Хүн төрөлхтний хувь заяаны хамтын нийгэмлэг ойлголтыг 12 түлхүүр үгээр тайлбарлах нь

Өнгөрсөн 12 жилийн хугацаанд хүн төрөлхтний хувь заяаны хамтын цогц ойлголт улам баяжиж, хөгжсөөр байна. Энэ нь улс хооронд болон бүс нутгийн түвшинд хувь заяаны хамтын нийгэмлэгийг байгуулахаас эхлээд, дэлхийн түвшинд кибер орон зай, цөмийн аюулгүй байдал, далай тэнгис, эрүүл мэнд, хүн ба байгаль зэрэг олон салбарт хамтын нийгэмлэгийг бүрдүүлэхийг зорьж байна.

“Бүс ба Зам” санаачилгаас эхлээд, дэлхийн хөгжлийн санаачилга, дэлхийн аюулгүй байдлын санаачилга, дэлхийн соёл иргэншлийн санаачилга зэрэг нь бүгд илүү сайн сайхан дэлхийг бүтээх зорилготой юм.

⭐Бүс ба Зам

2013 оны 9-р сарын 7 болон 10-р сарын 3-ны өдрүүдэд БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин Казахстан, Индонезид хийсэн айлчлалынхаа үеэр “Торгоны замын эдийн засгийн бүс” болон “21-р зууны далайн торгоны зам”-ыг хамтран байгуулах хоёр чухал санаачилгыг дэвшүүлсэн бөгөөд үүнийг товчоор “Бүс ба Зам” санаачилга гэж нэрлэдэг. 2024 он гэхэд 150 гаруй улс болон 30 гаруй олон улсын байгууллага уг санаачилгын хүрээнд хамтын ажиллагааны баримт бичигт гарын үсэг зурсан байна.

БНХАУ-ын Засгийн газраас гаргасан “Бүс ба Зам санаачилга: Ахиц дэвшил, хувь нэмэр, төлөвлөгөө” тайланд дурдсанаар, “Бүс ба Зам” санаачилга нь хүн төрөлхтний хувь заяаны хамтын нийгэмлэгийг байгуулах агуу их туршлага бөгөөд түүнд хүчирхэг хөдөлгөгч хүчийг өгч байна. Улс орнууд стратегиа уялдуулж, давуу талаараа харилцан нөхөж, дэлхийн эдийн засагт тулгарч буй сорилтуудыг хамтдаа даван туулах боломжийг бүрдүүлж байна. Мөн соёл иргэншлүүдийн харилцан суралцах үйл явцыг дэмжиж, соёл иргэншлийн зөрчилдөөнөөс ангид байж, улс орнуудын харилцан хүндлэл, ардчилсан зөвшилцөл, хамтын шийдвэр гаргалтыг дэмжсэн шинэ төрлийн олон улсын харилцааг бий болгоход түлхэц өгч байна.

△2025 оны 1 дүгээр сар, Хятад-Лаосын төмөр замаар зорчиж буй олон улсын аялагчид

⭐Дэлхийн аюулгүй байдлын санаачилга

2022 оны 4-р сарын 21-нд Ши Жиньпин Бө-аогийн Азийн чуулга уулзалтын нээлтийн ёслолд дэлхийн аюулгүй байдлын санаачилгыг дэвшүүлж, олон улсын бүтэц гүнзгий өөрчлөгдөж буй энэ үед эв нэгдлийн зарчмыг баримтлахыг уриалсан. Мөн уламжлалт болон уламжлалт бус аюулгүй байдлын эрсдэл, сорилтуудыг хамтдаа даван туулахын тулд хамтын ялалтын сэтгэлгээг баримтлан, аюулгүй байдлын хамтын нийгэмлэгийг бий болгохыг дэмжсэн.

2023 оны 3-р сард, Хятадын зуучлалын үр дүнд Саудын Араб, Иран хоёр түүхэн эвлэрэлд хүрч, энэ нь дэлхийн аюулгүй байдлын санаачилгыг хэрэгжүүлсэн амжилттай жишээ болсон юм. Энэ үйл явдал нь бүс нутгийн орнуудын хувьд яриа хэлэлцээ, зөвшилцлөөр маргаан, санал зөрөлдөөгөө шийдвэрлэн, сайн хөршийн харилцааг хөгжүүлэх үлгэр жишээ болж, Ойрх Дорнод дахь “эвлэрлийн давлагаа”-г хүчтэй манлайлсан юм.

△ 2022 оны 7-р сарын 1-нд НҮБ-ын Ливанд байрлах түр хугацааны хүчнээс Хятадын 20 дахь удаагийн Ливанд илгээсэн энхийг сахиулах багийн 410 цэрэгт “НҮБ-ын энхийн медаль”-ийг олгов.

⭐️ Дэлхийн Соёл Иргэншлийн Санаачилга

2023 оны 3-р сарын 15-нд, ХКН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Хятад улсын дарга Ши Жиньпин ХКН болон дэлхийн улс төрийн намуудын дээд хэмжээний уулзалтад Дэлхийн Соёл Иргэншлийн Санаачилгыг албан ёсоор дэвшүүлсэн юм.

Энэхүү санаачилга нь дэлхийн соёл иргэншлийн олон янз байдлыг хүндэтгэх, хүн төрөлхтний нийтлэг үнэт зүйлийг эрхэмлэх, соёл иргэншлийн өв уламжлал ба шинэчлэлийг дэмжих, олон улсын хүмүүнлэгийн харилцаа болон хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийг дэмждэг. Энэ нь янз бүрийн соёл иргэншлүүдийг харилцан ойлголцож, хамтдаа хөгжихөд түлхэц өгөхөөс гадна соёл иргэншлийн солилцоогоор дамжуулан дэлхийн өөрчлөлтөд ухаалаг шийдэл гаргах чухал санаачилга юм.

Хятад улсын тавьсан соёл иргэншлийн солилцоо, яриа хэлэлцээний платформ нь хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн хөгжилд хувь нэмэр оруулж буй олон улсын нийтийн бүтээгдэхүүн болж байна. “Хятадыг ойлгох” олон улсын чуулган, “Лянжүгийн форум” зэрэг механизм нь дэлхийн тэргүүлэх судалгааны төвүүдийг нэгтгэн, улс орнуудтай хамтран соёл, аялал жуулчлалын жилүүдийг зохион байгуулах, археологийн судалгаанд хамтран ажиллах, сонгодог бүтээлийг харилцан орчуулах зэрэг олон үйл ажиллагаа өрнүүлж байна. Дэлхийн Соёл Иргэншлийн Санаачилга нь Хятадын санаачилгаас дэлхийн бодит үйл хэрэг болж, олон түвшний, олон хэмжээст соёл иргэншлийн харилцан суралцах сүлжээ бүрэлдэн тогтоож байна.

△ Хятадын Ханжөү хотын Лянжүгийн музей. Лянжүгийн соёл нь 5300-4000 жилийн өмнөх шинэ чулуун зэвсгийн үеийн хар шаазан болон өнгөлсөн хаш чулуугаар онцлогддог. 2023 оноос эхлэн Ханжөү хотноо жил бүр зохион байгуулагдаж буй Лянжүгийн форум нь дэлхийн соёл иргэншлүүдийн харилцан суралцах, хамтран ажиллах чухал гүүр болж байна.

⭐️ Хятад-Африк хамтдаа орчин үеийн хөгжилд хүрэх 10 түншлэлийн санаачилга

2024 оны 9-р сарын 5-ны өдөр БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин Бээжин хотноо болсон Хятад-Африкийн хамтын ажиллагааны форумын дээд хэмжээний уулзалтын нээлтийн ёслолд тавьсан гол илтгэлдээ: “Хятад, Африк хоёр дэлхийн нийт хүн амын гуравны нэгийг бүрдүүлдэг. Хятад, Африкийн орчин үеийн хөгжилгүйгээр дэлхийн орчин үеийн хөгжил яригдахгүй”. Ирэх гурван жилийн хугацаанд Хятад улс Африкийн орнуудтай хамтран “Хятад-Африк хамтдаа орчин үеийн хөгжилд хүрэх 10 түншлэлийн санаачилга”-ыг хэрэгжүүлж, Хятад-Африкийн хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлж, “Дэлхийн өмнөд”-ийн хөгжлийг манлайлахад бэлэн байна хэмээн онцолсон юм. 10 түншлэлийн санаачилга гэвэл:

Соёл иргэншлийн харилцан суралцах түншлэлийн санаачилга

Худалдааг хөгжүүлэх түншлэлийн санаачилга

Аж үйлдвэрийн гинжин хэлхээний хамтын ажиллагааны түншлэлийн санаачилга

Дэд бүтцийн холболтыг бэхжүүлэх түншлэлийн санаачилга

Хөгжлийн хамтын ажиллагааны түншлэлийн санаачилга

Эрүүл мэндийн түншлэлийн санаачилга

Хөдөө аж ахуй, иргэдийн сайн сайхны түншлэлийн санаачилга

Хүмүүнлэгийн солилцооны түншлэлийн санаачилга

Ногоон хөгжлийн түншлэлийн санаачилга

Аюулгүй байдлыг хамтдаа хамгаалах түншлэлийн санаачилга

△ 2023 оны 6-р сарын 20-нд Бурунди улсын Бубанза мужид нутгийн фермерүүд будаа цайруулах ажлыг хийж буй нь. 2018 онд Хятадын хөдөө аж ахуйн мэргэжилтнүүд энэ газарт анхны будаа тариалж ядуурлыг бууруулах үлгэр жишээ тосгон байгуулсан юм.

