Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Г.Отгонцэцэг: Цахим хаягаа байнга шалгах нь бодит амьдралдаа сэтгэл хангалуун бус байгаагийн илрэл

Нийтэлсэн

– Өөрийгөө байнга бусадтай харьцуулах нь өөртөө итгэлгүй байдлын тусгал юм-

“Би яг тань шиг л болох гэж амьдарч байна”... Нялуун хэрнээ гашуун сонсогдох эл өгүүлбэрийг олон мянган дагагчтай инстаграммын од бүсгүй сторидоо хийж, БАЯРЛАЛАА хэмээн бичсэн байх нь тэр. Хэн үүнийг бичиж илгээв гэтэл арав гаруй настай гэмээр өсвөр насны охин байлаа. Тэр яагаад хэн нэгний амьдралыг дуурайж, яг адилхан замналаар явахыг хүсэв. Энэ нь хэр утга учиртай зүйл вэ. Эргэцүүлээд үзвэл тэр жаахан охины тахин шүтээд буй инстаграмын од бүсгүйн нийтэлдэг зураг, эдэлж хэрэглэж буй зүйлс, машин, гоёмсог брэнд хувцасны цуглуулга нь түүний харааг булааж хайрыг татсан гэлтэй…

Бид өсвөр насныхны онцлог, түүнд цахим ертөнц хэрхэн нөлөөлж буй талаар Сэтгэл судлалын үндэсний төвийн Зөвлөгөөний албаны сэтгэл судлаач Г.Отгонцэцэгтэй ярилцлаа.

Өөрийгөө байнга бусадтай харьцуулах нь сэтгэлзүйн эмгэг мөн үү. Өсвөр насны хүүхдүүд өөрийгөө сэтгэлзүйн өөрчлөлтөд орж буйг хэрхэн анзаарч мэдэх боломжтой бол?
-Үүнийг шууд эмгэг гэж тодорхойлох боломжгүй. Өөрийгөө байнга бусадтай харьцуулах нь өөртөө итгэлгүй, өөрийгөө илэрхийлэх тодорхойлолт нь тогтворгүй байгаатай холбоотой юм. Мөн өсвөр насны хүүхдийн нэг онцлог нь “Би хэн бэ?”  гэдгээ олох буюу өөрийгөө таньж мэдэх, өөрийн гэсэн үзэл бодолтой болох, дуртай, дургүй зүйлээ мэдэх, давуу болон сул талаа ойлгох юм. Өөрийгөө олох аялал буюу бие хүн болж төлөвших шатандаа явж буй учраас бусдыг даган дуурайх, бусдад байгаа зүйл надад ч бас байх ёстой мэтээр хандах тал бий.

Өсвөр насныхан үе тэнгийнхэндээ хүлээн зөвшөөрөгдөх, хүндлэгдэх буюу тэдэнд найз нөхдийн хүрээлэл хамгийн чухал байдаг.

-Өсвөр насны хүүхдийн сэтгэлзүйн онцлогийн талаар манай уншигчидтай хуваалцаач. Эцэг эхчүүд, гэр бүлийнхэн нь тэдэнтэй хэрхэн харилцах нь зүйтэй бол?
-Өсвөр насныхан үе тэнгийнхэндээ хүлээн зөвшөөрөгдөх, хүндлэгдэх буюу тэдэнд найз нөхдийн хүрээлэл хамгийн чухал байдаг. Нөгөөтээгүүр сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй, бусдыг даган дуурайх, эрсдэлтэй шийдвэр гаргах зэрэг сул талууд ч бий. Мөн гэр бүлийн орчинд өсвөр насны хүүхдүүд ихэвчлэн “намайг хүндлээсэй, миний үзэл бодлыг сонсдог, намайг ойлгохгүй юмаа гэхэд ядаж ойлгохыг хичээдэг, намайг бусадтай харьцуулдаггүй, намайг гомдоосон бол надаас уучлалт гуйдаг, миний хувийн орон зайг хүндэлдэг байгаасай” гэж аав, ээж, асран хамгаалагч, гэр бүлийн гишүүдээсээ хүсдэг. Тиймээс та өсвөр насны хүүхэдтэйгээ аливаа зүйлийг хуваалцаж, ярилцахыг хүсэж байгаа үед нь тэвчээртэй сонсож, шүүмжлэн загнахгүйгээр, ойлгохыг хичээгээрэй. Мэдээж дараа нь сэтгэл зүйн хувьд тайван болсон үед нь зөв чиглүүлэг өгөх нь зүйтэй. Мөн ихэнх өсвөр насны хүүхдүүд өөрийг нь бусад хүүхдүүдтэй харьцуулах үед “намайг үнэлэхгүй байна” гэсэн мэдрэмж авдаг бөгөөд энэ нь хүүхдийн өөртөө итгэх итгэлд сөргөөр нөлөөлдөг.

