Хятад улс дэлхийн уур амьсгалын тухай засаглалыг эерэгээр дэмжиж байна

Нэгд: Хятад улс бол өргөн олон хөгжиж буй орнуудын чухал гишүүн

Дэлхийн Банкны статистикээс харахад, 2022 онд Хятад улсын хүн тутамд тэгшитгэсэн ДНБ 12720 ам.доллар байсан нь АНУ-ын 1/6, Германы 1/4, ЕХ-ны дундаж хэмжээний 1/3  төдий бөгөөд дэлхийд 67-рт жагсжээ. Хятад улсын хүн тутамд тэгшитгэсэн улс ардын ерөнхий орлого （GNI） 12850 ам.доллар хүрсэн нь дэлхийд 62-рт бичигджээ. 2021 оны Хятад улсын хүн төрөлхтний хөгжлийн индекс （HDI）0.768 гарсан нь дэлхийд 79-рт жагссан байна.

Үүнээс гадна, Дэлхийн Банкны хүн тутамд тэгшитгэсэн улс ардын ерөнхий орлого（GNI）13845 ам.доллароос өндөр байх, НҮБ-ын хүн төрөлхтний хөгжлийн индекс 0.8 хувиас дээгүүр байх тухай өндөр орлоготой орны олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн индекстэй дүйцүүлэхэд Хятад улс аль ч үзүүлэлтээр өндөр орлоготой орнуудын жишиг шугамаас даваагүй. Иймээс Хятад улсын хөгжиж буй хамгийн том орны статус бол маргашгүй бодит зүйл юм.

Хоёр: Түүхэн үүрэг хариуцлага өөрчлөгдөөгүй шинэ эдийн засгийн цогц

Түүхэнд хуримтлагдсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийн ялгарлын хувьд, 1850-2019 оны хооронд Хойд Америк, Европын бүс нутгийн ялгаруулсан хэмжээ дэлхийн нийт хэмжээний 23 хувь, 16 хувийг тус тус эзэлжээ. Хятад улсын түүхэн дэх хүн нэгбүрийн ялгаруулсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийн нийт түвшин маш бага бөгөөд АНУ-ын 1/8, ЕХ-ны 1/4 орчим юм.

Хүн тутамд тэгшитгэсэн нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтын хувьд, АНУ, Герман зэрэг өндөр хөгжилтэй орнуудын хүн нэгбүрийн тэгшитгэсэн нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтын оргил хэмжээ жилд 14.5-22.1 тонн хүрсэн бөгөөд сүүлийн жилүүдэд хүн нэгбүрийн ялгаруулсан дундаж хэмжээ нь дэлхийн бусад бүс нутгаас хол их байна. Дэлхийн агаар мандал дахь нүүрстөрөгчийн давхар ислийн ялгаруулалтын судалгааны тоон өгөгдлөөр тооцоолсноос үзэхэд, 2022 онд АНУ-ын хүн нэгбүр дунджаар 14.44 тонн нүүрстөрөгчийн хий ялгаруулж, ЕХ-ны хүн нэгбүрийн ялгаруулсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийн дундаж хэмжээ дэлхийн дундаж түвшний 1.4 дахинтай тэнцэж, Хятад улсын дундаж түвшинтэй харьцуулахад хол өндөр байна.

Ерөнхийд нь авч үзвэл, түүхэн дэх нүүрстөрөгчийн хийн ялгаруулалт, хүн тутмын ялгаруулсан нүүрстөрөгчийн хийн нийт үзүүлэлтээр Хятад улс нь өндөр хөгжилтэй гол гол орнуудынхаас тун бага байна. Хятад улсын хүлээх ёстой түүхэн үүрэг хариуцлага өөрчлөгдөөгүй бөгөөд уур амьсгалын өөрчлөлтөөс бий болгосон сорилтын эсрэг идэвхтэй байр суурь, хүчин чармайлтаар тэмцэж байна.

Гурав: Эрчим хүчний өөрчлөлт нь үсрэнгүй хөгжиж буй хувь нэмэр оруулагч

Урт хугацааны туршид Хятад улс чулуужсан бус эрчим хүчийг том цар хүрээтэй нээн ашиглахын тулд хичээн чармайж, эрчим хүчний бүтцээ сайжруулсаар ирэв. Хятад улсын нэг удаагийн эрчим хүчний бүтэц дэх нүүрсний эзлэх хэмжээ 2015 онд 66 хувь байснаасаа 2022 он гэхэд буураад 56 хувь болов. 2023 оны 6 дугаар сарын байдлаар, Хятад улсын чулуужсан бус эрчим хүчний суурилагдсан хүчин чадлын эзлэх хэмжээ 50.9% хувьд хүрсэн нь чулуужсан эрчим хүчний суурилагдсан хүчин чадлаас давав.

