“Үйлдвэрлэлийн хүчин чадал хэтэрсэн” гэх нь буруу ойлголт юм

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкен 24-нд Хятадад айлчилж байна. Блинкен Хятадад хийх айлчлалын өмнө Америкийн тал мэдэгдэхдээ, Блинкен Хятадад айлчлах хугацаандаа Хятадын шинэ эрчим хүчний “үйлдвэрлэл хэтэрсэн” асуудлаар анхааруулга өгөх болно гэжээ. Эдийн засгийн суурь мэдлэгтэй хэн бүхэнд энэхүү мэдэгдэл нь ямар ч утгагүй гэдгийг мэдэх болно. Харин АНУ ойрын хугацаанд “үйлдвэрлэлийн хүчин чадал хэтэрсэн” асуудлыг байнга хөөрөгдөж, Хятадын эсрэг хийж буй “эдийн засгийн танин мэдэхүйн дайн”-ын хамгийн сүүлийн хэрэгсэл болгон ашиглаж байгаа тул үүнд хариу барьж, маргах шаардлагатай байна.

Юуны өмнө АНУ-ын зарим хүмүүс үйлдвэрлэлийн хүчин чадлыг олон улсын худалдаатай холбодог бөгөөд экспортын бүтээгдэхүүн нэмэгдэнэ гэдэг нь илүүдэл хүчин чадалтай гэсэн үг гэж үздэг. Энд нэг төөрөгдөл бий: Бүтээгдэхүүний экспортыг “илүү хүчин чадал”-тай адилтгах нь эдийн засгийн энгийн ойлголтод нийцэхгүй бөгөөд даяаршлын хөгжлийн чиг хандлагыг зөрчсөн явдал юм.

Үүнээс гадна, Америкийн зарим хүмүүс Хятадын шинэ эрчим хүчний салбар нь Америкийн компаниуд болон ажилчдын хөдөлмөр эрхлэлтэд нөлөөлж байна гэж буруутгаж байна.

Лондонгийн Эдийн засаг, бизнесийн бодлогын газрын захирал асан Лүө Си-И саяхан нийтлэл бичиж, олон улсын худалдаанд улам олон бүтээгдэхүүн нь нэмүү өртгийн сүлжээн дэх өндөр зэрэглэлийн байр сууриа хадгалж чадахгүй байх вий гэж АНУ санаа зовж байна. Энэ нь АНУ-ын эдийн засгийн зорилгыг илчилж байна. Өөрөөр хэлбэл Хятадын шинээр гарч ирж буй аж үйлдвэрүүдийн хөгжлийг хязгаарлаж, таслан зогсоох, улс орныхоо өрсөлдөөнд илүү таатай байр суурь, зах зээлийн давуу талыг эрэлхийлэх зорилготой юм.

Улс төрийн үүднээс авч үзвэл, энэ жил АНУ-ын сонгуулийн жил юм. АНУ-ын удирдагчид сонгуулийн гол мужуудын нэг, автомашины үйлдвэрлэлийн тэргүүлэх салбаруудын нэг болох Мичиган хотод Хятадын цахилгаан тээврийн хэрэгслийн эсрэг арга хэмжээ авна гэж мэдэгдэв. Энэ үед АНУ-ын дэвшүүлж буй “хүчин чадал хэтэрсэн” онол нь зөвхөн худалдааг ивээх үзлийн шалтаг болохоос гадна санал хураах, хувийн ашиг хонжоо хайх хэрэгсэл болгон ашиглаж байгаа нь харагдаж байна.

Хятадын уламжлалт аж үйлдвэрийг гадуурхаж, хориг тавьж байсан бол одоо шинэ эрчим хүчний аж үйлдвэрийн салбарт дарамт үзүүлж буйгаас харвал, АНУ-д “хүчин чадал хэтэрсэн” гэсэн шуугиан дэгдээсний цаана гүн үндэс суурьтай тэг нийлбэр сэтгэлгээ, нэг нь ноёрхогч байх логикийг харуулж байна. Үүнийг өөр өнцгөөс харвал энэ нь Америкийн ноёрхлын бууралтын тусгал биш гэж үү?