CRI Монгол радио
Хятадын эдийн засаг дэлхий нийтэд итгэл өгч байна
Аж ахуйн нэгжүүдийн хувьд зах зээл нь ашиг гэсэн үг. Хятадын асар том зах зээл хэрхэн ажиллаж байна вэ? 1-р сараас 4-р сар хүртэл өргөн хэрэглээний барааны нийт жижиглэнгийн борлуулалт өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 4.1%-иар өссөн тоон хэрэглээ, соёлын аялал жуулчлалын хэрэглээ зэрэг нь хэрэглээний зах зээлийг сэргээхэд шинэ түлхэц өгсөн. Мөн хугацаанд бодит барааны онлайн жижиглэнгийн худалдаа өнгөрсөн оны мөн үеэс 11.1%-иар өссөн нь дэлхийн хоёр дахь том онлайн жижиглэн худалдааны зах зээлийн эрч хүчийг харуулж байна. Дөрөвдүгээр сарын эхээр ханш нээх үеэр дотоодын жуулчдын тоо 2019 оны мөн үетэй харьцуулахад 11.5 хувиар, дотоодын жуулчдын аялалын зардал 12.7 хувиар тус тус өссөн байна. Блүүмберг агентлагийн мэдээлснээр, цар тахал гарснаас хойш анх удаа Хятадын жуулчдын нэг хүнд ногдох аялалын зардал 2019 оныхоос давсан нь дэлхийн хоёр дахь том эдийн засгийн хэрэглээ сэргэж байгааг харуулж байна.
Хэрэглээний шинэ халуун цэгүүд байнга өргөжиж байгаа нь гадаадын компаниудад мөнгө олох илүү боломжуудыг олох боломжийг олгосон. Их Британийн өндөр зэрэглэлийн цагны хэрэгслүүдийн брэнд болох Раппорт-ын гүйцэтгэх захирал Оливер Раппорт 4-р сарын сүүлээр JD.com сайтад албан ёсоор нэвтэрсэн тухайгаа хэлэхдээ, “Хятадын дижитал хэрэглээ идэвхтэй байна. Хэдэн жилийн турш бид Хятадын түншүүдтэй хамтран онлайн дэлгүүр нээж, шууд нэвтрүүлэг хийж байна. Мөн 4-р сард Францын гоо сайхны брэнд L’Oréal Хятадад дэлхийн анхны ухаалаг үйл ажиллагааны төвийг нээсэн. L’Oréal North Asia компанийн ерөнхийлөгч Бо Ванчан хэлэхдээ, энэхүү үйл ажиллагааны төв нь их өгөгдлөөр дамжуулан Хятадын хэрэглэгчдэд үйлчлэхээс гадна дэлхийн зах зээлд “Хятадын туршлага” хуваалцах боломжтой гэжээ.
Улс орны эдийн засгийг ажиглахдаа инновацийн хүчин чадлаас үүдэлтэй хөгжлийн чадавхи, тэсвэрлэх чадварыг бас харах хэрэгтэй. Хятад улс шинэ бүтээмжтэй хүчийг эрчимтэй хөгжүүлж байгаа тул шинэ эрч хүч нэмэгдсээр байна. Дөрөвдүгээр сард, жилийн орлого нь 20 саяас дээш орлоготой тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэлийн салбарын нэмүү өртөг, өндөр технологийн үйлдвэрлэлийн салбарын хэмжээ нь жилд 20 саяас дээш орлоготой үйлдвэрлэлийн салбарт эзлэх хувь тасралтгүй нэмэгдсээр байна. 1-р сараас 4-р сар хүртэл үйлдвэрлэлийн технологийн өөрчлөлтийн хөрөнгө оруулалт, өндөр технологийн салбарын хөрөнгө оруулалтын өсөлтийн хурд нь нийт хөрөнгө оруулалтаас хурдтай байна. Бүтээгдэхүүний хувьд 3D хэвлэх төхөөрөмж, шинэ эрчим хүчний машин, нэгдсэн хэлхээний бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 4-р сард өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 30 гаруй хувиар нэмэгдэв. Гадаадын компаниудын хувьд Хятад улс шинэ бүтээмжтэй хүчийг хөгжүүлснээр илүү их хамтран ажиллах орон зай нээгдсэн.
Үүний зэрэгцээ, Хятадын гадаад худалдааны гүйцэтгэл дэлхий дахинд эерэг уур амьсгал авчирч байна. 4-р сард Хятадын бараа бүтээгдэхүүний импорт экспортын хэмжээ 1-4-р сар хүртэл өмнөх оны мөн үеийнхээс 8%-иар нэмэгдэж, импорт экспортын хэмжээ түүхэндээ байгаагүй дээд хэмжээнд хүрсэн байна. Экспортын үүднээс авч үзвэл, механик болон цахилгаан бүтээгдэхүүний экспортын давуу талыг нэгтгэж, тэдгээрийн дотор нэгдсэн хэлхээ болон автомашины экспортын өсөлтийн хурд 20%-иас давсан нь Хятадын эдийн засгийн дотоод бүтцийг үргэлжлүүлэн сайжруулж байгааг харуулж байна. Дэлхийн эдийн засгийн сэргэлт удаашралтай байгаа энэ үед Хятадын импорт, экспортын хэмжээ төсөөлж байснаас давж, уян хатан байгаа нь гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг нэмэгдүүлэв.
Одоогийн байдлаар гадаад орчин улам ээдрээтэй, тодорхойгүй болж, Хятадын эдийн засгийн хөгжилд мөн дотоодын үр ашигтай эрэлт хэрэгцээ хангалтгүй, аж ахуйн нэгжүүдэд үйл ажиллагааны өндөр дарамт зэрэг зарим хүндрэл бэрхшээл тулгарч байна. Гэсэн хэдий ч урагшлах хүчин чармайлт, макро эдийн засгийн бодлогыг үр дүнтэй хэрэгжүүлснээр Хятадын эдийн засаг өсөлтийн хурдаа үргэлжлүүлэн бататгаж, бүтэн жилийн өсөлтийн зорилтоо биелүүлэх төлөвтэй байна. Гадаадын олон компанийн тэргүүнүүдийн хэлснээр, тогтвортой хөгжиж буй Хятад улс гадаадын компаниудыг Хятадад үйл ажиллагаа явуулахад “хүчтэй дэмжлэг” үзүүлэх болно.