Зарим хүмүүс инстаграмдаа үргэлж сайхан зураг нийтэлж, тансаг газраар өдрийг өнгөрөөж буй стори хийдэг байдал нь өсвөр үеийнхний анхаарлыг татдаг байх гэж боддог. Гэтэл байнга сайхан харагддаг одууд ч ардаа амьдралтай, бусадтай л адил хүнд үеийг даван туулдаг шүү дээ. Үүнийг өсвөр үеийнхэнд хэрхэн ойлгуулах хэрэгтэй юм бол?
-Өсвөр насны хүүхдүүдийн хувьд бие хүн болж  төлөвших шатандаа явж байгаа учраас бусдыг даган дуурайх хандлагатай байдаг. Олны танил хүмүүс инстаграмдаа ихэвчлэн сайн, сайхан байгаагаа харуулдаг. Үүнийг буруутгахгүй ч нөгөө талаасаа хүүхдүүдэд “би яг ингэж амьдрах юмсан” гэсэн сэдэл өгдөг. Мөн дутуугийн мэдрэмж авч, атаархах, өөртөө итгэлгүй болох эсвэл бусдад байгаатай адил эд зүйлийг олж авахын тулд юу ч хийхээс буцахгүйд хүрэх тохиолдол ч байна. Тиймээс олон дагагчидтай олны танил хүмүүс юуг харуулах, юуг харуулахгүй байх вэ гэдэгт анхаарах хэрэгтэй.

Олны танил хүмүүс инстаграмдаа ихэвчлэн сайн, сайхан байгаагаа харуулдаг. Үүнийг буруутгахгүй ч нөгөө талаасаа хүүхдүүдэд “би яг ингэж амьдрах юмсан” гэсэн сэдэл өгдөг. Мөн дутуугийн мэдрэмж авч, атаархах, өөртөө итгэлгүй болох эсвэл бусдад байгаатай адил эд зүйлийг олж авахын тулд юу ч хийхээс буцахгүйд хүрэх тохиолдол ч байна.

Өдөр бүр өдрийн тэмдэглэл бичиж буй юм шиг фэйсбүүк, инстаграмдаа зураг, бичлэг, стори оруулах нь дэлгэцэд донтож буй нэг хэлбэр мөн үү?
-Шууд нийтэлж буй зүйлүүдийнх нь давтамжаас шалтгаалан тухайн хүнийг сэтгэцийн өөрчлөлтөд орж буй эсэхийг тодорхойлох боломжгүй. Фэйсбүүк, инстаграмдаа байнга зураг, стори оруулах нь тухайн хүнд таатай санагддаг хобби ч байж болно. Харин нийтэлж буй зүйлсдээ хэт их ач холбогдол өгч стрессдэж, хэдэн хүн лайк дарсан бол, хүмүүс сэтгэгдэл бичсэн болов уу гэх мэтээр цахим хаягаа байнга шалгах нь бодит амьдралдаа сэтгэл хангалуун бус байгаагийн илрэл хэмээн үзэж болох юм. Өөрөөр хэлбэл бодит амьдрал дээр авч чадахгүй байгаа дутуу мэдрэмжээ нөхөх оролдлого гэж тайлбарлаж болно.

-Олны танил, хэдэн зуун мянган дагагчтай одуудын  фэйсбүүк, инстаграмын сторийг төдий хэмжээний олон хүн үздэг. Олон хүнд хүрч, нөлөөлж чаддаг хүмүүсийг сошиал инфлюнсер гэж нэрлээд байх шиг. Тэд өөрсдийг нь үзэж буй өсвөр насныханд зориулж үг, үйлдэл харуулж буй зүйлсдээ хэрхэн анхаарал хандуулбал зохилтой бол?
-Таны инстаграмм, фэйсбүүкт оруулж буй зураг, стори хүүхдүүдэд яаж нөлөөлөх вэ гэдгийг анхаардаг байя гэж уриалмаар санагддаг. Олон дагагчидтай олны танил хүмүүс ч гэсэн ардаа амьдралтай, бусадтай л адил хүнд үеийг даван туулдаг. Үргэлж тансаг сайхан зүйлс, аз жаргалаа хуваалцах бус хааяа ч гэсэн бодит амьдралд тулгардаг асуудал, үзэл бодлынхоо тухай хуваалцдаг байвал зүгээр юм. Инстаграмм, фэйсбүүкээр хүмүүс яаж амархан мөнгө олох вэ, яаж амжилтад хүрэх вэ? гэх мэт өөрсдийн туршлагаа хуваалцаж залуусыг уриалж байгаа харагддаг. Нэг талаас сэдэл өгч буй хэрэг. Гэтэл нөгөө талдаа энэ зүйлийг хүсээд ч үнэхээр боломж нь байхгүй хүүхдүүд олон байгаа шүү дээ. Заавал бусдыг даган дуурайж хэн нэгэнтэй адилхан амжилтад хүрэх ёстой  биш. Хамгийн чухал нь сэтгэл тайван байх явдал юм.

