Бидэнтэй нэгд

Нийгэм

“Петрочайна дачин тамсаг” Монголын хуулийг уландаа гишгэсээр байна

Нийтэлсэн

Хятадын төрийн өмчит “Петрочайна дачин тамсаг” компани Монголын хамгийн том газрын тосны ордод эзэн суугаад 20 гаруй жил болж байна.

Тус компани Хятадын коммунист намын шууд удирдлага дор ажилладаг. Энэ утгаараа Цагаан хэрэмний цаанаас үзүүлж буй нөмөр нөөлөг их гэдгийг Монголын үе үеийн удирдагчид ойлгодог болохоор өнөөг хүртэл битүүхэн өмгөөлж хамгаалсаар ирсэн. Улмаар хэдэн зуугаар тоологдох хятад ажилчин Монгол Улс дотор тусгай зөвшөөрөлтэй улс, Дорнод аймаг дотор лицензтэй аймаг байгуулан аж төрж байна.

Мэдээж, олон улсын гэрээ буюу газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг учраас Монгол Улсын хууль үйлчилдэггүй. Харин Дорнод аймгийн иргэдэд бол хууль дүрэм хатуу чанд үйлчилнэ. Үүнийг Дорнод аймгийн Засаг дарга М.Бадамсүрэнгийн үйлдэл гэрчилнэ.

“ПЕТРОЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ” БА БАЙГАЛЬ ОРЧИН

Засаг дарга М.Бадамсүрэн “Петрочайна дачин тамсаг” компанийг эсэргүүцээгүй бөгөөд гагцхүү Монгол Улсын газар нутаг дээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа хэн ч байсан Монголын хуулийг дагах ёстой гэдгийг сануулжээ. Ингэхдээ “Петрочайна дачин тамсаг” компанийн ерөнхийлөгч Жан Хун Фуг байгаль орчны эсрэг гэмт хэрэг үйлдэж, холбогдох хууль тогтоомжуудыг зөрчсөн гэдэг үндэслэлээр Экологийн цагдаагийн алба, аймгийн прокурорт хандаад байгаа. Учир нь төрийн байгууллагуудын шалгалтаар Дорнод аймгийн Матад, Халхгол сумдад газрын тосны олборлолтын үйл ажиллагаа явуулдаг “Петрочайна дачин тамсаг” компани удаа дараа Монгол Улсын хуулийг зөрчсөн гэдгийг тогтоосон юм.

Тухайлбал, газрын тосны олборлолтын үйл ажиллагааг эрхлэх, үргэлжлүүлэх үндсэн баримт бичиг болох байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө, ус ашиглуулах гэрээ болон эрх бүхий байгууллага албан тушаалтны зөвшөөрөлгүйгээр Усны тухай хуулийг зөрчиж, Тосон Уул-XIX талбайд 1.3 сая шоо.метр, Тамсаг-XXI талбайд 797 мянган шоо.метр усыг зөвшөөрөлгүй ашигласан байна. Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан байгаль орчинд үзүүлж буй сөрөг нөлөөллийг бууруулах нөхөн сэргээлтийн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэлгүй газрын тосны тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг ердийн хөрсөн замаар хийж, Монгол Улсын MNS 6278:2011 стандарт бусад хууль тогтоомжийг зөрчин, тус бүс нутагт 8-20 салаа бүхий 80 гаруй метр өргөнтэй 58.5 км урттай өргөн зам үүсгэжээ.

