Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Цахим орчин хүчирхийллийг дэвэргэж байна

Нийтэлсэн

“Улс төрч ялаа хоёрыг сониноор алдаг үе ард хоцорч одоо ялаанаас бусдыг нийгмийн сүлжээнд намнадаг болжээ. Цахим сүлжээ хэрэглэгчдийн тоо өсөхийн хэрээр эмх замбараагүй байдал бий болж бусдын хэрэгт дурладаг,  огт танихгүй нэгнийг “ичтэл нь шэйр” гэх үгээр ялладаг үзэгдэл өнөөдөр цадигаа алдсаныг тоохгүй өнгөрч болохгүй. Хэн байхаас үл хамаарч хормын дотор “хүчирхийлэгч”, “гэмт хэрэгтэн”, “луйварчин”, “гэр бүл үймүүлэгч”-ээрээ цоллуулж олны танил болох нь энүүхэнд.  Лайк, шэйр цуглуулахын төлөө эсвэл өөрийгөө өрөвдүүлэх гэж  хэн нэгний зургийг ажил мэргэжилтэй нь гэр бүлийнх нь тухай дэлгэж “хэлмэгдүүлсэн”  нэг хүний тэнэг үйлдлийн цаана бүтэн байсан айлын амьдрал сүйрч, хүүхэд өнчирч, хүний амь эрсдэх аюултай. Цахим орчин дахь хүмүүсийн хийрхэл хэн нэгний зургийг нийтлэхээр зогсохгүй. Дэлгүүрээр үйлчлүүлж буй худалдан авагчийн зургийг нууцаар авчихаад түүнийгээ “энэ хулгайч, хүмүүсээ болгоомжлоорой. Ичтэл нь шэйр” гэж бичих нь хэнд ашигтай байх вэ. Дэлгэцийн ард суучихаад пэйж хуудсын хандалт өсгөж хэтэвчээ зузаатгах гэсэн зарим хүмүүсийн золиос нь та бид болсны тод жишээ нь энэ.

Магадгүй өнөөдөр та биш байсан ч ойр дотны маань  хүн ийм байдалд орвол яах вэ гэдгийг бодолцох асуудал. Хэн ч гэмт хэргийн золиос болж болзошгүй. Тоон баримт сөхвөл, 2011 онд цахим гэмт хэрэг бүртгэгдээгүй бол хоёр жилийн өмнө 36, өнгөрсөн онд 70 хувиар өссөн байна.

Цахим орчин хүчирхийллийг дэмжиж гэмт хэрэг үйлдэх хэрэгсэл болсныг ч уг тоон баримтаас харж болохоор байна. Хүчирхийлэл зөвхөн хаалттай хаалганы цаана өрнөдөг гэх ойлголт өрөөсгөл юм.  Жишээ нь, алим.мн гэх сайт “Нөхөртэй нь холбогдсон эмэгтэйг эгч дүү нартайгаа нийлэн ууланд аваачин нүцгэлж бичлэг хийсэн хэрэг Орхон аймагт гарчээ гэх мэдээллээ фэйсбүүк хуудастаа“Нөхөртэй нь холбогдсон хоёр эмэгтэй ингэж “шийтгэсэн” байна даа хэмээн нийтэлжээ. Хүчирхийллийг дэмжсэн утга агуулга бүхий  эл мэдээлэл нь 400 лайк, 143 сэтгэгдэл цуглуулж 88 шэйр авчээ. Сэтгэгдлүүдийн дийлэнхэд  элдэв үгээр харааж доромжилсон, үзэн ядсан өнгө аяс давамгайлж,  “зургийг нь нийтэл, шанг нь хүртээ” , “зөв” гэх зэргээр хүмүүс дэмжсэн байх нь нийтлэг.  Харин уг мэдээллийг тус аймгийн цагдаагийн алба хаагч үгүйсгэж худал гэх тайлбар өгөөд буй. Энэ мэтчилэн хандалт авч, лайк шэйр цуглуулах гэж, олны анхаарал татахын тулд цахим орчинд юуг гэж ч бичиж нийтлэхээс сийхгүй хүмүүс олширч буй үйлдэлд хүлээлгэх хариуцлагаа хуулийн байгууллагынхан чангаруулах ёстой.

