Доналд Трампыг ГЭМ БУРУУТАЙД тооцсоныг хүмүүс хэрхэн хүлээж авав?

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Доналд Трампыг тангарагтны шүүхээс гэм буруутайд тооцсон нь АНУ төдийгүй дэлхий даяар шүүмжлэл дагуулж байна. Флоридагийн амбан захирагч Рон Десантис хэлэхдээ уг хэрэг нь шүүхийн тогтолцооны төлөөлөгчдийн улс төрийн үзэл бодлоос хамааралтай болсон гэлээ. Ийм байдлаар Америкийн хуулийн системд итгэх олон нийтийн итгэлд асар их хохирол учруулсан гэж бизнесмэн Илон Маск онцолжээ. Кремль Доналд Трампын эсрэг шүүх хурлыг АНУ-ын эрх баригчдын улс төрийн өрсөлдөгчөө устгах гэсэн оролдлого гэж үзжээ. Шинжээчид эргээд Д.Трампын эсрэг хэрэг сул нотлох баримтад тулгуурлаж байгааг тэмдэглэж байна. Тэд “Хэн ч ийм “хувь тавилантай” тулгарч магадгүй” гэв. Доналд Трампыг гэм буруутай гэх шийдвэрийг АНУ болон дэлхий дахин хэрхэн хүлээж авсан бэ?

Флорида мужийн амбан захирагч Рон Десантис “Өнөөдрийн шүүх хурал нь зүүний үзэл баримтлалтай прокурор, тодорхой нэг намын хамаатай шүүгч, Америкийн хамгийн либералын тусгал болох тангарагтны шүүх гээд бүгд Доналд Трампад хүрэхийг оролдсон хүмүүсийн улс төрийн хүсэл зоригийн дагуу шүүх хурлын төгсгөлийг харуулж байна” гэж нийтийн сүлжээн дэх өөрийн хуудсан дээрээ онцлон тэмдэглэв. Тэрбээр энэ хэрэг бараг 10 жилийн настай, бүр өмнө нь байсан нь улс төрийн зорилготой гэлээ. Нью-Йорк зэрэг газруудад шударга ёсны тогтолцоо муудаж байгааг энэ үйл явдал нотолж байна гэж тэрбээр хэлэв. “Хэн ч хуулиас дээгүүр байдаггүй ч хуулиас доогуур хэн ч байдаггүй гэж байнга ярьдаг. Хэрвээ Доналд Трамп шүүгдэгч байгаагүй бол энэ хэргийг шүүж, шүүгч хэзээ ч ийм шийдвэр гаргахгүй, тангарагтны шүүх хэзээ ч гэм буруутайд тооцохгүй байх байсан” гэж Р.Десантис хэлжээ.

Трампын эргэн тойрон дахь нөхцөл байдлын талаар Америкийн бизнес эрхлэгч, тэрбумтан Илон Маск мөн Роберт Десантисийн бичвэрийн доор “Сайн хэллээ” гэж бичжээ. Илон Маск мөн “Энэ тохиолдол Америкийн хуулийн системд итгэх олон нийтийн итгэлд асар их хохирол учруулсан” гэв. Түүний үзэж буйгаар Ерөнхийлөгч асан хүнийг шударга ёс бус улс төрөөс шалтгаалаад ийм өчүүхэн хэргээр яллаж чадвал хэнд ч ийм “хувь тавилан” тохиолдож болох” аж.

АНУ-ын сенатор Жэймс Дэвид Вэнс бизнесийн баримт бичгүүдийг хуурамчаар үйлдсэн АНУ-ын Ерөнхийлөгч асанд холбогдох хэргийг Үндсэн хуулийг зөрчсөн, сонгуульд хөндлөнгөөс оролцсон гэж үзжээ. Тэрбээр “Энэ шийдвэр нь хууль дээдлэх зарчим, манай Үндсэн хуулийг зөрчсөн үйлдэл. Ардчилсан намынхан Соросын санхүүжүүлсэн прокурор, Жо Байдены санхүүжүүлсэн шүүгчийн тусламжтайгаар “Трамп руу орох”-оор эрүүгийн гэмт хэрэг зохиосон бөгөөд энэ үр дүндээ хүрэхийн тулд хэргийг бүхэлд нь луйвардсан” гэж X хуудсандаа тэмдэглэжээ. Түүний хэлснээр 2024 оны сонгуулийн үр дүнг авлигач шүүгч, прокурорууд биш Америкийн ард түмэн шийдэх аж.

Мөн Төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн Марджори Тэйлор Грин хэлэхдээ “Д.Трампыг ялласанд америкчууд дургүйцэл илэрхийлж байна. Гэхдээ үүнийг илэрхийлж буй томоохон төлөөлөгчийг өнөөдөр томоохон телевизүүдийн эфирт ярилцлага өгч байгааг олж харахгүй байна” гэв.

Сэтгүүлч Такер Карлсон мөн Трампын шийдвэрийг эсэргүүцэж байгаагаа илэрхийлжээ.

Улс төрийн өрсөлдөгчдийг устгах

Тангарагтны шүүх өмнө нь, тавдугаар сарын 30-нд Доналд Трампыг бизнесийн бүртгэлийг хуурамчаар үйлдсэн хэргээр 34 зүйл ангиар яллах дүгнэлтийг буцаасан. Улстөрч энэ шийдвэрийг давж заалдах эрхтэй, энэ нь түүнийг Ерөнхийлөгчийн сонгуульд оролцох эрхийг хасахгүй. Шүүхийн шийдвэр гарсны дараа Д.Трамп өөрөө өөрийгөө улс төрийн хоригдол гэж зарлав. Тэрбээр “Энэхүү хэлмэгдүүлэлт нь зөвхөн улс төрийн зорилготой бөгөөд 2024 онд болох Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх зорилготой холбоотой” гэж мэдэгджээ.

Гэсэн хэдий ч Цагаан ордон гэм буруутайд тооцох шийдвэрийн талаар тайлбар хийхдээ хууль дээдлэх ёсыг хүндэтгэдэг гэж тэмдэглэв. Үүний зэрэгцээ Америкийн экс Ерөнхийлөгчийн эргэн тойронд болж буй үйл явдал зөвхөн АНУ-д төдийгүй дэлхий дахинд шүүмжлэлд өртжээ. Тухайлбал, Унгарын Ерөнхий сайд Виктор Орбан Д.Трампыг тэмцлээ үргэлжлүүлэхийг уриалав. Дараа нь Италийн Зам тээвэр, дэд бүтцийн сайд, Шадар сайд Маттео Сальвини “Доналд Трампыг шүүх хурал нь улс төрийн шинжтэй байна” гээд С.Берлусконигийн ялтай харьцуулсан байна.

Кремль Трампыг буруутгаж буйг “Америкийн эрх баригчдын улс төрийн өрсөлдөгчөө устгах гэсэн оролдлого” гэж нэрлэжээ. ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга Дмитрий Песков “Трампын хэргийн талаар ерөнхийд нь ярих юм бол улс төрийн өрсөлдөгчдийг хууль ёсны болон хууль бус бүхий л арга хэрэгслээр устгаж байгаа нь илт байна” гэв.

Хэлмэгдүүлэлт

Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар Трампын эсрэг гаргасан гэм буруутайд тооцох шийдвэрийг улс төрийн шалтгаанаар хэлмэгдүүлснээс өөр зүйл гэж нэрлэх аргагүй аж. Энэ нь Трампын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчийн хувьд байр сууринд нь муугаар нөлөөлжээ. Үүний зэрэгцээ, Ардчилсан намынхан уламжлалт Бүгд найрамдах намыг дэмжигч мужуудад Жо Байдены эсрэг үнэлгээг өсгөж байгааг ойлгож байгаа ч Америкийн улс төрийн тогтолцооны онцлогоос харахад гол төлөв тус мужуудын төлөө тэмцэж байна гэж стратегич хэлжээ.

Мөн сонгуулийн уралдааны үеэр Ардчилсан намынхан Трампад нэгээс олон таагүй гэнэтийн бэлэг барихыг үгүйсгэхгүй гэнэ. Арваннэгдүгээр сар ойртох тусам Трампын хувьд ийм асуудал улам их байх болно. Гэсэн хэдий ч Америкийн улс төр судлаачид ийм улс төржсөн зүйл нь АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн өрсөлдөөнд нөлөөлнө гэдэгт итгэхгүй байгаа аж.

Энэ нь Трампын үнэлгээнд тодорхой хэмжээгээр нөлөөлөх ч америкчуудын дийлэнх хэсэг нь энэ үйл явцыг анхааралтай ажиглаж буй. Тиймээс Трампын хувьд нэр хүндтэй холбоотой зардал гарах боловч энэ нь тийм ч чухал биш гэнэ.