Улмаар 4.7 сая га талбайд хөрсний доройтол, эвдрэлийг үүсгэн ан амьтан, ургамлын төрөл зүйлийг санаатайгаар гэмтээж устгасан, газар, газрын хэвлий, агаар мандал, усны нөөцийг хордуулах хэлбэрээр экологийн тогтолцоог алдагдуулсан зэрэг зөрчлүүд үүсгэсэн гэдгийг Засаг дарга М.Бадамсүрэнгийн мэдээллээс харж болно. Дорнод аймгийн удирдлагын зүгээс үүнээс өмнө нь буюу 2017 онд газрын тосны тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг зогсоож байсан удаатай. Мөн Засаг дарга, Ашигт малтмал газрын тосны газар, “Петрочайна дачин тамсаг” гурван талт хэлэлцээрийн ширээний ард суусан байдаг аж. Гэвч хэлэлцээр байгуулаад гурван жил өнгөрсөн ч нөхцөл байдал сайжраагүй.

Өнгөрсөн хугацаанд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хятадуудын Монголд хандах хандлага өөрчлөгдөөгүй. Харин ч дордсон бөгөөд төрийн байгууллагууд шаардлага тавихад, хэлсэн ярьсан зүйлээсээ мэлзэж, хэлсэн ярьсан зүйлсээ үгүйсгэсээр байгаа гэнэ. Энэ нь “Петрочайна дачин тамсаг”  компани нэг литр газрын тос олборлохын тулд нэг литр ус зарцуулдаг байсан бол өнгөрсөн жилээс гурван литр газрын гүний усаар нэг литр тос олборлодог болсноос харагдана.

Гэтэл Мэнэнгийн талд ус гэдэг зүйл алтнаас үнэтэй эрдэнэ байдаг. Үүний нөлөөгөөр орон нутгийн иргэд 60-70 метрийн гүнээс гаргаж авдаг байсан ундны усаа 100 орчим метрээс ухаж хэрэглэдэг болсон байна. Энэ хэрээрээ гүний усны түвшин доошилжээ. Орон нутгийн зүгээс “Петрочайна дачин тамсаг” компани газрын гүний усыг хэтрүүлэн ашигласнаас болж ийм байдалд хүрсэн гэж үзжээ.

Энэ жил л гэхэд тус компани  хоёр сая литр ус ашиглаж, 600 мянган тонн газрын тос олборлосон байна. Ийнхүү Дорнодын тал дахь газрын гүний усны нөөцийг зүй бусаар ашиглах замаар байгалийн эко системийг алдагдуулж байгаа. Дээр нь олборлолтын талбайгаас хилийн боомт хүртэлх хатуу хучилттай авто замын ажлаа удаан хугацаанд дуусгалгүй, сул хөрстэй Мэнэнгийн талыг нөхөн сэргээгдэхгүй сүйтгэсээр байна. Тиймээс Засаг дарга М.Бадамсүрэн Байгаль орчны яам, Уул уурхайн яам, Ашигт малтмал, газрын тосны газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газарт хандаад байгаа юм байна.

Магадгүй, Монгол Улс хятадуудад газрын тосны нөөцөө эзэмшүүлснээс хойш хууль дүрэм мөрдүүлэхээр оролдсон бараг анхны тохиолдол энэ байх. Гэвч төрийн яамд болон Засгийн газрын харьяа агентлагуудын зүгээс орон нутгийн иргэдийн гомдолд хариу өгөлгүй өнөөдрийг хүрчээ.

“ПЕТРОЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ” БА БҮТЭЭГДЭХҮҮН ХУВААХ ГЭРЭЭ

Дорнод нутгийн экологийн систем үлэмж дордож, Монголын газрын тосны нөөцийг Хятадын төрийн мэдэлд орсныг бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ хуваах гэрээтэй шууд холбодог. Тус Газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээг анх Монголын төрийн өмчит  “Монгол газрын тос”, Канадын “Соко” компаниудын хооронд 1993 онд байгуулжээ. Улмаар “Соко” компани Хятадын төрийн өмчит  “Петрочайна дачин тамсаг” компани бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний эрхээ шилжүүлснээр хятадууд орж ирсэн байдаг.

