Хятад руу экспортлох хандлага өсч байна

Хятадын жил тутмын “Хоёр чуулган” чуулж байна. 13-р удаагаа сонгогдсон БХАТИХ-ын 4-р чуулган 7-нд Ардын Их Хурлын Ордонд хэвлэлийн бага хурын үеэр Хятадын Гадаад харилцааны сайд Ван И хэлсэн үгэндээ: Хятад улс хөгжлийн шинэ төлөв байдалд орж, бие даан хөгжих чадвараа дээшлүүлэн чансаатай хөгжлөө биелүүлэн, гадаадад нээлттэй байхаа өргөтгөн улсын дотоод гадаад хоёр зах зээлийг уялдуулан экспорт импортыг нэмэгдүүлэх болно. Энэ нь дэлхийн олон оронд хөгжлийн нэн их боломж олгож, зах зээлээ тэлэх нэн их орон зай олгож, хамтын ажиллагааны хэтийн төлөв өргөн болох болно. Хятад улс бизнесийн орчноо сайжруулж, өндөр түвшинд нээлттэй байж, олон орнуудтай хамтаар нээлттэй дэлхий эдийн засгийг байгуулах болно. Шууд хэлбэл хөгжлийн шинэ үе шатанд орон Хятад улсыг хөдөлгөгч хүч ихтэй, даацтай хурдны галт тэргээр зүйрлэж болно, бидэнтэй хамт аялж, хамтаар цэцэглэн хөгжихийг олон оронд хүсэж байна гэжээ.

Сүүлийн үеийн мэдээллээс үзэхэд Ковид-19 цар тахлын нөлөөнд олон томоохон эдийн засгийн орнуудын Хятад руу хийсэн экспорт 2020 онд өсөн тэдний эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангахад чухал дэмжлэг болжээ. Хятад улс дээд түвшинд нээлттэй байж, эдийн засгаа тогтвортойгоор сэргээж байгаа нь эрэлт хэрэгцээг дайчилж, дэлхийн улс орнуудад илүү өргөн зах зээл, хөгжлийн боломж олгож байна гэж олон улсын ажиглагчид үзэж байна.

Европын Холбооны статистикийн газрын 2-р сарын дундуур гаргасан бүртгэлийн тоо баримтаас үзвэл, цар тахлын улмаар 2020 онд ЕХ-ны экспортын хэмжээ 2019 оныхоос 9.4% -иар буурсан боловч Хятад руу хийх экспорт 2.2% -иар өсжээ. ЕХ-ны бараа бүтээгдэхүүний худалдааны хамгийн том арван түншүүдийн дотор Хятад улс нь импорт экспортын өсөлтийг хангаж чадсан цорын ганц улс болов.

Японы Сангийн яамнаас 1-р сарын сүүлчээр гаргасан статистик мэдээллээс харахад, гадаадад автомашин болон бусад бүтээгдэхүүний эрэлт огцом буурч байгаатай холбоотойгоор Японы 2020 оны экспорт 2019 оныхоос 11.1% -иар хасагдсан байна. Гэсэн хэдий ч Хятадын эдийн засаг эрчимтэй сэргэж байгаагийн улмаар Японы Хятадад хийх өнгөт металл, автомашин, хуванцар бүтээгдэхүүний экспорт мэдэгдэхүйц нэмэгдэж, Японы Хятадад хийх жилийн экспортын хэмжээ 2.7% -иар өсөн байна.

Хятад, Латин Америкийн худалдааны үзүүлэлт тогтвортой байна, 2020 онд Латин Америкийн Хятад руу хийсэн экспортын хэмжээ өмнөх онтой харьцуулахад 0.1% -иар өсжээ. НҮБ-ын Латин Америк, Карибын тэнгисийн орнуудын эдийн засгийн комисс тайландаа, тахлын улмаас 2020 онд Латин Америкийн экспорт 13% -иар буурч, АНУ болон Европын Холбоотой хийсэн экспорт тусбүр 14%, 13%-иар буурсан байна. Гэсэн хэдий ч Хятад улс тахал, эдийн засгийн сэргэлтийг хяналтдаа авч чадсан тул хөдөө аж ахуй, ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний экспортын нөлөөгөөр тус бүс нутгаас Хятад уруу гаргаж буй экспорт 2020 оны 3-р сараас хойш тасралтгүй өссөөр байна гэжээ.

Ажиглагчдын үзэж байгаагаар Хятад улс 1.4 тэрбум хүн амтай, өргөн цар хүрээтэй зах зээлтэй бөгөөд дэлхийн эдийн засгийн өсөлтөд чухал хөдөлгүүр болж байна. 2020 онд эерэг өсөлтөд хүрсэн дэлхийн цорын ганц томоохон эдийн засгийн хувьд Хятад улсын эдийн засгийн хурдацтай сэргэлт нь дэлхийн эрэлт хэрэгцээний сэргэлтийг хүчтэй дэмжиж байна.

Германы Хуаси зөвлөх компанийн ахлах шинжээч Жост Вербек хэлэхдээ, ЕХ-ны эдийн засгийг хэвийн байдалд оруулахад Хятад улс “маш чухал үүрэг гүйцэтгэсэн”. Европын зарим компаниуд, ялангуяа автомашин, тансаг эдлэлийн үйлдвэрүүд Хятадын зах зээлээс үр ашиг хүртэж байна гэжээ.

Үүний зэрэгцээ Хятад улс гадаадад нэн өргөн цар хэмжээнд, нэн өргөн салбарт, нэн гүнзгий давхаргад нээлттэй байж, олон улсын эдийн засгийн хамтын ажиллагаанд нэн идэвхтэй оролцоно гэж дэвшүүлжээ. Энэ нь нэн олон улс орон, аж ахуйн нэгжид Хятадын нээлттэй зах зээл, хөгжлийн боломжийг хуваалцах боломжийг олгосон байна. \Сайн-Өлзий\