Нөгөө талаар, Хятад улс технологийн инновацийг тасралтгүй нэмэгдүүлж, нөхөн сэргээгдэх эрчим хүчний өөрийн өртгийг бууруулж байна. 2023 онд, Хятад улсын фотоволтайк модулийн үнэ 1000 юань/КВ болсон нь 2010 оныхтой харьцуулахад 90 хувь гаруйгаар буурсан дүн юм. Хятад улс дэлхийн салхины эрчим хүчний 50 хувь, фотоволтайк төхөөрөмжийн 80 хувийг нийлүүлсэн бөгөөд сэргээгдэх эрчим хүчийг том цар хүрээтэй суурилуулахад суурь тавьж, дэлхийн эрчим хүчний ногоон, нүүрстөрөгч багатай өөрчлөлтийг дэмжихэд түүхэн хувь нэмэр оруулав.

Дөрөв: Эдийн засаг нийгэм байгаль орчин уялдаатай хөгжихийг дэмжин ажиллагч

2013 оноос хойш Хятад улс “Агаар мандлын бохирдлыг сэргийлэн засах үйл ажиллагааны хөтөлбөр”, “Бохирдлыг бууруулан нүүрстөрөгч хийн ялгаруулалтыг бууруулахыг нэгтгэн үр нөлөөг нэмэгдүүлэх хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө”, “Орчил эдийн засгийг дэмжих тухай хууль（2018 онд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан）”, нүүрстөрөгчийн оргил үеийг угтах, нүүрстөрөгчийн төв сахих хийгээд “1+N”бодлогын систем зэрэг багц хууль тогтоол, бодлого арга хэмжээ гаргаж, эдийн засаг, нийгэм, байгаль орчны уялдаатай хөгжлийг нэмэгдүүлэв.

Төрөл бүрийн бодлогын дэмжлэгээр Хятад улсын шат бүрийн цахилгаан эрчим хүчний байгууллага бага нүүрсэн цахилгаан станцыг алхам дараалалтай татан буулгав. 2022 оны сүүлчийн байдлаар, 1.05 тэрбум кв чадал бүхий нүүрсний цахилгаан үүсгүүр нүүрстөрөгчийн хий тун бага ялгаруулах боломж бүрдүүлж, энэ нь нүүрсний цахилгаан үүсгүүрийн нийт хэмжээний 94 хувьд хүрчээ. Ойролцоогоор 300 сая тонн ган бүхий хоцрогдсон үйлдвэрлэлийг татан буулгаж, , 400 сая тонн цемент, 150 сая хайрцаг хавтай шил бүхий илүүдэл үйлдвэрлэлийн хүчин чадлыг арилган байна.

2013 оноос өнөөдрийг хүртэл Хятад улс жил тутамд эрчим хүчний хэрэглээний 3 хувийн дундаж өсөлтөөр жил бүрийн эдийн засгийн 6.2 хувийн дундаж өсөлтийг дэмжиж, эрчим хүч, үр тариа, уур амьсгал, байгаль орчны аюулгүй байдлыг баталгаажуулсан үндэс суурь дээр эдийн засаг нийгмийн хөгжил бүх талаар ногоон, нүүрстөрөгч бага ялгаруулах хэлбэрт шилжихийг ахиулав.

Тав: Дэлхийн уур амьсгалын засаглалын олон талт үйл явцыг бодитоор ахиулагч

Олон жилийн туршид Хятад улс олон улсын индэрт шударга ёсыг баримталж, дуу хоолойгоо идэвхтэй хүргэж, хөгжиж буй орнууд болон өндөр хөгжилтэй орнууд зэрэг талуудтай уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх яриа хэлцлээ чангатгаж, ашиг тусын нийтлэг талыг эрэлхийлэв. Үүний зэрэгцээ бүтээлч хамтын ажиллагааг дэмжиж, улс орнууд туршлагаа хуваалцах, сайн туршлага практикийн солилцоо өрнүүлэхийг ахиулж, дэлхийн уур амьсгалын хэлэлцээний хүндрэлтэй асуудалд ахиц гаргаж, илүү уужуу багтаамжтай, ил тодорхой, ажил хэрэгч нийтлэг үр бүтэмжид хүрэхийг дэмжиж, уур амьсгалын олон талт засаглалын үйл явц эерэг ахиц хийхийг ахиулав.

“Дэлхийн өмнөд”-ийн том гэр бүлийн нэгэн гишүүний хувьд Хятад улс нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх өмнөд, өмнөдийн хамтын ажиллагааг ажил хэрэгчээр дэмжиж, 160 гаруй оронд хөгжлийн туслалцаа үзүүлж, 150 гаруй орнуудтай гар нийлэн “Бүс ба зам”-ыг хамтаар бүтээн байгуулж байна. Уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх өмнөд, өмнөдийн хамтын ажиллагааны бэлтгэл сургалтыг өнөөдрийг хүртэл нийт 57 удаа зохион байгуулж, 100 гаруй орны 4000 гаруй сурагчид хичээл сургалтад хамрагдаж, уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах, дасан зохицох 75 төсөл хэрэгжүүлж, хөгжиж буй орнууд уур амьсгалын өөрчлөлтийн зэрэг сорилтын эсрэг тэмцэхэд туслалцаа олгож, НҮБ-ын 2030 он хүртэлх тогтвортой хөгжлийн үйл явцыг хэрэгжүүлэхийн тулд хүчин чадлаа өргөж байна.