Гэрээний дагуу Тамсагийн орд дахь өдрийн дундаж  олборлолт 50 мянган баррелиас бага бол Монгол Улсын Засгийн газар 35 хувь, “Петрочайна дачин тамсаг” компанид үлдэж хувь нь ногдоно. Мөн 50-100 мянган баррелиас бол Монгол Улсын Засгийн газар 50 хувь, харин 100 мянгаас их бол Монгол Улсын Засгийн газар 55, үлдсэн 45 хувийг гэрээлэгч эзэмшинэ хэмээн зааж байсан аж.

Гэвч олборлолт ихэнхдээ 50 мянган баррелиас их гардаггүй. Энэ нь Тамсагийн ордын бүтэцтэй холбоотой гэдгийг салбарын эрдэмтэд хэлдэг. Хэрэв хэт ихээр олборлох гэж хүчилсэн тохиолдолд олборлолт бүр зогсох аюултай аж. “Петрочайна дачин тамсаг” компани бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулснаас хойш ойролцоогоор есөн сая тонн газрын тос олборложээ. Тэд XIX талбайгаас олборлосон тосоо Сүхбаатар аймгийн Бичигтийн боомт, XXI талбайн тосыг Дорнодын Баянхошуу боомтоор экспортолж байгаа. Оргил үедээ жилд нэг сая тонн газрын тос олборлож байсан түүх бий. Гэтэл  Монгол Улс нэг жилд нэг сая тонн газрын тосны бүтээгдэхүүн импортоор авч хэрэглэдэг билээ.

С.СҮЛДЭЭ

Эх сурвалж: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН

CRI Монгол радио1 цаг өмнө

Томас Бах ХТРТ-ийн мэдээллийн хөгжлийг өндрөөр үнэлэв

CRI Монгол радио2 цаг өмнө

Ли Чян Хятадын олон улсын импортын VII экспогийн нээлтэд үг хэллээ

CRI Монгол радио3 цаг өмнө

Ли Чян Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэтэй уулзав

CRI Монгол радио3 цаг өмнө

Экспогийн талаар гадаадын компаниуд юу хэлэв ?

CRI Монгол радио17 цаг өмнө

Ши Жиньпин Хүбэйд ажиллаж байна

CRI Монгол радио20 цаг өмнө

Хятадын олон улсын импортын VII экспо нээгдлээ

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

77 улс орон, олон улсын байгууллага 7 дахь CIIE-ийн үндэсний үзэсгэлэнд оролцоно

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

Гуанжөүгийн 136 дахь үзэсгэлэн яармаг өнөөдөр өндөрлөнө

CRI Монгол радио2 өдөр өмнө

“Шэньжөү-18” нисгэгчтэй сансрын хөлөг амжилттай газардав

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Хятад, Америкийн банк санхүүгийн ажлын хэсгийн зургаа дахь уулзалт боллоо

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Хятадын өнгөлөг хотууд

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

2024 оны Дэлхийн хотуудын өдрийн Хятад дахь арга хэмжээ Шанхайд нээлтээ хийв

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

ЕХ-ны үйлдэл дотоод хагаралд хүргэж болзошгүйг анхааруулав

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

Хятадын Олон улсын импортын 7-р экспогийн бэлтгэл бүрэн хангагдав

CRI Монгол радио5 өдөр өмнө

1000 кВ-ын хэт өндөр хүчдэлийн хувьсах гүйдлийн төсөл албан ёсоор ашиглалтад орлоо

Энтертайнмент3 жил өмнө

ХАЙРЫН ШҮЛЭГ | Хайраар жигүүрлэсэн зүрх хамгийн тунгалаг байдаг

Дэлхий2 жил өмнө

Монголын чадамгай гадаад бодлогын механизм эргэн ирлээ

Нийгэм1 жил өмнө

Э.Дуламсүрэн: Дайвар ачаатай тохиолдолд “УЛААН ГАРЦ”-аар нэвтрэх ёстой

Дэлхий10 сар өмнө

Согтуу зорчигч ажилтныг хазсан шалтгаанаар АНУ руу ниссэн ANA компанийн онгоц Токиод буцаж газарджээ

