Хятад Малайзын “алтан 50 жил”-ийг шинээр нээнэ

Хятадын Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Академийн Зүүн Өмнөд Азийн асуудлаарх эрдэмтэн Шюй Липин хэлэхдээ, Хятад, Малайзын харилцааны статусыг дээшлүүлж буй нь хоёр орны стратегийн харилцан итгэлцэл цаашид нэмэгдэж, хамтын ашиг сонирхол улам бүр өргөжих бүйг харуулж байна. Энэ нь хоёр орны олон салбарын хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргаж, Хятад, АСЕАН-ы орнуудын хамтын ажиллагааны жишиг тогтооход тус дөхөм болно гэжээ.

Шинэ нөхцөл байдалд Хятад Малайзын хувь заяаны дээд түвшний стратегийн нэгдмэл цогцыг хэрхэн байгуулах талаар Ши Жиньпин гурван санал дэвшүүлж, тухайлбал “Стратегийн тусгаар тогтнолоо хамгаалж, стратегийн өндөр түвшний хамтын ажиллагаа өрнүүлэх”, “Хөгжлийн хамтын хүчин чармайлтыг нэгтгэж, өндөр чанартай хөгжлийн хамтын ажиллагааны жишиг бий болгох”, “Нөхөрлөлийг үеийн үед өвлөн үлдээж, соёл иргэншлийн солилцоо, харилцан туршлага хуримтлуулахыг гүнзгийрүүлнэ”. Эдгээр гурван санал бодол нь Хятад Малайзын харилцааг улс төрийн аюулгүй байдал, бодит хамтын ажиллагаа, соёлын солилцоо зэрэг талаас нь ахиулахад тодорхой чиглэлийг зааж өгсөн бөгөөд хоёр тал шинэ “алтан 50 жил”-ийг бүтээхэд хүчтэй түлхэц үзүүлнэ гэж ажиглагчид онцлов.

Стратегийн үүднээс авч үзвэл, энэ удаад хоёр орны удирдагчдын тохиролцсон цуврал зөвшилцөл нь хоёр талын асуудалд тулгуурлаад зогсохгүй хоёр талын харилцаанаас өндөр түвшинд хийгдэж, чухал практик ач холбогдолтой юм. Нэг талаар, хоёр тал бие биенийхээ язгуур ашиг сонирхол болон тулгамдаж буй томоохон асуудлаар харилцан тууштай дэмжихээ дахин нотолсон. Хятад Малайз хоёр улс үндэснийхээ нөхцөл байдалд тохирсон хөгжлийн замаар үргэлжлэн замнах ёстой гэж Хятадын тал онцолсон бол Малайзын тал олон улсын байдал хэрхэн өөрчлөгдсөн ч Хятад улс хамтдаа хожихын төлөө хичээн зүтгэж, хувь заяаны стратегийн өндөр түвшний нэгдмэл цогцыг байгуулахыг ахиулах болно гэжээ. Энэ нь хоёр талын улс төрийн харилцан итгэлцэл, бие даасан байдал, өөрийгөө төгөлдөржүүлэх итгэл найдвар өндөр байгааг харуулж байна.

Нөгөө талаар, Хятад, Малайз хоёр улс эрсдэл, сорилтыг даван туулахын тулд эв нэгдэл, хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлж, олон талт худалдааны тогтолцоог хамтаар хадгалахыг эрмэлзэж байна. АСЕАН-ы ээлжит дарга болсны хувьд Малайз улс АСЕАН нэг талаас татвар ногдуулахыг зөвшөөрөхгүй гэж мэдэгдэв.

Ажил хэрэгч хамтын ажиллагаа бол Хятад, Малайзын харилцааны гол хүчин зүйл юм. Хятад улс 16 жил дараалан Малайзын хамгийн том худалдааны түнш байсаар ирсэн төдийгүй Малайзын хөрөнгө оруулалтын гол эх үүсвэр юм. Малайз бол АСЕАН-ы орнуудын Хятадын хоёр дахь том худалдааны түнш бөгөөд импортын хамгийн том эх үүсвэр юм.

Энэ удаагийн айлчлалын үеэр хоёр орны удирдагчид Хятад, Малайзын дэлхийн гурван том санаачилга, дижитал эдийн засаг, үйлчилгээний худалдаа, хамтарсан лаборатори, хиймэл оюун ухаан, төмөр зам, оюуны өмчийн эрх, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний Хятадад экспортлох зэрэг чиглэлээр хоёр талын хамтын ажиллагааны 30 гаруй баримт бичгийг харилцан солилцсон юм. Малайзын Ерөнхий сайд Анвар Ибрахим Ши Жиньпингийн айлчлалыг “хамтын ажиллагааны дээд амжилт тогтоосон айлчлал” хэмээн үнэлжээ.

Зарим шинжээч хэлэхдээ, дэлхийн мөргөлдөөн үргэлжилж, соёл иргэншлийн хуваагдал өргөжиж буй нөхцөлд Хятад, Малайзын зөвшилцөл нь дэлхий дахинд үлгэр жишээ болж, Хятадын ба Исламын соёл иргэншлийн харилцан суралцаж, хамтын хөгжлийг ахиулах болно гэжээ. Түүнчлэн, хоёр улс визийн хөнгөлөлт үзүүлэх хэлэлцээрт гарын үсэг зурснаар аялал жуулчлал, соёл, боловсрол зэрэг салбар дахь хамтын ажиллагааг илүү гүнзгийрүүлж, Хятад, Малайзын ард түмнийг ойртуулж, “алтан 50 жил”-ийг шинээр нээхэд олон нийтийн үзэл ойлголтыг нэгдүүлэх болно гэжээ.