Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Зөвхөн вирус тойрсон бодлого байж болохгүй

Нийтэлсэн

Энд хөрсөн дээр хэрэгжих хэрэгжихгүй эдийн засагчдын хоосон цэцэрхэл, улстөрчдийн популизм ярих гэсэнгүй. Гэхдээ иргэд олон нийтээ март, шинжлэх ухаанаас төөр гэсэн үг бас биш. Маш энгийн ойлголт. Өнөөдөр 2021 оны төсөв тойрсон маргаан хаа сайгүй байна. Тэр тусмаа зарим нэгний нүдэнд орсон өргөс мэт болоод байгаа бүтээн байгуулалтын ажлуудыг царцаах тухай яриа маш хүчтэй өрнөж байгаа учраас иргэн хүний хувиар үгээ хэлэх гэсэн хэрэг. Бид 30 жил яг ийм маргаан дундуур яваад өнөөдөр нэг ч үйлдвэр бариагүй. Бид яг ийм замаар хоосон цэц булаалдаж, популизм хийсээр гадна дотны жуулчид ирэхэд үүдээ дэлгэчих нэг ч өөдтэй бүтээн байгуулалт босгоогүй. Хоосон улстөржилт, мөнгө тараалт, зээл тусламж, үргүй зардал дунд төөрөлдсөөр иржээ. Өнөөдөр яг энэ хэвээрээ байхыг хүсэн хашхиралдаж байгаа нь харамсалтай.

Эдийн засгийн өндөр боловсролтой байж болно, эгэл хөрсөн дээр юу оршин тогтнох чадвартай эсэхийг тунгааж үзээч ээ. Улс төрийн карьер, улстөрчийн өчүүхэн эрх ашиг байдаг ч улс орныхоо ирээдүйг нэг ч гэсэн удаа өнгийж хараач ээ гэж хүсэх байна. Төрийн зөв цэгцтэй бодлого дор түмэн олон туйлддаггүй юм.

Дэлхий нийтэд дэгдсэн цар тахал тарсан шигээ нэг л өдөр хумигдаж алга болно. Бүр ор тас алга болно. Чухам ямар эрсдэл үлдээхийг таашгүй. Амьдрал үргэлжилнэ, улс орон оршин тогтнодгоороо оршино. Тэр цагт өнөөх л бахь байдгаараа байхыг хүссэн улстөрчид олон байгаа нь ямар учиртай юм бэ. Бид зөвхөн цар тахал гэсэн зүйлийг тойрон эргэлдсэн төрийн бодлого явуулах юм бол ямар ирээдүй байх юм бэ. Бүрэн улсын бодлого ганцхан вирусны өмнө сөхөрчих учиргүй. Тэгэхээр төр нь төр шиг, иргэд нь иргэд шиг байх хэрэгтэй. Зайлшгүй нүүрлэсэн аюулт өвчин ямар ч эрсдэл үүрүүлж мэднэ. Ганцхан Монгол Улсыг нөмөрчихөөд байгаа зүйл биш.

Өнгөрөгч 2016, 2017 оноос хойш Монгол Улсын хэмжээнд томоохон бүтээн байгуулалтын олон ажил эхлүүлсэн. Тухайлбал, Газрын тос нэрэх үйлдвэр, Тавантолгой, Зүүнбаянгийн төмөр зам, Гашуунсухайтын төмөр зам, Төв цэвэрлэх байгууламжийн өргөтгөл шинэчлэлийн ажил, Дархан-Уул аймагт Хөнгөн үйлдвэр, нийслэлд Төв Номын сан, Чингис хааны музейн барилга, орон сууц гээд олон ажил эхлүүлчихсэн амжилттай явж байна. Мөнхүү аймаг, сумдад зам харгуй, Соёлын төв, Номын сан, Спорт цогцолбор, эмнэлэг, сургууль гээд бүтээн байгуулалтын олон ажил өрнүүлжээ. Ирэх 2021 оны төсөв бол эдийн засгийн хувьд хамгийн эрсдэлтэй үед батлагдсан ч бүтээн байгуулалтаа орхисонгүй. Үүнээс харвал төр өргөн цар хүрээнд бодлого явуулж байна гэж болохоор. Тэр тусмаа түүхэнд бичигдэх бүтээн байгуулалтын ажлыг дотоодын хөрөнгө нөөц боломжид суурилан босгож байгаа гэхээр царцааж боломгүй зүйл олон бий.

Эдийн засгийн нөхцөл байдал, цар тахал яриад суугаад байвал юу ч босгож бүтээж чадахгүй. Тэгээд ч төсөвт нэгэнт тусгаад баталчихсан барилга бүтээн байгуулалтыг царцаах нь зүйд нийцэхгүй. Нөгөө талд Монгол Улсын Засгийн газраас цар тахал болон бусад зайлшгүй нөхцөлд шаардагдах хөрөнгийг зээлийн замаар зохицуулахаар шийдвэрлэсэн. Энэ бол төсөвт нэгэнт тусгасан бүтээн байгуулалтын ажлаа зогсоож царцаалгүй цааш явъя гэсэн зохицуулалт. Зарим цэцэрхэгчид өв соёл, тусгаар тогтнолыг сумын төвийн Соёлын төвийн барилгаар жишиж байна хэмээн ундууцаж байна. Тэгвэл тэндээс л эхэлдэг юм. Тэр сум сууринд л эх оронч сэтгэлгээ, үндэсний дархлаа оршиж байдаг юм. Түүнийг түгээн дэлгэрүүлэх, агуулах барилга байшин зайлшгүй хэрэгтэй. Тэнд чинь хүн, Монгол Улсын иргэд амьдардаг юм шүү дээ.

Нөгөө талаас зарим улс орнууд, Олон улсын байгууллагаас зээл тусламж өгч байна. Вакцин худалдаж авахаар 50 сая ам.долларын зээлийн хүсэлт явуулчихсан байна. Тухайлбал, вакцин авах 50 сая ам.долларыг зээлийн хөрөнгөөр бус төсөвт суулгана гэвэл энэ хэрээр бүтээн байгуулалтын ажил царцана. Цаг алдана. Цаг алдаж байхын оронд хугацаа хожиж, зээлээ төлж байсан нь дээр биз дээ. Гэтэл улс төрийн агуулгатай шинжээчид маань Хөнгөн болон хүнд үйлдвэрлэл жигд сайн хөгжсөн орнуудын эдийн засгийн загварыг Монгол Улсын хөрсөн дээр хуулан ярьж байгаа нь зүйд нийцэх үү, үгүй юу. Бидэнд экспортын чиглэлд нэг ч үйлдвэр алга. Хүнд үйлдвэрийн чиглэлд баяжуулж байгааг үгүйсгээгүй шүү. Гэхдээ л Монгол Улсын эдийн засгийн тулгуур багана болох нүүрсээ түүхий л гаргаж байна шүү дээ. Энд мэдлэг нь хэтийдэж Монгол Улсаас хальсан “том” эдийн засагчдын ч хэрэг алга. Дөрвөн аргын тоо мэддэг хэн ч бодож сэхээрэхээр үйл явдал өрнөж байна. Энд ард түмэндээ “юм” өгөх гэж “том” бодлого ярьсан улстөрчдийн ч хэрэг алга. Нэг өрхийн төсөв барьж байгаа хүн л зохицуулчихаар үйл явдлын өмнө зогсож байна. Хоосон онол, худлаа улстөржилтөө зогсооход л болно.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хүртэл 2020 оны төсөвт хориг тавихдаа “2020 оноос эхэлж, 2021-2022 оныг хүртэл хугацаанд дамжин хэрэгжих барилга, арга хэмжээний зардлуудыг төсвөөс бүрэн хасах шаардлагатай байна” хэмээж байв. Тухайн үед 270 гаруй барилга байшинг царцаах тухай хориг оруулж ирж л байсан. Энэ нь Ерөнхийлөгч өөрийнхөө инстутцид хэтэрхий популист улстөрчид цуглуулсан учраас тэднийхээ үзэл бодолд тулгуурласан хэрэг. Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн аваагүй учраас бүтээн байгуулалтын олон ажил өрнөж, зарим нэг нь үүд хаалгаа нээлээ. Зарим нь он дамжсан төсөвтэй баригдаж байна. Үлдэгдэл, шаардагдах хөрөнгийг 2021 оны төсөвт ч суулгаад өгчээ.

