Канадын зарим бараа бүтээгдэхүүнд татвар ногдуулав

Өнгөрсөн оны наймдугаар сард Канад улс Хятадын цахилгаан машинд 100 хувийн татвар, мөн оны 10 дугаар сараас эхлэн Хятадын ган, хөнгөн цагаан бүтээгдэхүүнд 25 хувийн татвар ногдуулна гэж мэдэгдсэн. Үүний зорилго нь Хятадын цахилгаан машин, ган, хөнгөн цагаан болон бусад бүтээгдэхүүнд татвар ногдуулах тал дээр АНУ-тай хамт бий гэдгээ нь харуулж буй хэрэг юм. Канад хангалттай мөрдөн байцаалт, ямар ч үндэслэлгүйгээр зөвхөн Хятадын бараа бүтээгдэхүүнд татвар ногдуулж, хуурамч хэрэгт үндэслэн шууд мэдэгдэл хийх нь олон улсын худалдааны дэг журамд нөлөөлж буй ердийн ялгаварлан гадуурхах үйлдэл юм хэмээн шинжээчид онцолжээ.

Хятадын мөрдөн байцаалтын үр дүнгээс үзэхэд Канад өнгөрсөн онд Хятадаас импортолсон бараа бүтээгдэхүүнд нэмэлт татвар ногдуулсан нь худалдааны хэвийн дэг журамд нөлөөлж, Хятадын аж ахуйн нэгжүүдийн хууль ёсны эрх ашгийг хохироосон. Тоо баримтаас харахад Канад Хятадад нэмэлт татвар ногдуулсны дараа Хятадаас Канад руу экспортолсон цахилгаан автомашины экспорт өнгөрсөн оны наймдугаар сард 8972 автомашинаас 12-р сард 100 автомашин болж буурч, 99%-иар буурсан байна. Үүнээс гадна ган, хөнгөн цагаан болон бусад холбогдох үйлдвэрүүдэд янз бүрийн хэмжээгээр нөлөөлсөн. Ийм учраас Хятадын ялгаварлан гадуурхалтын эсрэг мөрдөн байцаалтын дүн гарсны дараа Хятадын Металл, ашигт малтмал, химийн бодис импортлогчид, экспортлогчдын худалдааны танхим, Хятадын автомашин үйлдвэрлэгчдийн холбоо зэрэг зургаан том холбоо дарай мэдэгдэл хийж, Канадын эсрэг явуулж буй ялгаварлан гадуурхалтын эсрэг мөрдөн байцаалтын шийдвэрийг тууштай дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн юм.

Ялгаварлан гадуурхалтын эсрэг мөрдөн байцаалтын үр дүнд үндэслэн Хятад улс мөн өдөр 2025 оны 3-р сарын 20-ноос эхлэн Канадад үйлдвэрлэсэн рапсын тос, тосон бялуу, вандуйд 100 хувийн татвар, Канадын усан бүтээгдэхүүн, гахайн маханд 25 хувийн татвар ногдуулахаа мэдэгдэв. Хятад, Канадын худалдааны бүтцээс харахад энэ эсрэг арга хэмжээг нарийн бөгөөд оновчтой гэж тодорхойлж болно гэжээ. Хятад бол Канадын хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний чухал зах зээл юм. Жишээлбэл, 2023 онд Канадын вандуйн экспортын 35 орчим хувь нь Хятад руу чиглэжээ. Үүнээс гадна Хятад бол хавч зэрэг Канадын усны бүтээгдэхүүний чухал зах зээл юм. Эдгээр бүтээгдэхүүний эсрэг арга хэмжээ авах нь Канадын холбогдох бүтээгдэхүүнээ Хятад руу экспортлоход сөрөг нөлөө үзүүлэх нь гарцаагүй бөгөөд Канадын тал үүнийг анхааралтай авч үзэх хэрэгтэй.

Канадын тал яагаад ийм байдалд хүрсэн бэ гэдгээ ухаарч бодох хэрэгтэй. Канадын засгийн газар АНУ-д үнэнч гэдгээ харуулахын тулд Хятадын эсрэг байр сууриа байнга илэрхийлдэг боловч Америкт “доромжлуулах” хувь тавилангаас зугтаж чадахгүй байна гэж гадаадын зарим хэвлэл мэдээлэв. АНУ-ын одоогийн засгийн газар засагласнаас хойш 40 гаруй хоногийн хугацаанд Канад улсыг олон удаа доромжилж, Канадыг АНУ-ын “51 дэх муж” гэж нэрлэж, татвар ногдуулна гэж удаа дараа заналхийлсээр ирсэн. Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллээс үзвэл, АНУ-ын Засгийн газар USMCA-ийн хөнгөлөлттэй нөхцөлийг хангасан импортын барааг дөрөвдүгээр сарын 2-ны өдрийг хүртэл татвараас чөлөөлнө гэж мэдэгдсэн ч дараа нь Канад улсаас импортолж буй цагаан идээ, модон материалд харилцан татвар ногдуулж магадгүй гэж мэдэгдсэн.

АНУ-ын засгийн газар дэлхий даяар худалдааны дайн эхлүүлж байна. Канадын байдал нь “Хятадын хөзрөөр тоглож” АНУ-аас “өршөөл” авах тухай төсөөлж буй зарим улс орнуудад анхааруулга өгч байна: АНУ-ыг сохороор дагах нь сайд үр дүнд хүрэхгүй, Хятадад чиглэсэн аливаа үндэслэлгүй үйлдэл нь эрс шийдэмгий хариу арга хэмжээнд өртөх бөгөөд Канад бол бэлэн сургамж юм. Хятад улс үндэсний эрх ашиг, хөгжлийн эрхийг тууштай хамгаалж, ДХБ-ын дүрэм, олон талт худалдааны системийг хатуу хамгаалах болно, Хятад улс хэлсэндээ хүрч чадана.