⭐️ Аз жаргалын өвс

Хөгц өвсний технологийг БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин биечлэн санаачилж, дэмжин хөгжүүлсэн бөгөөд олон хөгжиж буй улс оронд үр өгөөжөө өгч буй томоохон хамтын ажиллагааны төсөл юм. Энэ нь Хятад улс ядуурлыг бууруулах өөрийн туршлагыг дэлхийн тогтвортой хөгжил, ядуурлыг бууруулах үйлсэд амжилттай хэрэгжүүлж буй бодит жишээ билээ. Өнөөдрийн байдлаар хөгц өвсний технологи нь Ази, Африк, Латин Америкийн хөгжиж буй 100 гаруй оронд нутагшиж, БНХАУ-ын гадаад тусламжийн чухал брэнд болж, тухайн бүс нутагт олон ногоон ажлын байрыг бий болгож, дэлхийн ядуурлыг бууруулах үйлсэд үнэтэй хувь нэмэр оруулж байна.

Хөгжиж буй орнууд Хятадын хөгц өвсийг “аз жаргалын өвс”, “баялгийн өвс”, “ядуурлаас ангижрах өвс”, “Хятадын шидэт өвс” хэмээн сайшаан нэрлэж байна.

△ БНХАУ-аас Фижи улсад хэрэгжүүлж буй хөгц өвсний технологийн туршилтын төвийн төсөл хэрэгжүүлэгч баг нь орон нутгийн иргэдэд мөөгний хүлэмж барихад тусалж байна. Хятад улс мэргэжилтнүүдээ илгээн, туршилтын аж ахуй байгуулж, Фижи болон бусад арлын орнуудад хөгц өвсний технологийг сурталчлан дэлгэрүүлж байна. 2014 онд Фижид нэвтрүүлснээс хойш 3 туршилтын бааз, 4 туршилтын цэг байгуулж, 2000 гаруй өрхийн фермерүүдийг сургаж, хуурай улирлын тэжээлийн хомстлын асуудлыг шийдвэрлэн, мал аж ахуйн хөгжлийг дэмжиж, хөрс, усны доройтлоос сэргийлж, орон нутгийн фермерүүдийн орлогыг 30%-иар нэмэгдүүлэхэд тусалжээ.

⭐️ Лань Цан Жян-Меконг хамтын ажиллагаа

Лань Цан Жян-Меконг хамтын ажиллагаа (Lancang-Mekong Cooperation) нь Хятад болон Камбож, Лаос, Мьянмар, Тайланд, Вьетнам улсууд хамтран санаачилж, хөгжүүлж буй шинэ төрлийн дэд бүс нутгийн хамтын ажиллагааны механизм юм. Энэхүү санаачилгыг Хятад улс 2014 онд анх дэвшүүлж, 2016 онд албан ёсоор эхлүүлсэн.

Энэхүү механизм нь Лань Цан Жян-Меконг мөрний урсгал дагуух зургаан улсын найрсаг харилцаа, бодит хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлж, эргийн улс орнуудын эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлж, тус бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжлийн бүсийг бий болгон, хамтын ирээдүй бүхий хувь заяаны нэгдмэл цогц байгуулах зорилготой.

Усны нөөцийн хамтын ажиллагаа нь нийтлэг ашиг хүртэх боломжийг нэмэгдүүлж, жимсний худалдааны хамтын ажиллагаа харилцан ашигтай хөгжиж, байгаль орчны хамтарсан зохицуулалт шинэ шатанд гарч байна. Зургаан улс нэгдмэл зорилгоор хамтран ажиллаж, бүс нутгийн хөгжлийн хамтын ажиллагааны жишиг загварыг бий болгож байна.

△ 2020 оны 5-р сард Тайландын Чантхабури мужид (Chanthaburi) жимс тариалагчид шинэхэн хураасан дурианыг зөөвөрлөж буй нь.

