Путинтэй утсаар ярьсны дараа Трамп Украины дайныг зогсоох хэлэлцээг “НЭН ДАРУЙ” эхэлнэ гэж мэдэгджээ

АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путинтэй лхагва гарагийн өглөө утсаар яриа хийсний дараа Украйны дайныг дуусгах хэлэлцээг “Нэн даруй” эхлүүлэхээр болсноо мэдэгдэв.

Энэхүү яриа нь Трамп өнгөрсөн сард албан ёсоор үүрэгт ажилдаа орсноос хойших хоёр ерөнхийлөгчийн анхны мэдэгдсэн яриа юм. Тэрбээр зөвлөхүүддээ Украйны мөргөлдөөнийг аль болох хурдан дуусгах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсээр байна.

Трампын засаг захиргааны албаныхны хэлснээр, мягмар гарагт болсон барьцааны хүний суллах солилцоо нь дайныг дуусгах тал дээр авч буй арга хэмжээнүүдийн эхлэл байж магадгүй юм. Тус мөргөлдөөн бараг л дөрөв дэх жилдээ үргэлжилж байна. Олон сарын турш Цагаан ордон, Кремлийн хооронд ямар ч яриа хэлэлцээ хийгдээгүй байсан ч энэ удаад хоёр талын удирдагчид харилцаагаа сэргээж, Трампын энхийн тохиролцооны төлөвлөгөө тодорхой болж эхэлж байна.

Трамп “Truth Social” сүлжээндээ ярианы товч агуулгыг нийтэлсэн бөгөөд “Бид Украйн, Ойрх Дорнод, эрчим хүч, хиймэл оюун ухаан, ам.долларын хүч болон бусад олон сэдвээр ярилцлаа” гэжээ. “Бид хамтран  ажиллах, бие биеийнхээ улс оронд зочлох талаар тохиролцож, манай багууд хэлэлцээрийг нэн даруй эхлүүлэхээр тохиролцсон.

“Эхний ээлжид Украины Ерөнхийлөгч Зеленскийтэй ярьж, энэ талаар мэдээлэхээр тохирсон бөгөөд би одоо энэ ажлыг хийж байна” хэмээн Трамп бичжээ.

Вашингтон болон Москвагийн гаргасан мэдээллээс харахад, хоёр удирдагч харилцан ойлголцсон уур амьсгалд ярилцсан байна. “Ерөнхийлөгч Путин миний “Эрүүл ухаан” гэсэн сонгуулийн уриаг ашигласан. Бид хоёул энэ зарчмыг чухал гэж үздэг” хэмээн Трамп онцолсон нь Кремлийн тэргүүн үгээ няхуур сонгосон болохыг харуулж байна. Кремлийн мэдээлснээр, хоёр удирдагч бараг 90 минут ярилцжээ. Трамп сүүлийн хэдэн долоо хоногийн турш Путинтэй утсаар ярих хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлэн Украины асуудлыг шийдвэрлэхийг зорьж буйгаа мэдэгдэж байв.

Украины аюулгүй байдалд одоо хэн ч санаа тавихгүй

АНУ-ын албаныхан энэ долоо хоногт Европт айлчлах үеэрээ Украины дайны төгсгөлийн талаар тодорхой байр сууриа илэрхийлж эхэлжээ. Брюссельд болсон бага хурал дээр Батлан хамгаалахын сайд Пит Хегсет Украйн НАТО-д элсэх нь бодит боломжгүй, Трампын засаг захиргаа, Европ, Украины аюулгүй байдлыг тэргүүлэх чиглэлдээ багтаахаа болино гэдгийг онцолсон. Үүний оронд АНУ өөрийн хилээ хамгаалах, Хятадын эсрэг худалдааны дайнаас сэргийлэхэд анхаарал хандуулна гэж тэр хэлэв. Үүний зэрэгцээ, Трамп Украинтай тохиролцоо хийж, тус улсын үнэт ховор металлын нөөцөд Америк хандах боломжтой болох нөхцөлтэйгөөр дэмжлэгээ үргэлжлүүлэх тухай дурдсан байна.

Трамп Зеленскийтэй өдрийн дунд үед, Путинтэй утсаар ярьсаныхаа дараахан холбогдсон байна. АНУ-ын өмнөх ерөнхийлөгч Жо Байден сүүлийн гурван жилийн хугацаанд ОХУ-ын удирдагчтай утсаар яриагүй бөгөөд тэрбээр Путиныг дайны гэмт хэрэгтэн гэж үзэж, ярих нь утгагүй гэж бодож байжээ. Сүүлийн удаа АНУ-ын Ерөнхийлөгч 2013 онд Орост айлчилж байсан бөгөөд тухайн үед Барак Обама G20 дээд хэмжээний уулзалтад оролцож байв. Харин Путин 2015 онд НҮБ-ын уулзалтад оролцохоор АНУ-д айлчилж байжээ.

Тэд Саудын Арабт уулзах төлөвлөгөөтэй

Лхагва гарагт Трамп ойрын хугацаанд Путинтэй Саудын Арабт уулзах төлөвлөгөөтэй байгаагаа дурдсан ч хараахан албан ёсоор шийдэгдээгүй гэдгийг онцоллоо. “Бид Саудын Арабт анхны уулзалтаа хийх байх гэж бодож байна” хэмээн Трамп утсаар ярьсныхаа хэдэн цагийн дараа мэдэгджээ. Тэрбээр Саудын Арабын угсаа залгамжлах ханхүү Мохаммед бин Салманыг хэлэлцээнд оролцоно гэж мэдэгдсэн бөгөөд “Бид ханхүүг сайн мэднэ, бидний сонгосон газар хамгийн зөв нь байх болно” гэжээ.

Трампын хэлснээр уулзалтын тов хараахан тодорхойгүй байгаа ч ойрын ирээдүйд болно гэж үзэж байна. Тэрбээр Украйнд айлчлах талаар одоогоор шийдсэн зүйлгүй байгаагаа мөн хэлсэн байна. Путинтэй уулзах үед Зеленский оролцох эсэх талаар асуухад, Трамп “Эхний уулзалтад Зеленскийг оролцуулахгүй байх магадлалтай, бид эхний уулзалтаа хийсний дараа л дараагийн уулзалтын талаар ярилцана” гэж Трамп онцолжээ.

Түүнчлэн, Трампын гол хэлэлцэгчдийн нэг Стив Виткофф лхагва гарагт Орост хоригдож байсан Америкийн иргэн Марк Фогелийг сулласан нь Украины дайны ирээдүйд гарч болох эерэг өөрчлөлтийн дохио байж магадгүй гэж үзэж  байна. “Энэ бол Ерөнхийлөгч Трамп, Ерөнхийлөгч Путин нарын харилцаа ирээдүйд ямар байхыг харуулах нэгэн жишээ байж болох юм. Тэд сайн нөхөрлөж байсан, одоо энэ харилцаа үргэлжилж, дэлхийн энх тайван, мөргөлдөөний талаар эерэг үр дүнд хүрнэ гэж би бодож байна” гэж тэр хэлжээ. Виткофф мягмар гарагт Москва хотод Путинтэй хувийн уулзалт хийсэн талаар хоёр эх сурвалж мэдээлсэн байна.

Х.Энхболд