Эдийн засаг2 жил өмнө

Талын Зам -Шинэ Хөгжлийн гарц

Нийгэм1 жил өмнө

Х.Мөнхзаяа: Би тулга тойрсон жижиг улаач байхыг хүсдэггүй

Улс төр2 жил өмнө

АН-ын бүлгээс Монгол Улсад нүүрлэсэн 13 ХЯМРАЛЫГ нэрлэлээ

Нийгэм11 сар өмнө

Г.Болормаа: Эрх баригчид “Авлигын шүүх” гэх хэдхэн шүүгчтэй учраа олохыг хүсэж байна

Нийгэм2 жил өмнө

Монгол Улсын Төрийн сүлд, далбаа хэрхэн бүтсэн талаар түүх

Нийгэм2 жил өмнө

Аймаг, сумдын баяр наадмын товыг НЭГТГЭН ХҮРГЭЖ БАЙНА

Covid-193 жил өмнө

Коронавируст халдварын эсрэг дархлаажуулалтын 35 цэгийн байршил

Эдийн засаг2 жил өмнө

ГЕГ-ын статистик мэдээлэл

Нийгэм2 жил өмнө

Сун Гүй Мин: Монголын уул уурхайн салбарын хөгжилд Шинь Шинь компани хоёр том технологи нэвтрүүлсэн

Улс төр2 жил өмнө

Ханшийг тогтворжуулах чиглэлээр интервенц хийдэггүй

Эдийн засаг3 жил өмнө

Нөөцийн мах зах, худалдааны төвөөс 1.6 дахин хямд байна

Нийгэм3 долоо хоног өмнө

Энэ амралтын өдрүүдэд ДОЛООН байршилд зам хааж, шинэчилнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

CHEF’s TABLE: Дэлхийд танигдсан зоогийг мэргэжлийн тогоочийн гараас амтлах үдэш

Энтертайнмент5 сар өмнө

Гар утсан дээрх ажлын App-уудаа устгахаас таны амралт эхэлнэ

Энтертайнмент5 сар өмнө

ATOX Esports анх удаа ESL Pro League-т оролцохоор боллоо

Эдийн засаг5 сар өмнө

“Замын-Үүд, Эрээний эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс”-ийн хөрөнгө оруулалтын чуулга уулзалт боллоо

Улс төр5 сар өмнө

Д.Ганбат: Цалинтай ээжийн 50 мянган төгрөгийг цалин шиг цалин болгоё л доо

Улс төр5 сар өмнө

ШИНЭ ХОРШОО I Ардчилсан нам 180 мянга гаруй малчдаас уучлал гуйх ёстой

Улс төр5 сар өмнө

Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайхан цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгч байна

Дэлхий6 сар өмнө

ОХУ-ын ерөнхий сайдад Changan загвараар үйлдвэрлэсэн Волга автомашин бэлэглэжээ

Дэлхий6 сар өмнө

Киргизстаны нийслэлд Энэтхэг, Пакистаны оюутнууд, цагаачдын эсрэг үймээн гарчээ

Дэлхий6 сар өмнө

Франц улсад хар тамхины гэмт хэрэгтнийг замаас нь оргуулсан зэвсэгт халдлага гарав

Дэлхий6 сар өмнө

Өмнөд Солонгосын тагнуулын байгууллага Ким Жон Уныг магтсан суртал нэвтрүүлгийн дууг хориглох хүсэлт гаргажээ

Энтертайнмент6 сар өмнө

Apple компани iPad бүтээгдэхүүнийхээ шинэ загваруудыг танилцууллаа

Дэлхий6 сар өмнө

Хүчтэй борооны улмаас Хятадад хурдны зам нурж, 24 хүн амиа алдав

Энтертайнмент7 сар өмнө

БНСУ “BTS” хэмээх нэртэй хиймэл дагуул хөөргөжээ