⭐️Азийн Дэд Бүтцийн Хөрөнгө Оруулалтын Банк

Азийн Дэд Бүтцийн Хөрөнгө Оруулалтын Банк нь 2016 онд үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн бөгөөд 2024 он гэхэд гишүүн орны тоо 110 хүрээд байна. Хятадын санаачилгаар байгуулагдсан анхны олон талт банк санхүүгийн байгууллагын хувьд АДБХОБ нь дэлхийн хүн амын 81% болон ДНБ-ний 65%-ийг хамарч, үйл ажиллагаа эхэлснээс хойш олон улсын олон талт байгууллагын чухал гишүүн болсон. Статистик мэдээллээс үзэхэд, тус банк 300 орчим төслийг баталж, 50 гаруй тэрбум ам.долларын санхүүжилтийг зөвшөөрч, нийт 170 гаруй тэрбум ам.долларын хөрөнгийг Ази болон бусад бүс нутгийн дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтад татан төвлөрүүлээд байна. Энэхүү механизм нь уламжлалт олон улсын санхүүгийн байгууллагуудын ноёрхлыг эвдэн, хөгжиж буй орнуудад дэд бүтцээ шинэчлэх тэгш боломжийг олгож байна.

△ АДБХОБ-ын хөрөнгө оруулалт, санхүүжилтээр Бангладешийн эрчим хүчний төслийг дэмжиж байна. Зураг: Падма Барийн (Padma Bari) бага сургууль. 2018 онд энэ алслагдсан жижиг тосгон цахилгаан тоолууртай болж, Бангладеш 1971 онд тусгаар тогтносноос хойш төвийн цахилгаанд холбогдоогүй байсан түүхэндээ цэг тавьжээ.

⭐️ Хятад-Европын Төмөр замын Экспресс

Хятад-Европын Төмөр замын Экспресс нь БНХАУ-ын үндэсний төмөр замын групп ХХК-аас зохион байгуулдаг бөгөөд Хятад, Европ болон “Бүс ба Зам” санаачилгад оролцогч орнуудын хооронд ажилладаг олон улсын чингэлгийн галт тэрэгний үйлчилгээ юм. Энэхүү тээврийн сүлжээ нь Хятад болон хамтран байгуулагч орнуудын эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх гол тулгуур болж, “Бүс ба Зам” санаачилгын хөгжлийг урагшлуулах чухал хэрэгсэл болж байна.

Өнөөдрийн байдлаар Хятад-Европын Төмөр замын Экспресс нь дотоод, гадаадын 450 гаруй хотыг холбож, 53 үндсэн ангиллын 50,000 гаруй төрлийн бараа бүтээгдэхүүнийг тээвэрлэж байна. Ялангуяа өндөр технологи, өндөр нэмүү өртөг бүхий бараа бүтээгдэхүүний эзлэх хувь жил бүр нэмэгдэж байна.

2024 оны 11-р сарын 15-ны өдөр X8083 дугаартай Чүнчин—Дуйсбург чиглэлийн Хятад-Европын Төмөр замын Экспресс галт тэрэг БНХАУ-ын баруун өмнөд хэсгийн Чүнчин хотоос хөдөлснөөр тус тээврийн үйлчилгээний нийт галт тэрэгний тоо 100,000-д хүрч, нийт 11 сая гаруй стандарт чингэлэг тээвэрлэн, 4,200 тэрбум ам.долларын өртөг бүхий ачааг найдвартай, тогтвортой тээвэрлэсэн байна.

△ 2024 оны 11-р сарын 15-ны өдрийн 10:20 цагт Хятад-Европын Төмөр замын Экспрессийн 100,000 дахь галт тэрэг БНХАУ-ын Чүнчин хотоос хөдөллөө. Галт тэргэнд цахим бүтээгдэхүүн, автомашин болон түүний сэлбэг, механик үйлдвэрлэлийн эд анги, гэр ахуйн цахилгаан хэрэгсэл зэрэг бараа ачиж Германы Дуйсбург хотыг зорьсон юм.

⭐️ Хятадын Олон Улсын Импортын Экспо

Хятадын Олон Улсын Импортын Экспо нь дэлхий дээр анх удаа импортыг гол сэдэв болгосон үндэсний хэмжээний үзэсгэлэн яармаг юм. 2018 онд анх зохион байгуулагдсанаас хойш дэлхийн 180 гаруй улс орон, бүс нутаг, олон улсын байгууллагууд оролцож, 23,000 гаруй гадаадын аж ахуйн нэгжүүд үзэсгэлэнд бараа бүтээгдэхүүнээ дэлгэсэн байна. Мөн 31 улс орон тусгай зочин улсын хувиар оролцож, нийт 2.9 сая гаруй мэргэжлийн үзэгч бүртгүүлэн оролцсон байна. Түүнчлэн аж ахуйн нэгжүүд үзэсгэлэнд 3,000 гаруй шинэ бүтээгдэхүүн, шинэ технологи, шинэ үйлчилгээгээ танилцуулж, нийт 500 тэрбум ам.долларын өртөг бүхий гэрээ хэлэлцээрт тохиролцсон юм.

△ 2024 оны 11-р сарын 7-нд Шанхай хотод зохион байгуулагдсан долоо дахь удаагийн Хятадын Олон Улсын Импортын Экспогийн үеэр Бениний үндэсний павильоны ажилтан тус улсын онцлог хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн болох Бениний хан боргоцойг танилцуулж байна.

⭐️ Жакарта-Бандунг чиглэлийн хурдны төмөр зам

Жакарта-Бандунг чиглэлийн хурдны төмөр зам нь Индонезийн нийслэл Жакарта болон тус улсын аялал жуулчлалын алдартай хот Бандунгийг холбосон 142 км урттай, дээд хурд нь 350 км/цагийн төмөр зам юм. Энэ нь Индонез болон Зүүн Өмнөд Азийн анхны өндөр хурдны төмөр зам бөгөөд Хятад, Индонезийн хамтран хэрэгжүүлж буй “Бүс ба Зам” санаачилгын бэлэг тэмдэг болсон төслийн нэг юм.

Жакарта-Бандунг чиглэлийн хурдны төмөр зам 2023 оны 10-р сарын 17-нд албан ёсоор ашиглалтад орсноор Жакарта, Бандунг хотуудын хоорондох зорчих хугацааг 3 гаруй цагаас ердөө 46 минут болгон багасгаж, ард иргэдэд аюулгүй, байгаль орчинд ээлтэй, үр ашигтай, тав тухтай зорчих нөхцөлийг бүрдүүлжээ.

Тус төмөр зам нэг жилийн турш амжилттай үйл ажиллагаагаа явуулснаар зөвхөн Индонезийн ард иргэдийн амьдралын чанарыг дээшлүүлэх, эдийн засгийн хөгжилд эерэг нөлөө үзүүлээд зогсохгүй, Хятад, Индонез болон бусад улс орнуудын дэд бүтэц, тээврийн салбарт хамтран ажиллахад үнэтэй туршлага, амжилттай жишээ болсон юм.

△ Жакарта-Бандунг чиглэлийн хурдны галт тэрэг Индонезийн Падараланг (Padalarang) өртөөнд ирж буй нь.

⭐️ Хиймэл оюун ухааны чадамжийг хөгжүүлэх олон улсын хамтын ажиллагааны найзуудын бүлэг

2024 оны 12-р сард БНХАУ болон Замби улс НҮБ-ын төв байранд Хиймэл оюун ухааны чадамжийг хөгжүүлэх олон улсын хамтын ажиллагааны найзуудын бүлгийн анхны хурлыг хамтран зохион байгуулж, энэхүү механизмыг албан ёсоор байгуулсан. Хятадын хиймэл оюун ухааныг хүртээмжтэй хөгжүүлэх шинэ санаачилгын нэг болох уг бүлэг нь чадамж хөгжүүлэх хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, дэлхийн засаглалын тогтолцоог сайжруулах, дижитал ялгааг арилгах замаар хөгжиж буй орнуудад хиймэл оюун ухааны үр өгөөжийг хүртээх зорилготой.

Хятад улс хиймэл оюун ухааныг хүртээмжтэй хөгжүүлэхийн төлөө тууштай зүтгэж ирсэн. 2024 онд НҮБ-аар хиймэл оюун ухааны чадамжийг хөгжүүлэх олон улсын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх анхны тогтоолыг батлуулахад манлайлан оролцсон. Мөн Дэлхийн хиймэл оюун ухааны чуулга уулзалт болон дэлхийн засаглалын дээд хэмжээний хурал, анхны чадамж хөгжүүлэх семинар зэргийг зохион байгуулсан. Эдгээр санаачилга нь Хятад улс хиймэл оюун ухааны хүчирхэг гүрэн болох үүргээ биелүүлж буйг илэрхийлэхийн зэрэгцээ дэлхийн дижитал тэгш байдлыг хангахад шинэ эрч хүч өгч байна.

△ 2024 оны 8-р сард Бээжин хотноо 2024 оны Дэлхийн роботын чуулга уулзалт зохион байгуулагдав. Зурагт ухаалаг хүн хэлбэрт жимс түүгч робот жимс түүж байгааг харуулж байна.