Заавал бусдыг даган дуурайж хэн нэгэнтэй адилхан амжилтад хүрэх ёстой  биш. Хамгийн чухал нь сэтгэл тайван байх явдал юм.

-Та өөрийгөө үргэлж бусадтай харьцуулдаг хүмүүст зөвлөгөө өгөөч. Энэ төрлийн дадал зуршлын сөрөг нөлөө ямар байдлаар илэрч болох вэ?
-Өөрийгөө байнга бусадтай харьцуулах нь өөртөө итгэлгүй болох, өөрийн үнэлэмж буурах, санаа зовомтгой, түгшүүртэй болох зэрэг олон талын сөрөг нөлөөтэй. Мөн өөрийн бие хүний тодорхойлолт тогтворгүй үед өөрийгөө бусадтай харьцуулах хандлагатай байдаг. Тиймээс эхлээд

  • Би хэн бэ?
  • Миний давуу болон сул тал юу вэ?
  • Би хүмүүст ямар мэдрэмж төрүүлдэг вэ?
  • Би юунд дуртай вэ?

Би юунд дургүй вэ? гэх мэт өөрөөсөө болон ойр дотнын хүмүүсээсээ асууж өөрийгөө таньж мэдэхийг хичээгээрэй. Үүний дараа өөрийн бодлоо анзаар. Та дандаа сөрөг зүйл бодож байна уу, үгүй юу гэдгийг анзаарах нь чухал.

Сүүлийн үед ССҮТ-д хүмүүс ямар асуудлаар түлхүү хандаж байна вэ?
-Цар тахалтай холбоотойгоор ойрын үед сэтгэл гутралын шинж тэмдэгтэй хүмүүс ихээр хандаж байна. Сүүлийн үед залуусын сэтгэл зүйн боловсрол өндөр болж байгаа учир өөрийгөө ойлгох, өөрийгөө удирдах, стресс менежмент, уурын менежмент мөн нийгмийн харилцаандаа анхаарах үүднээс сэтгэл судлаачид хандах нь нэмэгдсэн.

-Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа.

CRI Монгол радио19 цаг өмнө

Хятадын өнгөлөг хотууд

CRI Монгол радио19 цаг өмнө

2024 оны Дэлхийн хотуудын өдрийн Хятад дахь арга хэмжээ Шанхайд нээлтээ хийв

CRI Монгол радио19 цаг өмнө

ЕХ-ны үйлдэл дотоод хагаралд хүргэж болзошгүйг анхааруулав

CRI Монгол радио19 цаг өмнө

Хятадын Олон улсын импортын 7-р экспогийн бэлтгэл бүрэн хангагдав

CRI Монгол радио19 цаг өмнө

1000 кВ-ын хэт өндөр хүчдэлийн хувьсах гүйдлийн төсөл албан ёсоор ашиглалтад орлоо

Нийгэм19 цаг өмнө

Машинд хавчуулагдсан хүнийг эсэн мэнд гаргажээ

Дэлхий19 цаг өмнө

БНХАУ-д 323.2 тэрбум юанийн хохирол учирчээ

Эдийн засаг19 цаг өмнө

“Дэлхийн хуримтлалын өдөр-2024” аяны хаалт боллоо

Дэлхий19 цаг өмнө

Жозеп Боррель Япон улсад айлчилна

Дэлхий19 цаг өмнө

Гэмт хэргийн гаралт ихэсдэг нь Хэллоуинтэй холбоотой юу?

Улс төр19 цаг өмнө

Төсвийн төслүүдийн хоёр дахь хэлэлцүүлэг үргэлжилж байна

Улс төр19 цаг өмнө

Цөмийн энергийн тухай хуулийг эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлэхээр боллоо

Энтертайнмент19 цаг өмнө

Ц.Цогбадрах ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртлээ

Улс төр2 өдөр өмнө

Зөөвч-Овоогоос 9 хүртэл хувийн буюу дэлхийн хамгийн өндөр АМНАТ авахаар тохирсон

Нийгэм2 өдөр өмнө

Цас орж, ихэнх нутгаар ХҮЙТЭРНЭ

Энтертайнмент3 жил өмнө

ХАЙРЫН ШҮЛЭГ | Хайраар жигүүрлэсэн зүрх хамгийн тунгалаг байдаг

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм11 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Нийгэм2 долоо хоног өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент5 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг5 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр5 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр5 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр5 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий5 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий6 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент6 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа

Дэлхий6 сар өмнө

Хүчтэй борооны улмаас Хятадад хурдны зам нурж, 24 хүн амиа алдав

Энтертайнмент6 сар өмнө

БНСУ “BTS” хэмээх нэртэй хиймэл дагуул хөөргөжээ