Нөгөө талаас сүүлийн үед нууцаар бичлэг хийснээ фэйсбүүктээ цацаж, түүнийгээ иргэний үүргээ биелүүлсэн гэж бусдаас сайн оноо авах гэж хичээдэг хүмүүс олширчээ. Хамгийн сүүлд гэхэд энэ сарын 4-ны өдөр нэгэн иргэн цахим хуудсаараа дамжуулан “Прүүсчдийн зодоон” гэх бичлэг нийтэлжээ. Бичлэгт хоёр жолооч муудалцсаны улмаас нэгийгээ цохиж, бүр хутга далайж байгаа нь олон хүнийг цочирцуулсан. Угтаа бол бичлэг хийж буй хүн маргалдаж буй хоёр хүнийг кино үзэж байгаа юм шиг хөндлөнгөөс харж зогсох биш тусалж бас  цагдаа дуудсан бол иргэний үүргээ биелүүлэх байлаа.

ас л нэг хүн замын түгжрэлд маргалдаж буй хоёр жолоочийг  нууцаар бичиж “ядарсан өвгөнийг яаж байгаа новш вэ” гэсэн бичлэг фэйсбүүкт нийтэлжээ. Энэ сарын 5-ны өдөр олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан уг бичлэгт замын хөдөлгөөнд оролцож байсан жолооч залуу машинаасаа бууж урдуур нь саад боллоо гэж ахимаг насны нэгэн эрэгтэйг машинаас нь татаж буулган заамдаж, цохиж унагааж байв. Харин дээрэлхүү зан гаргасан жолоочийн үйлдлийг хэн ч таслан зогсоосонгүй “болиоч” гэж бичлэг хийж бас нийтэлжээ. Угтаа бол иргэд бичлэг хийж харж зогсох бус тусалж, шаардлага тавьж бас цагдаад мэдэгдэх нь хувь хүний ухамсар бас үүрэг хариуцлага юм. Угтаа бол цагдаа дуудаж өгч чадаагүй юм гэхэд тухайн хүний гэр бүл, ойр дотны хүмүүсийг бодолцох наад захын хүн чанар байх ёстой. Хэрэв зодуулж буй хүний үр хүүхэд, хань ижил, үр ач нь бичлэгийг үзсэн бол яах вэ. Мэдээж сэтгэл нь эмзэглэнэ, олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан нь бүр ч илүү хүнд цохилт болно. Харамсалтай нь хэдхэн лайк, шэйр цуглуулж, бусдаас сайн үнэлгээ авахын төлөө улайрч бичлэг хийж нийгмийн сүлжээнд цацсанаа иргэний үүрэг гэж ойлгож байгаа бол том эндүүрэл.

Өнөөдөр Монголд фэйсбүүк хэрэглэгчдийн тоо 2.2 саяд хүрсэн бол инстаграмыг 16, твиттерийг 40 мянган хүн хэрэглэдэг гэх тооцоо бий. Нийгмийн сүлжээний хэрэглээний үзүүлэлтээс авч үзэхэд сард дунджаар нэг иргэн таван сэтгэгдэл бичиж, 16 удаа лайк дарж, гурван нийтлэл (пост) хуваалцаж, сурталчилгааны 12 мэдээлэл сонирхдог байна. Харин таван хэрэглэгчийн нэг нь цахим дарамтад өртсөн гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон бол нэрээ нуусан эсвэл хувийн мэдээллийг нь мэдэх боломжгүй этгээдийн талаас илүү хувь нь өөрийн нэрээ ашигладаг хэрэглэгчээс илүүтай сөрөг сэтгэгдэл бичдэг байна. Хүмүүс цахим орчинд тухайн онцолж байгаа хүнээ хүн гэж тоохоо болих үедээ илүү бүдүүлэг болж, харц тулгарахгүй орчинд улам түрэмгий, үгээ сонгохдоо үл тоодог, ялгаваралах хандлагатай болдог аж. Бид хүнлэг, энэрэнгүй, ардчилсан нийгэм гэж ярих дуртай ч хувиа бодсон, бусдын мууд дуртай, хүйтэн сэтгэлтнүүд болж байна гэхэд хилсдэхгүй. Тиймээс нийгмийн сүлжээнд албаар, эсвэл санаандгүй байдлаар хэнийг ч бүү намна, сохроор бүү ялла.

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент7 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр7 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр7 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм7 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм7 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм7 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент7 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент7 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр7 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч7 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио7 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм7 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч7 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий7 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий7 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа