Улс төр
Ураг саднаараа улс төрд шургалах нь
Улсын их хурлын ээлжит сонгууль болоход 26 хоног үлдлээ. Нам, эвслээс нэр дэвшигчид эхний сунгаа буюу нам доторх мандатаа авчихлаа. Харин бие даан нэр дэвшигчид иргэдийн гарын үсгийг цуглуулах эхний даалгавраа гүйцэтгээд одоо хандив цуглуулах ажилдаа ханцуй шамлан ороод байна.
Мэргэжлээр нь ангилбал энэ удаагийн сонгуульд хуульч, эдийн засагч, сэтгүүлчид олноороо өрсөлдөх нь. Харин инженер, зохион бүтээгч, багш,, эмч нар цөөн байна.
Мөн ураг саднаараа улс төрд хөл тавих үзэгдэл дахин давтагдаж, бүр олшрох шинжтэй боллоо. Одоо УИХ-ын гишүүнээр ажиллаж буй Б.Саранчимэг (Баянзүрх дүүргээс), түүний төрсөн дүү Б.Наранхүү (Дундговь аймгаас) нар дахин нэрээ дэвшүүлэв.
Өмнөх парламентад дөрвөн жил мөр зэрэгцэн ажилласан С.Бямбацогт (МАН), Д.Батцогт (АН) нар баз хүргэнүүд байв. Дөрвөн жил улс төрөөс хол байсан Д.Батцогт Баянгол дүүргээс өрсөлдөх болжээ. Харин С.Бямбацогт Ховд аймагт дахин хүч үзнэ.
Ингээд энэ удаагийн сонгуульд нэр дэвшсэн улс төрчдийн ураг саднынхныг танилцуулъя.
АХ ДҮҮ БИЗНЕСМЭНҮҮД
УИХ-ын гишүүн асан Ш.Сайхансамбуу, түүний Ш.Батсамбуу нар улс төрчид болохоор шийджээ. Энэ удаад ШИНЭ эвслээс нэр дэвшсэн Ш.Сайхансамбуу 2008-2012 онд МАН-аас парламентад багтан ажилласан юм. Тэрээр Тусгаар тогтнол, эв нэгдлийн намын УЗ-ийн гишүүн. Энэ нам Бүгд найрамдах нам, Үнэн ба зөв намын хамт ШИНЭ эвсэлд нэгджээ.
Түүний дүү Ш.Батсамбуу мөн л “ШИНЭ ЭВСЭЛ”-ээс нэр дэвшлээ. Тэрээр ШИНЭ намын дэд даргаар ажилладаг, “Цэцэнс холдинг” компанийн захирлаар ажилладаг байна.
Ташрамд хэлэхэд Ш.Сайхансамбуугийн охин С.Эрдэнэтуул 2016 оноос хойш Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн даргаар ажиллаж байна.
А.СҮХБАТ АВАРГЫН УЯАЧ АХ
УИХ-ын гишүүн А.Сүхбат хууль тогтоох байгууллагад ажилласан цөөн бөхийн нэг. Тэрээр 2016-2020 оны УИХ-д Төв аймгаас сонгогдон ажиллалаа. Өнгөрсөн дөрвөн жилд УИХ-ын гишүүний хувиар цөөн удаа хэвлэл мэдээллээр харагдсан тэрээр энэ удаа дэвшсэнгүй. Гэхдээ түүний ах, Тод манлай уяач А.Батсүх дүүгийнхээ халааг авч, өрсөлдөх болов. Тэрээр Төв аймагт Н.Энхболд, Д.Гантөгс, Ж.Батжаргал, Х.Тэмүүжин, Д.Эрдэнэсувд, Ц.Туваан, О.Буяннэмэх, Т.Мөнхсүлд нарын 13 нэр дэвшигчтэй өрсөлдөж байна.
ЭРДЭНЭТИЙН ХАНХҮҮ ДАХИН НЭР ДЭВШИВ
Аав, эх эсвэл өвөө нь улс төрд тод мөрөө үлдээсний дараа хүү нь мөн л улс төрд хөл тавьбал ханхүү гэж нэрлэх нь бий. УИХ-ын гишүүнээр анх удаа сонгогдон ажилласан Г.Тэмүүлэн дахин нэрээ дэвшүүлэв. Тэрээр “Эрдэнэт” үйлдвэрийн даргаар ажиллаж байсан Ч.Ганзоригийн хүү юм. Ч.Ганзориг тус үйлдвэрийг удирдах үед ЖАСТ группийн Ш.Батхүү гарын үсгийг нь дуурайлган, их хэмжээний зээл авчихсан удаатай.
Эрдэнэтийн бас нэг ханхүүд тооцогдох О.Содбилэг (мөн л “Эрдэнэт”-ийн дарга асан Ш.Отгонбилэгийн хүү) энэ сонгуулийг өнжлөө. Тэрээр хөл хорионы улмаас хилийн чанадад байгаа аж.
ШУНХЛАЙ ГРУППИЙН ЭЗЭД
Шунхлай группийн эзэд болох П.Батчимэг, Б.Ганхөлөг нар хамтдаа нэр дэвшив. П.Батчимэг Дорнод аймагт өрсөлдөнө. Түүний өрсөлдөгчид нь МАН-аас Х.Болорчулуун, Ц.Сэргэлэн нар бол АН-аас Ж.Энхболд, “Та бидний эвсэл”-ээс Ж.Энхжаргал, Ч.Өлзийсайхан, ШИНЭ эвслээс Х.Одмандах, С.Отгонбаяр, “Зөв хүн электорат” эвслээс Ч.Баттулга, Ш.Төгсбаяр нар байна.
П.Ганчимэг УИХ-ын гишүүнд анх удаа өрсөлдөж байгаа ч өнгөрсөн дөрвөн жилд НИТХ-д АН-ыг төлөөлөн ажилласан. Харин түүний дүү Б.Ганхөлөг эгч шигээ нийслэлийн парламентад ажилласангүй, намын доод, дунд шатанд ч удирдах болон сонгууль ажил хийгээгүй. Шууд л хууль тогтоох байгууллагад багтахаар зэхэж байна. Тэрээр Өвөрхангай аймагт өрсөлдөнө.
Ташрамд хэлэхэд Шунхлай групп шингэн хүнс, хэвлэл мэдээлэл, харилцаа холбоо, дэд бүтэц, үл хөдлөх хөрөнгө, газрын тос, логистикийн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг.
УИХ-ЫН ГИШҮҮН АСАН Р.ГОНЧИГДОРЖИЙН ОХИН Г.УЯНГАХИШИГ
“Зөв хүн Электорат” эвслээс нэр дэвшсэн Г.Уянгахишиг 22 дугаар тойрогт буюу Баянзүрх дүүргээс анх удаа нэр дэвшлээ. Тэрээр УИХ-ын дэд дарга асан Р.Гончигдоржийн охин. “Инвескор капитал” үнэт цаасны компанийн захирлаар ажилладаг Г.Уянгахишигэрх зүйн магистр цолтой тэрээр МУИС, ХБНГУ-ын Боннын их сургуульд тус тус сурсан байна.
ХАДАМ ААВ, ХҮРГЭН ХОЁР
Блүүмбэрг телевизийн захирал, эдийн засагч Э.Долгион УИХ-ын сонгуульд анх удаа өрсөлдөнө. Тэрээр АН-аас Сүхбаатар, Багануур дүүрэгт Ц.Мөнхцэцэг (МАН), Ц.Мөнх-Оргил (МАН), Д.Цогтбаатар (МАН), Р.Амаржаргал (АН), С.Эрдэнэболд (АН), З.Шагдарсүрэн (Та бидний эвсэл), Б.Дэлгэрмаа (Та бидний эвсэл), П.Шинжээравдан (Та бидний эвсэл) нарын 21 дэвшигчтэй өрсөлдөнө. Энэ тойрог гурван мандаттай.
Харин түүний хадам аав, Ц.Цэрэнпунцаг гарьд Завхан аймгаас МАН-аас нэр дэвшиж байна. Тэрээр GEM группийн үүсгэн байгуулагч, ерөнхийлөгчөөр ажилладаг. Хэдийгээр тэрээр олон нийтийн дунд гарьд хэмээн алдаршсан ч ШУТИС-ийн Механик инженерийн сургууль, АНУ-ын Калифорни муж дахь Доминикан их сургуулийг тус тус төгссөн байна. GEM группт Жи Мобайл, DDish телевиз, ЖЭМ нэт, SPS телевиз, Хужирт тур компаниуд багтдаг байна.
Н.ЭНХБАЯРЫН ХҮҮ Э.БАТШУГАР
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр энэ удаад Баянгол дүүргээс нэр дэвшихээр төлөвлөсөн ч СЕХ түүнийг бүртгэсэнгүй. Түүнийг авлига, албан тушаалын хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон тул бүртгэхээс татгалзав. СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэнгийн энэ шийдвэрийг эсэргүүцэн “Та бидний эвсэл”-ийн нэр дэвшигчид СЕХ-ны гадаа цуглан, шаардлага хүргүүлсэн юм.
Э.Батшугарын тухайд 2008 онд АНУ-ын JP Morgan хөрөнгө оруулалтын банк, 2012-2016 онд Монгол банкны дэд ерөнхийлөгчөөр ажилласан туршлагатай. Тэрээр Сонгино хайрхан дүүргээс буюу 28-р тойрогт УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар, УИХ-ын гишүүн Н.Учрал, хөтлөгч П.Анужин, АН-ын О.Магнай, П.Цэцэгмаа, Г.Очирбат нартай өрсөлдөх юм.