Тэрээр ирэх 2021 оны төсөвт мөн хориг тавьчихлаа. Гэхдээ инстутцидээ цуглуулсан дарга, зөвлөх нэртэй хүмүүс нь холдсон учраас арай эрүүл ишлэл дурдан хориг тавьжээ. Ямартай ч бүтээн байгуулалтын ажлыг хорьсонгүй. Ерөнхийлөгчийн хоригт авууштай санаа, сэрж санах зүйл байсан уу гэвэл байсан. Гагцхүү эрх баригчид хүлээж аваагүй. Юуны өмнө тэрээр төсвийн нийт зардлыг 20 хувиар хэмнэж, хүндрэл бэрхшээлийг даван туулахад зориулсан эрсдэлийн сан байгуулахыг шаардсан нь үгүйсгэх зүйл биш. Тэрээр хориг тавихдаа өөрийн гаргаж байсан санаачилгаа ч дурдахаа мартсангүй. Тухайлбал, өрх бүрд нэг сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлэх хөтөлбөрийг боловсруулж, дотоод нөөц бололцоогоо бүрэн ашиглан нэн даруй хэрэгжүүлэх, ингэхдээ 200,000 төгрөгийг бэлнээр олгож, үлдсэн 800,000 төгрөгийг зөвхөн үндэсний үйлдвэрлэгчээс архи, согтууруулах ундаа, тамхины төрлөөс бусад бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах эрхийн бичиг /ваучер/-ээр олгохыг шаардав. Бараг л шантааж маягийн улс төр ч гэж харж болохоор. Бидний авч хэрэгжүүлж байгаа бодлого ийм хэмжээнд хормой дор, ханцуй дотор улстөржих нь элбэг. Тиймээс төр нь төр шиг байж, хоосон цэцэрхэл, популист улстөрчдийн үгнээс хол явахад болох юм шиг ээ.

Эх сурвалж: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Хятад Бразил дипломат харилцаа тогтоосны 50 жилийн ойг тэмдэглэв

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

“Ши Жиньпиний эшлэх дуртай хэлц үгс” Бразилийн хэвлэл мэдээллээр цацагдлаа

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Гарын үсэг зурах ёслолд оролцон сэтгүүлчидтэй уулзав

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилын ерөнхийлөгчтэй хэлэлцээ хийв

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

АНУ-ын Хууль зүйн яам “Google”-ийн “Chrome” хөтчийг заруулах арга хэмжээ авна

Улс төр6 өдөр өмнө

Цахим гарын үсгээр баталгаажсан гэрээнүүд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг болно

Улс төр6 өдөр өмнө

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан худал мэдээлэлд залруулга хийж, уучлалт гуйхыг шаардав

Нийгэм6 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Нийгэм6 өдөр өмнө

Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо

Нийгэм6 өдөр өмнө

Хогийн цэг дээрээс 142 ширхэг хавтас хураан авчээ

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

МҮОХ-ны төлөөлөгчид БНХАУ-ын Хөх хотноо ажиллаж байна

Энтертайнмент6 өдөр өмнө

С.Мөнхзул пауэрлифтингийн ДАШТ-ээс алтан медаль хүртлээ

Улс төр6 өдөр өмнө

Б.ДЭЛГЭРСАЙХАН: Богд уулыг нүхлэх эсэхийг иргэдээс асууна

Ерөнхийлөгч6 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

CRI Монгол радио6 өдөр өмнө

Ши Жиньпин Бразилиад хүрэлцэн очиж Бразилд төрийн айлчлал хийж байна

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм12 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Улс төр2 жил өмнө

БНАЛАУ нь Монгол Улсыг АПЕК зэрэг бүс нутгийн үйл явцад нэгдэн ороход дэмжиж ажиллахаа нотлов

Нийгэм6 өдөр өмнө

ЭМЯ: Папиллома вирусийн эсрэг дархлаажуулалтын талаар мэдээлэл хийж байна

Ерөнхийлөгч6 өдөр өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2025 оны төсвийн тухай хуульд ХОРИГ тавилаа

Нийгэм1 сар өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент6 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент6 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг6 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр6 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр6 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр6 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий7 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент7 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа