Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

Зүрхний титэм судасны эмгэгийг эрт оношилж, эмчлэх нь гэнэтийн нас баралтыг бууруулах хүчин зүйл болдог

Нийтэлсэн

“Интермед” эмнэлгийн зүрх судас, судсан дотуурх мэс заслын эмч, АУ-ны доктор Х.Батмягмартай ярилцлаа.

– Эн тэргүүнд зүрхний титэм судасны үүрэг, өвчлөлийн талаар товчхон ойлголт өгөөч?

– Зүрх нь цусыг эд эрхтэнд шахаж байх шахуургын үүрэгтэй булчинлаг эрхтэн. Энэхүү булчинлаг эрхтэнг цусаар хангаж байдаг үүрэгтэй артерийн судсыг титэм судас гэдэг. Зүрхний титэм судасны эмгэг нь судас хатуурч, нарийсал үүсч, зүрхний булчинд хүчилтөрөгч дутагдаж эмнэл зүйд амьсгаадах шинжээр илэрдэг, үндсэн хүндрэл нь зүрхний шигдээс, аминд аюултай хэм алдагдал, зүрхний дутагдал, зүрх гэнэт зогсолтоор хүндэрдэг  эмгэг.

Монгол Улсын эрүүл мэндийн тоон үзүүлэлтэд зүрх судасны эмгэгийн өвчлөл гуравдугаарт, нас баралт тэргүүн байранд байна. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын мэдээлснээр 2016 онд зүрхний титэм судасны эмгэгээр 9.1 сая хүн нас барж байсан бол 2018 онд 9.2 сая болж нэмэгдсэн.

– Титэм судасны эмгэгийн хэдэн наснаас эхэлдэг вэ?

– Судас хатуурах өвчин нас дагаж үүсдэг. Ихэвчлэн настай хүмүүс судас хатуурах эмгэгээр өвчилдөг. Хүйсийн хувьд эрэгтэйчүүд нь 40 наснаас, эмэгтэйчүүд 50 наснаас гэж үздэг. Тэгэхээр эрэгтэй хүн 40 наснаас биеийн жингээ барихыг зөвлөдөг. Таргалалттай, тамхи татдаг, 40 настай эрэгтэй хүн бол зүрх судасны өвчний эрсдэлүүд байна гэж үзэж, өвдөхийг нь хүлээлгүй өөрсдөө анхаарах хэрэгтэй.

– Ямар зовуур илрэх вэ?

– Үндсэн зовуур нь амьсгаадах, цээжээр өвдөх, зүрх дэлсэх шинжээр эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл өмнө нь алхаж явдаг байсан зайндаа явахаар амьсгааддаг болох, амьсгаадахтай зэрэгцээд өвчүүний ар талд хорсох, хүнд оргиод хоолойруу шахаж тулаад, боогоод байгаа мэт зовиур илэрдэг. Ер нь л цээжний араар зовуурлана. Монголчуудын дунд багагүй хувьд нь шинж тэмдэггүй, өөрт нь ямар ч зовуургүй хэлбэрээр илэрдэг.

Тэгэхээр урьдчилан сэргийлэх журмаар эрт оношилж, эмчлүүлэх нь оновчтой арга төдийгүй зүрхний титэм судасны хүндрэл, нас баралтаас сэргийлэх боломжтой. Тайван үеийн болон ачаалалтай зүрхний бичлэгээр далд байгаа эмгэгийг илрүүлнэ. Дээрээс нь зүрхний хэт авиан шинжилгээ, компьютер томограф, титэм судсан дотуурх оношилгоо, эмчилгээ хийлгэж болно.

– Эмчилгээний талаар товч хариулна уу?

Титэм судасны эмгэгийн үед эмийн болон мэс засал гэсэн үндсэн хоёр аргатай. Титэм судасны хөндий доторх диаметр 75-аас дээш хувийн нарийсалтай үед судсан дотуурх мэс заслын аргаар нарийссан судсанд стенд тавих, нээлттэй мэс заслын аргаар гол судаснаас нарийссан судас давуулж залгаас хийх мэс засал хийдэг. 75-с доош хувийн нарийсалд эмийн эмчилгээг санал болгох зөвлөмжтэй байдаг. Зүрхний булчингийн эс хүчилтөрөгчийн дутагдалд орсоноор зүрхний эсүүд хөөж, хавагнан задарч зүрхний шигдээс болдог.  Энэ үйл явц титэм судасны хөндийн нарийслийн хэмжээтэй хамааралтай төдийгүй, эмнэлзүйн илрэлээр нь хэд хэд ангилдаг.

– Эрэгтэйчүүдийн хувьд 40-өөс дээш насныхан анхаарах хэрэгтэй, харин эмэгтэйчүүд 50-иас дээш насанд гэлээ. Энэ олон насны зөрүү юутай холбоотой байна вэ?

-Энэ нь бэлгийн даавартай холбоотой. Бэлгийн дааврын зохицуулга нь судасны хатуурлыг удаашруулж байдаг. Иймд бэлгийн даавар багасаж, цэвэршилт явагдаад ирэхээр судас хатуурлын үйл явц хурдсах хандлагатай болдог. Нөгөө талаас тамхи, архи, хөдөлгөөний дутагдал, чихрийн шижин, даралт ихсэх эмгэг, стресс, орчны нөлөө зэрэг нь нөлөөлөх хүчин зүйлс болдог.

– Зүрхний титэм судас хатуурч, нарийсах эрсдэлт хүчин зүйлсийг дурдвал.

– Судас хатуурах эмгэгийн эрсдэлийг эргэх болон үл эргэх гэж ангилдаг. Эргэх хүчин зүйлд нь тамхи, цусан дахь холестрины хэмжээ, стресс, амьдралын хэв маяг, хавсарсан өвчин зэрэг ордог бол үл эргэх эрсдэлт хүчин зүйлд нас хүйс ордог. Тухайлбал эрэгтэй хүн 60 настай, цусны даралт ихсэх эмгэгтэй, тамхи татдаг, жин ихтэй бол зүрхний титэм судасны эмгэгийг илрүүлэх шинжилгээ заавал хийлгэж урьдчилан сэргийлэх хэрэгтэй.

– Түрүүнд шинж тэмдэггүй хэлбэр гэж ярьснаа тодруулаач?

– Монголчууд далайн түвшнээс дээш 1300-1600 метр орчимд, дунд болон нам өндөр уулын бүсэд амьдардаг. Манай орон цаг уурын 4 улиралтай, тал нутгаас өндөр уулархаг бүсэд тархаж амьдардаг ард түмэн. Даралтын түвшнээс хамаараад хүчилтөрөгчийн тэсвэрлэх чадвар өөр өөр байдаг. АУ-ны доктор Д.Нарантуяа судлаачийн судалгаагаар зүрхний шигдээсээр оношлогдсон хүмүүсийн цөөнгүй хувьд нь өвдөлтгүй хэлбэр байсан талаар тэмдэглэсэн байдаг.

Зүрхний шигдээс хугацаа алдаж оношлогдоод эмчлүүлсэн бол зүрхний дутагдлаар хүндэрдэг. Нэгэнт зүрхний дутагдлаар хүндэрвэл амьдралын чанар, амьдрах чадварыг бууруулдаг. Аль болох хүндрэлээс сэргийлээд, зүрхний бүтэц үйл ажиллагааг алдагдуулахгүйгээр титэм судасны өвчнийг эрт оношлоод, эмчлэх нь гол зорилго юм.

CRI Монгол радио22 цаг өмнө

Хятадын өнгөлөг хотууд

CRI Монгол радио22 цаг өмнө

2024 оны Дэлхийн хотуудын өдрийн Хятад дахь арга хэмжээ Шанхайд нээлтээ хийв

CRI Монгол радио22 цаг өмнө

ЕХ-ны үйлдэл дотоод хагаралд хүргэж болзошгүйг анхааруулав

CRI Монгол радио23 цаг өмнө

Хятадын Олон улсын импортын 7-р экспогийн бэлтгэл бүрэн хангагдав

CRI Монгол радио23 цаг өмнө

1000 кВ-ын хэт өндөр хүчдэлийн хувьсах гүйдлийн төсөл албан ёсоор ашиглалтад орлоо

Нийгэм23 цаг өмнө

Машинд хавчуулагдсан хүнийг эсэн мэнд гаргажээ

Дэлхий23 цаг өмнө

БНХАУ-д 323.2 тэрбум юанийн хохирол учирчээ

Эдийн засаг23 цаг өмнө

“Дэлхийн хуримтлалын өдөр-2024” аяны хаалт боллоо

Дэлхий23 цаг өмнө

Жозеп Боррель Япон улсад айлчилна

Дэлхий23 цаг өмнө

Гэмт хэргийн гаралт ихэсдэг нь Хэллоуинтэй холбоотой юу?

Улс төр23 цаг өмнө

Төсвийн төслүүдийн хоёр дахь хэлэлцүүлэг үргэлжилж байна

Улс төр23 цаг өмнө

Цөмийн энергийн тухай хуулийг эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлэхээр боллоо

Энтертайнмент23 цаг өмнө

Ц.Цогбадрах ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртлээ

Улс төр2 өдөр өмнө

Зөөвч-Овоогоос 9 хүртэл хувийн буюу дэлхийн хамгийн өндөр АМНАТ авахаар тохирсон

Нийгэм2 өдөр өмнө

Цас орж, ихэнх нутгаар ХҮЙТЭРНЭ

Энтертайнмент3 жил өмнө

ХАЙРЫН ШҮЛЭГ | Хайраар жигүүрлэсэн зүрх хамгийн тунгалаг байдаг

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм11 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Нийгэм2 долоо хоног өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент5 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг5 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр5 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр5 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр5 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий5 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий6 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент6 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа

Дэлхий6 сар өмнө

Хүчтэй борооны улмаас Хятадад хурдны зам нурж, 24 хүн амиа алдав

Энтертайнмент6 сар өмнө

БНСУ “BTS” хэмээх нэртэй хиймэл дагуул хөөргөжээ