохдоо Аргентины албаны хүн хэвлэлд ярьжээ. Мальвины арлуудын тусгаар тогтнолын асуудлыг дээд хэмжээний уулзалтын мэдэгдэлд тусгах талаар дурдаж, хоёр тал маргааныг олон улсын хуулийг хүндэтгэх үндсэн дээр яриа хэлэлцээ, энхийн замаар шийдвэрлэхээр тохиролцоныг тэрээр хэлж байна.

Латин Америк болон Европын хоёр том байгууллага мэдэгдэлдээ Мальвины арлуудын бүрэн эрхт байдлын асуудлыг анх удаа дурдсан нь энэ юм. ЕХ нь Мальвины арлуудын бүрэн эрхт байдлын талаарх CELAC-ын түүхэн байр суурийг анхааралдаа авч, НҮБ-ын дүрмийн зорилго, зарчмуудыг тууштай баримтлахаа дахин нотолсон гэж мэдэгдэв. Нэмж дурдахад, уг мэдэгдлийн англи хувилбарт тус арлыг Аргентиний нэрлэдэг “Мальвины арлууд” гэсэн нэрийг шууд ашигласан бол Британичуудын нэрлэдэг “Фолкландын арлууд” гэх нэрийг хойно нь оруулсан байна. Аргентин энэхүү мэдэгдлийг сайшаан хүлээн авч, “дипломатын чухал ялалт” гэсэн байна. Их Британи ихэд бухимдсан байр сууриа илэрхийлж, мэдэгдэл дэх үгийн сонголт “харамсалтай” байна гэжээ. АНУ-ын “Улс төрч” мэдээллийн сүлжээний мэдээлснээр, Их Британи ЕХ-г мэдэгдэлдээ Малвинасын арлуудыг дурдахаас татгалзахыг оролдсон боловч эцсийн дүндээ үр дүнд хүрсэнгүй.

Барууны хөгжингүй орнуудын нэгдсэн холбооны хувьд ЕХ Мальвины арлуудын асуудалд хандах хандлагыг өөрчилсөн нь гайхах зүйл биш юм.

Европ дахь хөрш орнууд нь хүртэл ярьж байхад Их Британи цаашид дүлий, дүмбий мэт дүр эсгэж болохгүй болов. Их Британи Мальвины арлуудыг эзэлнэ гэж зүтгэх болсон шалтгаан нь загас агнуур, газрын тосны нөөцөөр арвин, Атлантын далайгаас Антарктидад нэвтрэх гарцад оршдог болохоор стратегийн чухал ач холбогдолтой байдаг. Сүүлийн жилүүдэд Их Британи Мальвины арлуудын эзлэн түрэмгийллээ тасралтгүй бэхжүүлж, цэргийн сургуулилтууд улам бүр нэмэгдэж байна. Гэсэн хэдий ч Британичууд 1982 онд болсон богино хүчтэй дайнаар Мальвины арлуудыг бүрмөсөн эзэлж чадна гэж бодох нь буруу юм. НҮБ-ын “Эх газрын хязгаарын хороо” Мальвины арлууд нь Аргентины усан хилд оршдог гэж тогтоосон. 6-р сарын 20-нд НҮБ Мальвины арлуудын асуудлыг хянан хэлэлцэх олон нийтийн хурал хийлээ. НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн колоничлолоос ангижруулах тусгай хороо Их Британи, Аргентиныг Мальвины арлуудын тусгаар тогтнолын маргааныг энхийн замаар шийдвэрлэх хэлэлцээг сэргээхийг уриалсан тогтоолыг дахин баталсан юм.

Саяхан Аргентины Үндэсний Цагаачлалын Товчооны мэдээллээс үзвэл, Аргентины засгийн газар анх удаа Мальвины арлууд дээр амьдардаг Ямила Молина хэмээх гадаадын цагаач иргэнд Аргентинд оршин суух зөвшөөрөл олгосон тухай зарлажээ. Энэ нь Аргентин Мальвины арлуудын бүрэн эрхээ эргүүлэн олж авсан сайн мэдээ юм.

НҮБ-ын тогтоолууд болон олон улсын хамтын нийгэмлэгийн улам хүчтэй уриалгад Их Британи колоничлолын мөрөөдлөөсөө аль болох хурдан сэрж, Афганистаны талтай яриа хэлэлцээгээ сэргээж, Мальвины арлуудыг аль болох хурдан буцааж өгөх ёстой. Британичуудад 190 жил хууль бусаар эзлэгдсэн Мальвины арлууд эх орондоо буцаж ирэхэд нэг алхам ойртлоо.